Ένα λουλούδι που ανοίγει

 

Κάλλιστος Ware

Στην Ελλάδα, η πρώτη μέρα της Σαρακοστής -η «Καθαρά Δευτέ­ρα» όπως ονομάζεται - είναι η πρώτη γιορτή για το έτος στην ύπαιθρο. Οι οικογένειες βγαίνουν στην εξοχή, ανεβαίνουν σε λόφους και πετούν χαρταετούς. Η Ορθόδοξη Εκκλησία μάς ενθαρρύνει να συνδέσουμε τη Σαρακοστή με τον φρέσκο αέρα, με τον άνεμο που πνέει στους λόφους, με τον ερχομό της άνοιξης. Η Σαρακοστή είναι η εποχή πετάγματος των αετών – μια περίοδος περιπέτειας, εξερεύνησης, φρέσκων πρωτοβουλιών, νέας ελπίδας.

Από την άποψη αυτή είναι σίγουρο ότι δεν αποτελεί σύμπτωση το γεγονός, ότι η περίοδος της Σαρακοστής δεν τοποθετείται στο φθινόπωρο, την περίοδο που πέφτουν τα φύλλα και οι μέρες γίνονται μικρότερες, ούτε στα μέσα του χειμώνα, όταν τα δένδρα είναι γυμνά και τα νερά παγωμένα, αλλά την άνοιξη, όταν σπάζει ο πάγος και η ζωή εμφανίζεται ξανά παντού.

Στην πραγματικότητα, η αρχική έννοια της αγγλικής λέξης «Lent» (Μεγάλη Τεσσαρακοστή) ήταν ακριβώς «άνοιξη», όπως μπορούμε να το διαπιστώσουμε από τις λέξεις του μεσαιωνικού ποιήματος:
Lenten is come with love to towne,
With blosmen and with briddes rowne.
(Η άνοιξη έρχεται με αγάπη στον κόσμο,
με άνθη και κελαδήματα πουλιών.)

Μπορεί να φαίνεται παράξενο που θεωρούμε τη Σαρακοστή ως εποχή που ερωτεύεται κανείς, αλλά ίσως κι αυτό να είναι τμήμα του νοήματός της. Η σύνδεση ανάμεσα στη Σαρακοστή και στην άνοιξη είναι επίσης φανερή και στα Ορθόδοξα λειτουργικά κείμενα:
Η άνοιξη της νηστείας ανέτειλε,
Το άνθος της μετανοίας άρχισε να ανοίγει.

Στη δυτική Εκκλησία η νηστεία αρχίζει με την «Τετάρτη των τεφρών». Οι στάχτες που χύνονται στα κεφάλια μας και σημαδεύουν τα μέτωπά μας, με όλα όσα αυτή η πράξη υποδηλώνει -μια αίσθηση θνητότητας και μετάνοιας- σίγουρα συνιστά ένα ουσιώδες τμήμα του όλου νοήματος της Σαρακοστής.
Η Μετάνοια όμως, η αλλαγή του νου, δεν είναι μόνο στάχτες, αλλά και ένα λουλούδι που ανοίγει.

πΖ – 2φΑ

Share