"Οι μικροί γαλαξίες "

 

Νικηφόρος Βρεττάκος  -  ΟΙ ΜΙΚΡΟΙ ΓΑΛΑΞΙΕΣ

Πάνε κι έρχονται οι άνθρωποι πάνω στη γη.
Σταματάνε για λίγο, στέκονται ο ένας
αντίκρυ στον άλλο, μιλούν μεταξύ τους.
Έπειτα φεύγουν, διασταυρώνονται, μοιάζουν
σαν πέτρες που βλέπονται.
Όμως, εσύ,
δε λόξεψες, βάδισες ίσα, προχώρησες
μες από μένα, κάτω απ’ τα τόξα μου,
όπως κι εγώ: προχώρησα ίσα, μες από σένα,
κάτω απ’ τα τόξα σου. Σταθήκαμε ο ένας μας
μέσα στον άλλο, σα νάχαμε φτάσει.
Βλέποντας πάνω μας δυο κόσμους σε πλήρη
λάμψη και κίνηση, σαστίσαμε ακίνητοι
κάτω απ’ τη θέα τους -
Ήσουν νερό,
κατάκλυσες μέσα μου όλες τις στέρνες.
Ήσουνα φως, διαμοιράστηκες. Όλες
οι φλέβες μου έγιναν άξαφνα ένα
δίχτυ που λάμπει: στα πόδια, στα χέρια,
στο στήθος, στο μέτωπο.
Τ’ άστρα το βλέπουνε, ότι:
δυο δισεκατομμύρια μικροί γαλαξίες και πλέον
κατοικούμε τη γη.

 

2fA

                                                       

"Λευκός Παρθενώνας "

 

-          Ιανουάριος 2022
Ένα σπάνιο, συλλεκτικό στιγμιότυπο

Φωτογραφία: Σταύρος Πετρόπουλος

 

DM – 2fA

"Οδοί μετανοίας "

 

Οι Τρεις Ιεράρχες

 
-  Άγιος Ιωάννης ο Χρυσόστομος
[PG 49, 262-4]

Θέλετε να σας πω οδούς μετανοίας;
Υπάρχουν πολλές και ποικίλες και διάφορες, όλες όμως οδηγούν προς τον ουρανό.

Η πρώτη οδός μετανοίας είναι η καταδίκη των αμαρτημάτων μας· «λέγε εσύ πρώτος τις αμαρτίες σου, για να δικαιωθείς» (Ησ. 43:26).
Γι’ αυτό είπε και ο προφήτης: «Είπα, θα καταδικάσω τον εαυτό μου ομολογώντας την ανομία μου στον Κύριο, κι εσύ συγχώρησες την ασέβεια της καρδιάς μου» (Ψαλμ. 31:5).
Καταδίκασε λοιπόν κι εσύ τα αμαρτήματά σου  και αυτό είναι αρκετό στον Κύριο ως απολογία· διότι αυτός που καταδίκασε τα αμαρτήματά του είναι πιο διστακτικός στο να πέσει πάλι στα ίδια.
Κίνησε τον κατήγορο που έχεις μέσα σου –τη συνείδηση–, για να μη την έχεις εκεί κατήγορο στο βήμα του Κυρίου.
Μία λοιπόν άριστη οδός μετανοίας είναι αυτή.

Υπάρχει όμως κι άλλη, όχι κατώτερη από αυτή, το να μη μνησικακούμε εναντίον των εχθρών, να συγκρατούμε την οργή, να συγχωρούμε τα αμαρτήματα των συνανθρώπων· γιατί έτσι θα συγχωρηθούν και τα αμαρτήματα που κάναμε εμείς στον Κύριο.
Ιδού και δεύτερος τρόπος καθαρισμού αμαρτημάτων· «διότι», λέει, «αν συγχωρήσετε τους οφειλέτες σας, και ο ουράνιος Πατέρας σας θα συγχωρήσει εσάς» (Ματθ. 6:14).

Θέλεις να μάθεις και τρίτη οδό μετανοίας;
Να κάνεις προσευχή θερμή και σωστή από τα βάθη της καρδιάs σου.
Δεν είδες εκείνη τη χήρα, πώς πήρε με το μέρος της τον αναίσχυντο εκείνο δικαστή;
(Λουκ. 18:2-5)
Εσύ, αντίθετα, έχεις Κύριον ήμερο και καταδεκτικό και φιλάνθρωπο.
Εκείνη ζητούσε τιμωρία των εχθρών, εσύ όμως δεν ζητάς τιμωρία εχθρών, αλλά τη δική σου σωτηρία.

Αν θέλεις να μάθεις και τέταρτη οδό μετανοίας, θα σου πω την ελεημοσύνη· γιατί αυτή έχει μεγάλη και ανέκφραστη δύναμη.
Στον Ναβουχοδονόσορα, για παράδειγμα, που είχε φτάσει σε κάθε είδος κακίας και είχε διαπράξει κάθε ασέβεια, ο Δανιήλ του είπε: «Βασιλιά, να ακούσεις τη συμβουλή μου· λυτρώσου από τις αμαρτίες σου με τις ελεημοσύνες και από τις ανομίες σου με την ευσπλαχνία προς τους φτωχούς» (Δαν. 4:24).
Τι μπορεί να γίνει ίσο με αυτή την φιλανθρωπία; Μετά από μύρια αμαρτήματα, μετά από τόσες παρανομίες υπόσχεται ότι ο ένοχος θα συγχωρηθεί, αν φανεί φιλάνθρωπος στους συνδούλους του.

Και η μετριοφροσύνη επίσης και η ταπεινοφροσύνη εξαλείφουν τα αμαρτήματα όχι λιγότερο απ’ όλους τους άλλους τρόπους που είπαμε· και μάρτυρας ο τελώνης, ο οποίος δεν είχε βέβαια να πει καλά έργα, αντί όμως για όλα αυτά πρόσφερε την ταπεινοφροσύνη του και απαλλάχτηκε από το βαρύ φορτίο των αμαρτημάτων (Λουκ. 18:13-14).

Ιδού, δείξαμε πέντε οδούς μετανοίας: πρώτη την καταδίκη των αμαρτημάτων μας, δεύτερη τη συγχώρηση των αμαρτιών των συνανθρώπων, τρίτη εκείνη που γίνεται από την προσευχή, τέταρτη εκείνη από την ελεημοσύνη και πέμπτη από την ταπεινοφροσύνη.

Μην καθυστερείς λοιπόν, αλλά να τις βαδίζεις όλες αυτές κάθε μέρα, διότι είναι εύκολες και δεν μπορείς να προβάλεις ως πρόσχημα τη φτώχεια· ακόμα κι αν ζεις φτωχότερα απ’ όλους, και την οργή ν’ αφήσεις θα μπορέσεις, και να ταπεινοφρονείς, και να προσευχηθείς θερμά, και να καταδικάσεις τα αμαρτήματά σου, και σε τίποτε δεν θα γίνει εμπόδιο η φτώχεια.
Και τι λέω εδώ, αφού ούτε για εκείνη την οδό της μετανοίας που απαιτεί καταβολή χρημάτων –εννοώ την ελεημοσύνη–, ούτε εκεί η φτώχεια μας εμποδίζει να τηρήσουμε την εντολή. Και αυτό το φανέρωσε η χήρα που κατέβαλε τα δύο λεπτά (Μάρκ. 12:42).

Αφού λοιπόν διδαχτήκαμε τη θεραπεία των τραυμάτων μας, ας βάζουμε συνεχώς επάνω τους αυτά τα φάρμακα, ώστε, αφού ανακτήσουμε την αληθινή υγεία, να απολαύσουμε και την ιερή τράπεζα με παρρησία και με πολλή δόξα να συναντήσουμε τον Βασιλέα της δόξης Χριστό και να επιτύχουμε τα αιώνια αγαθά με τη χάρη και την ευσπλαχνία και τη φιλανθρωπία του Κυρίου μας Ιησού Χριστού, στον οποίο, μαζί με τον Πατέρα και το πανάγιο και αγαθό και ζωοποιό Πνεύμα, ανήκει δόξα, τιμή και κράτος, τώρα και πάντοτε και στους αιώνες των αιώνων. Αμήν.

 

koinoniaorthodoxias – 2φΑ

Προσευχή εκ βαθέων

 

- Κύριε, δέξου με, σαν ελεύθερο πρόσωπο, σαν απόμαχο ικέτη, στο εύδρομο σκάφος της εσπερινής Δόξης σου.
Αρνούμαι κάθε πρόθεση, σκέψη ή πράξη, που αντίκειται στην Αγάπη σου.

Αρνούμαι σταθερά να βιώσω απέλπιδες ενοχές, δέομαι ξανά και ξανά και γονυπετής επιμένω, ανάπλασε με, όσο κι αν υπήρξα δύστροπος, καταθέτω με χαρά και πόνο, την βαθιά λύπη μου για την αμαρτωλότητα μου· την απεριόριστη λύπη για την χαμένη μου ζωή – για την ευκαιρία που είχα να ζήσω τα προβλήματα που με γονάτισαν, τον ανήλεο πόλεμο του πονηρού με τις χίλιες προφάσεις, την αθλιότητα που με περιέβαλε και εισχωρούσε στο ασυνείδητο εγώ μου, χωρίς αντίδραση από μέρους μου, το καθημερινό άγχος και τις σκοτεινές απωθήσεις, να τα ζήσω χωρίς πικρία και ανάξιους λογισμούς -αλλά με χαρά κι ευχαριστία για την πνευματικότητα που εστιάζει στην ωραιότητα και στην αρμονία, στο πρίσμα αγάπης που διαθλά το φως της ειρήνης σου- και δεν το έπραξα.

Κύριε, επίτρεψε μου να κάνω πράξη την εύλογο διάκριση της κάθε μου προαίρεσης και να δεχθώ την ύστατη στιγμή, την συνύπαρξη ταπείνωσης και ισχυρής βούλησης στο θέλημα σου, ταπείνωσης και πληρότητας προσώπου στο όνομα σου, ταπείνωσης και γενναιότητας φρονήματος – ενίσχυσε με Κύριε, με ακτίνα χάριτος στην αδυναμία μου.

Κατανοώ, πως τότε μόνο θα αξιωθώ την χαρά της απελευθέρωσης της ύπαρξης μου, την ταπεινή μου μέθεξη στη σχέση αλήθειας και ζωής, όταν δεχθώ αμετάκλητα στη βούληση μου, το δικό σου θέλημα – όταν η συνειδητή ένταξη του πνεύματος μου στο ιερό σώμα της Εκκλησίας Σου, θα με καταστήσει κοινωνό της αγαθότητας σου – με βαθιά θλίψη αισθάνομαι Κύριε, ανέτοιμη την καρδιά μου να σε δεχθεί, όμως δέξου εσύ την αδυναμία μου και μετάπλασε την στην αγάπη σου, μετάπλασε μας Κύριε, στην Αγάπη Σου…

Την πάσαν ελπίδα μου, εις Σε ανατίθημι, Πάναγνε Θεοτόκε,
Παναγία Δέσποινα, Γλυκυτάτη Μητέρα, Υπερτάτη Μεσήτρια,
φύλαξον ημάς υπό την Σκέπην Σου!       

«Πάντων θλιβομένων η χαρά, και αδικουμένων προστάτις,
και πενομένων τροφή, ξένων τε παράκλησις, και βακτηρία τυφλών,
ασθενούντων επίσκεψις, καταπονουμένων σκέπη και αντίληψις,
και ορφανών βοηθός, Μήτερ του Θεού του Υψίστου,
Συ Υπάρχεις Άχραντε σπεύσον,
δυσωπούμεν ρύσασθαι τους δούλους σου.»

 

2φΑ

                                                

"Θέλημα Θεού "

 

-  Αγίου Σιλουανού του Αθωνίτου

Ὅταν ἡ Χάρη εἶναι μαζὶ μας, εἴμαστε δυνατοὶ στό πνεῦμα.
Ὅταν ὅμως τὴν χάσουμε, βλέπουμε τὴν ἀδυναμία μας, βλέπουμε πώς χωρὶς τὸν Θεὸ δέν μποροῦμε οὔτε νά σκεφτοῦμε τὸ καλὸ.

Πῶς μπορεῖς νά ξέρεις ἂν ζεῖς σύμφωνα μέ τὸ θέλημα τοῦ Θεοῦ;
Νά ἡ ἔνδειξη:

Ἂν στενοχωριέσαι γιά κάτι, αὐτὸ σημαίνει πώς δέν παραδόθηκες τελείως στό θέλημα τοῦ Θεοῦ, ἔστω κι ἂν σοῦ φαίνεται πώς ζεῖς σύμφωνα μέ τὸ θέλημα τοῦ Θεοῦ,

Ὅποιος ζεῖ κατὰ τὸ θέλημα τοῦ Θεοῦ, αὐτὸς δέν μεριμνᾶ γιά τίποτε.
Κι ἂν κάτι τοῦ χρειάζεται, παραδίνει τὸν ἑαυτὸ του καὶ τὴν ἀνάγκη του στόν Θεὸ.
Κι ἂν δέν πάρει ὅ,τι θέλει, μένει ἤρεμος, σὰν νά τὸ εἶχε.

Ψυχή ποὺ παραδόθηκε στό θέλημα τοῦ Θεοῦ δέν φοβᾶται τίποτε: οὔτε θύελλες οὔτε ληστὲς οὔτε τίποτα ἄλλο. Ὅ,τι κι ἂν ἔλθει, λέγει: «Ἔτσι εὐδοκεῖ ὁ Θεός», κι ἔτσι διατηρεῖται ἡ εἰρήνη στήν ψυχὴ καὶ στό σῶμα,

Τό καλύτερο ἔργο εἶναι νά παραδοθοῦμε στό θέλημα τοῦ Θεοῦ καὶ νά βαστάζουμε τίς θλίψεις μέ ἐλπίδα. Ὁ Κύριος βλέποντας τίς θλίψεις μας δέν θὰ ἐπιτρέψει ποτὲ κάτι πού νά ξεπερνᾶ τίς δυνάμεις μας.
Ἂν οἱ θλίψεις μᾶς φαίνονται ὑπερβολικὲς, αὐτὸ σημαίνει πώς δέν ἔχουμε παραδοθεῖ στό θέλημα τοῦ Θεοῦ.

 

ΑΡΧΑΓΓΕΛΩΝ ΤΟΠΟΣ

2φΑ

"Ένας καλός γάμος "

 

-  Paul Newman

"H ευτυχία στον γάμο δεν είναι κάτι το οποίο απλώς τυχαίνει.
Ένας καλός γάμος πρέπει να οικοδομηθεί, να δημιουργηθεί.
Στα πλαίσια του έγγαμου βίου τα μικρά πράγματα γίνονται μεγάλα.
Ποτέ δεν είναι αργά να κρατιόμαστε χέρι – χέρι.
Να λέμε ‘σ’ αγαπώ’ τουλάχιστον μία φορά την ημέρα.

Να μην πηγαίνουμε για ύπνο μαλωμένοι.
Σε καμία περίπτωση να μην λαμβάνουμε τις πράξεις του άλλου ως δεδομένες.
Το φλερτ και η φροντίδα δεν πρέπει να τελειώνουν αμέσως μετά τον μήνα του μέλιτος.
Πρέπει να διαρκούν μια ζωή.

Ίδιοι σκοποί και στόχοι. Δίπλα δίπλα να περπατάμε στη ζωή.
Να σχηματίζουμε έναν κύκλο αγάπης που θα κρατήσει όλη την οικογένεια.
Να κάνουμε κάτι ο ένας για τον άλλον, όχι ως καθήκον ή θυσία, αλλά για λόγους αγάπης.

Με πάθος να προφέρουμε λόγια ευγνωμοσύνης και χαράς.
Δεν χρειάζεται να ‘βλέπουμε’ φωτοστέφανο πάνω από το κεφάλι του συζύγου ή να φανταζόμαστε τη σύζυγο ως άγγελο με φτερά.
Δεν χρειάζεται να εξιδανικεύουμε ο ένας τον άλλον.
Είναι όμως απαραίτητο να αναπτύξουμε την ευελιξία, την υπομονή, την κατανόηση και την αίσθηση του χιούμορ.

Να μάθουμε να συγχωρούμε και να ξεχνάμε.
Να δημιουργούμε ο ένας στον άλλον μία ατμόσφαιρα, όπου ο καθένας θα μπορεί να αναπτύσσεται.
Να βρίσκουμε χρόνο για πνευματική ανάπτυξη (συζητήσεις για πνευματικά θέματα).
Είναι αναγκαία η εξερεύνηση από κοινού, για το καλό και για το όμορφο.

Σχέση, στην οποία η ανεξαρτησία είναι κοινή και για τους δύο, η εξάρτηση είναι αμοιβαία, αμοιβαίες και οι υποχρεώσεις.
Η ουσία δεν είναι απλώς να παντρευτούμε το σωστό άτομο.
Η ουσία είναι να είμαστε τα σωστά άτομα και απαραίτητα ο ένας για τον άλλον."

 

klik – 2φΑ

                                                               

Ευαισθησία και Συγκίνηση

 

Όπου υπάρχει και μια σταγόνα συγκίνησης, Κύριε, είναι ίδια η αίσθηση της παρουσίας σου, είσαι φανερά παρών εκεί.
Είναι η ακατάλυτη αίσθηση της αγάπης, που καρτερεί και λαχταρά, υπομένει την αβάσταχτη τρυφερότητα της προσφοράς και καρποφορεί στην μεγαλοψυχία της ταπείνωσης.
Ποτάμι η αγάπη σου, Κύριε, ποτίζει την καθημερινότητα μας με πηγαίο νερό αθανασίας και ανανεώνει με πρωινή δροσιά τις ψυχές μας…

Όμως πονά· ναι, η αγάπη πονά – είναι το πιο άμεσο, οικείο και προσωπικό στοιχείο στην ψυχή μας, αλλά με τ’ ακροδάχτυλα της ζωντανεύει επίμονα τις μελωδίες της πάνω στις πιο ευαίσθητες χορδές μας.

Αναμοχλεύει στο απαλό άγγιγμα της όλα τα τραύματα και τις πληγές, όλες τις απούσες στιγμές, όλες τις ιδανικές προσεγγίσεις και τις αποκαλυπτικές αλήθειες που μας σφράγισαν την καρδιά, και κυλώντας μαζί της προς την μεγάλη θάλασσα του αιώνιου, μας συγχρωτίζει σε έναν χορό αδιάκοπο, μας στροβιλίζει σε μια αέναη μέθεξη στη θυσιαστική της ολοκλήρωση κι έτσι μας ωριμάζει και μας εξαγνίζει. ….

 

2φΑ

                                                                 

"Σπίτι χωρίς σκεπή "

 

Νίκος Καββαδίας  -  "Θυμάμαι κάποιο φίλο μου ψαρά..."
[από τα Ανένταχτα σε κάποια συλλογή, ποιήματα του]

Θυμάμαι κάποιο φίλο μου, έναν ωχρό καμπούρη
στο μακρινό μου το χωριό που έκανε τον ψαρά.
Πολλές φορές ψαρεύαμε μαζί, κι αυτός ξεχνιόταν
με τα κουπιά στα χέρια του κοιτώντας τα νερά...

Κ' ήταν μακριά τα χέρια του σαν τα κουπιά που εκράτει
και μια σχισμένη ναυτική εφόραγε στολή.
Έμενε ώρες σιωπηλός κι ακίνητος σα σφίγγα
κι έπειτα ως νάταν μοναχός αρχίναε να μιλεί.

Δε μίλαε για ναυάγια δεν έλεε για φουρτούνες
ή για κυρές της θάλασσας με ουρά και με φτερά,
γι' απλά εμιλούσε πράμματα και για συνηθισμένα
που όμως στο στόμα του αυτουνού γινόνταν θλιβερά.

Είχε μια βάρκα έτσι μικρή που μόλις τον χωρούσε
και που την έλεε μοναχός «σπίτι χωρίς σκεπή».
Ο κόσμος τον επείραζε, αυτός αδιαφορούσε.
Ίσως δεν ήξερε ο φτωχός τον πόνο του να πει.

Πολλές φορές τον άκουγα βραχνά να τραγουδάει
ένα τραγούδι ερωτικό μαζί και ναυτικό
και μου φαινόταν πως σ' αυτά τ' αρρωστημένα στήθη
κρυβόταν κάποιο θλιβερό μεγάλο μυστικό.

Και μια βραδιά τον βρήκανε μες τη μικρή του βάρκα
με τα μικρά τα μάτια του κλειστά για πάντα πια...
Θυμάμαι κάποιο φίλο μου ψαρά που αφηρημένος,
τα καθαρά κύτταε νερά και κράτταε τα κουπιά.

 

2φΑ

                                                       

"Και σε ζέστη και σε κρύο "

ΖΑΧΑΡΙΑΣ ΠΑΠΑΝΤΩΝΙΟΥ  -  ΤΟΥ ΣΚΥΛΟΥ Η ΟΥΡΑ

 

Έχω ακούσει χίλια λόγια
χαρωπά, λυπητερά,
μα ποτέ καμιά φορά
δε μιλήσανε τα λόγια
σαν του σκύλου την ουρά.

Ανταμώθηκαν άνθρωποι
κι έχουν κλάψει από χαρά
μα κανείς καμιά φορά
«Καλωσόρισες» δεν είπε
σαν του σκύλου την ουρά.

Και σε φίλους και σε ξένους
έχω δώσει τη χαρά.
με ξεχάσαν μια φορά…
Μα πιστός μου μένει ο σκύλος
και σαλεύει την ουρά.

 

2φΑ

                                          

"Φως και Δύναμη κι Αγάπη! "

 

Snegurochka: Η Κόρη του χιονιού...

"Novy God" αποκαλούν οι Ρώσοι την Πρωτοχρονιά.
Ο ερχομός του νέου έτους και το ξεκίνημα του εορτασμού σηματοδοτείται από το ρολόι του Κρεμλίνου που χτυπά δώδεκα φορές...
Είναι η ώρα που σύμφωνα με την παράδοση, ο Παππούς Παγετός φέρνει τα δώρα στα καλά παιδιά και τους τα μοιράζει ως τις πρώτες πρωινές ώρες της Πρωτομηνιάς του Νέου Χρόνου...
Βοηθό του σε αυτό το μοίρασμα χαράς έχει την εγγονή του, τη Νεράιδα του Χιονιού ή όπως την λένε οι σλαβικές φυλές, Σνεγκούροτσκα...

«Μια φορά κι ένα καιρό στη μακρινή, παγωμένη Ρωσία ζούσε ο Παγετός με τη γυναίκα του την Άνοιξη.
Περνούσαν τα χρόνια, μα δεν είχαν αποκτήσει παιδιά...
Μια μέρα λοιπόν, βγήκαν στο χιόνι κι έφτιαξαν ένα μικρό χιονανθρωπάκι.
Του έβαλαν ξανθά μαλλιά και του' βαψαν ρόδινα τα μάγουλα!
Το βάφτισαν Σνεγκούροτσκα, που στα ρώσικα σημαίνει "Κόρη του χιονιού"!

Το κοριτσάκι μεγάλωνε κι επιθυμούσε τη συντροφιά των κοινών θνητών!
Μια μέρα γνώρισε τον Λελ, ένα βοσκό, που της άρεσε πολύ, αλλά η καρδιά της που δεν ήταν ανθρώπινη, δεν μπορούσε ν' αγαπήσει...

Η μητέρα της την λυπήθηκε και της έδωσε αυτή τη δυνατότητα.
Έτσι, η κόρη του χιονιού άρχισε να νιώθει την καρδιά της να σκιρτά από αγάπη και να ζεσταίνεται...
Ταυτόχρονα όμως άρχισε να λιώνει και να εξατμίζεται σε ένα μικρό σύννεφο...»

Για αυτούς, που αγαπούν τα happy ends υπάρχει και μια άλλη εκδοχή, όπου η Σνεγκούροτσκα όταν ερωτεύεται δεν πεθαίνει, αλλά γίνεται θνητή!

Μια ιστορία που διδάσκει πως η πραγματική ζωή βρίσκεται εκεί που φωλιάζει κι η Αγάπη. Εκεί που ο ήλιος της βλασταίνει καλοσύνες και φωτίζει κάθε ύπαρξη. Εκεί που υπάρχουν άνθρωποι με επιθυμίες, φόβους και ανάγκες.
Κυρίως ανάγκη για αγάπη και περιπέτεια με όποιο κόστος, ανάγκη για επικοινωνία και συντροφικότητα...

Η Σνεγκούροτσκα είναι χαρακτήρας πολλών λαϊκών ιστοριών πρωτοχρονιάτικης θεματολογίας (παρόλες τις αναφορές στην τελευταία χειμωνιάτικη νύχτα και την έναρξη της άνοιξης), μια θηλυκή φιγούρα που εμφανίζεται συχνά στη σλάβικη παγανιστική παράδοση κι έχει εμπνεύσει και μουσικούς καλλιτέχνες.

Ανάμεσά τους, τους ρώσους Πιοτρ Ίλιτς Τσαϊκόφσκι και Ρίμσκι-Κόρσακωφ.

Ι. Ήταν άνοιξη του 1873, που το Θέατρο Μaly της Μόσχας έκλεισε για επισκευές κι αποφασίστηκε οι εμφανίσεις να γίνουν στο Θέατρο Μπολσόι.
Για την έναρξη των παραστάσεων η επιτροπή ανέθεσε στο ρώσο συγγραφέα, Αλεξάντρ Οστρόφσκι, να γράψει ένα κατάλληλο έργο, τη μουσική για το οποίο, κατόπιν αιτήματος του συγγραφέα, θα έγραφε ο Τσαϊκόφσκυ.
Τόσο ο δραματουργός όσο και ο συνθέτης εργάστηκαν με μεγάλο ενθουσιασμό δίνοντας ένα αριστουργηματικό αποτέλεσμα.

Σε μια επιστολή του προς τη Ναντέζντα φον Μεκ γράφει ο συνθέτης:
"Τόσο πολύ μου αρέσει το έργο του Οστρόφσκι, που ολοκλήρωσα τη μουσική μέσα σε τρεις εβδομάδες, χωρίς να χρειάζεται να καταβάλω ιδιαίτερη προσπάθεια..."
Η πρεμιέρα είχε θριαμβευτική επιτυχία και οι ερμηνείες απέσπασαν διθυραμβικές κριτικές, όπως και η καθοδήγηση του Νικολάι Ρουμπινστάιν.

Η "Σνεγκούροτσκα" ήταν από τα πολύ αγαπημένα έργα του ρώσου μουσουργού.
Σε άλλη επιστολή του προς τη βαρώνη φον Μεκ το υπογραμμίζει:
"Η Κόρη του Χιονιού" είναι ίσως το πιο αγαπημένο μου παιδί...
Ήταν άνοιξη, υπέροχη εποχή, όταν το συνέθετα κι ήμουν σε πολύ καλή διάθεση.
Πλησίαζε βλέπετε, το καλοκαίρι κι η περίοδος ξεγνοιασιάς.
Νομίζω ότι η μουσική μου είναι ποτισμένη με τις χαρές της άνοιξης που βίωνα τότε.."

ΙΙ. Στο έργο του Αλεξάντρ Οστρόφκι στηρίζεται και το λιμπρέτο της ομώνυμης τετράπρακτης όπερας που έγραψε ο Ρίμσκυ-Κόρσακωφ οκτώ χρόνια αργότερα και πρωτοπαρουσιάστηκε στο Θέατρο Μαριίνσκι της Αγίας Πετρούπολης.

Καθώς το παραμυθικό σενάριο πραγματεύεται την αντίθεση των αιώνιων δυνάμεων της φύσης και περιλαμβάνει αλληλεπιδράσεις μυθολογικών χαρακτήρων (Παγετού, Άνοιξης, Πνευμάτων του δάσους...) με πραγματικούς (άνθρωποι, Λελ) ή και φανταστικούς χαρακτήρες (Κόρη του χιονιού..) ο συνθέτης προσπάθησε να διακρίνει κάθε ομάδα με συγκεκριμένα μουσικά θέματα.
Παραδείγματος χάριν συνδέει τους κατοίκους της πόλης με μοτίβα από ρωσικά λαϊκά τραγούδια.

Σύμφωνα με τον αδερφό του Τσαϊκόφσκυ, Μόδεστο, ο Τσαϊκόφσκι είχε στεναχωρηθεί πάρα πολύ όταν έμαθε πως ο Κόρσακωφ είχε ασχοληθεί με το ίδιο έργο και του έγραψε:
"Πάω να σκάσω! Το θέμα είναι καθαρά κλεμμένο από το δικό μας.
Θλίβομαι βαθιά όταν σκέφτομαι πως ο Λελ στο τραγούδι του τραγουδάει τα ίδια λόγια πάνω σε διαφορετική μουσική.
Νοιώθω, λες και με το ζόρι έχουν αρπάξει κάτι δικό μου και αγαπημένο μου και το παρουσιάζουν στο κοινό με νέα λαμπερά ρούχα και μου' ρχεται να κλάψω!"

Το "Τραγούδι του Λελ", που αναφέρει ο Τσαϊκόφσκυ είναι η μελωδία που σαγηνεύει την Σνεγκούροτσκα και τής προξενεί την επιθυμία να γίνει και κείνη σαν τους θνητούς με καρδιά που ν' αγαπά..." ...μπορώ ν' ακούω τα τραγούδια του βοσκού μέρες και νύχτες. Ακούς και λιώνεις..."

Στην τελευταία Πράξη της όπερας όλοι συγκεντρώνονται να γιορτάσουν την Ημέρα του Ήλιου (Yarilo). Η Σνεγκούροτσκα και ο θνητός Μιζγκίρ δηλώνουν την αγάπη τους, όταν εμφανίζεται μια λαμπερή αχτίδα ηλιακού φωτός και η Κόρη του χιονιού αρχίζει να λιώνει.
Η δύναμη να αγαπάς είναι η πηγή του θανάτου της.

Ο Τσάρος ηρεμεί τους πανικόβλητους κατοίκους θυμίζοντάς τους πως αυτός ο θάνατος, αυτό το τέλος σηματοδοτεί την έναρξη μιας νέας, χαρμόσυνης, φωτεινής αρχής.
Ο χορός υμνεί το βασιλιά Ήλιο Γιαρίλο και του ζητά να ζεστάνει τις ανθρώπινες καρδιές με την αγάπη:

"Θαύμα περίεργο και μυστηριώδες!
Φως και δύναμη κι αγάπη!
Δεν υπάρχει τίποτα στον κόσμο
πιο όμορφο από τον λαμπερό ήλιο!
Τον ήλιο της αγάπης!

Ω Γιαρίλο! Θεέ του φωτός,
Γέμισε τις καρδιές μας καλοκαίρι,
Φως και Δύναμη κι Αγάπη!"

Ο Κόρσακωφ κάποτε δήλωσε: "Όποιος δεν αγαπά τη "Σνεγκούροτσκά" μου δεν κατανοεί την τέχνη μου, άρα δεν κατανοεί και μένα..."

 

noteskaielpidamusicart – 2φΑ

                                                     

"Φως, Κύριε!.. "

 

-  Αρχιμ. Δανιήλ Αεράκης

Ο Χριστός και σήμερα περνάει από μπροστά μας.
Ευκαιρία να Τον ζητήσουμε, να Του φωνάξουμε:
"Ιησού, Υιέ Δαβίδ, ελέησόν με".
Στάσου!
Ξέρουμε, δεν είμεθα άξιοι εμείς, όπως εκείνος, ο τυφλός της Ιεριχούς.
Μα Σε έχουμε απόλυτη ανάγκη.

Φως ζητάμε.
Φως για μας, που σκοντάφτουμε και πέφτουμε στην αμαρτία, που ο νους μας σκοτεινιάζει από την απελπισία.
Φως και για τους άλλους.
Φως για όλο τον κόσμο.
"Φώτισον το σκότος" μας!

 

vb – 2fA

                                                        

"Ενδιάθετη συστολή "

 

Κώστας Τσιρόπουλος  -  Για την τρυφερότητα

«... Γιατί ο έρωτας είναι πάθος προσφοράς και ζήτησης,
σφοδρής επιθυμίας και ολοκληρωτικής παροχής,
πάθος απορρόφησης και πλήρους ανάταξης της ύπαρξης.
Ολόκληρος ο άνθρωπος μεταμορφώνεται σ' ένα συν-φέρον.

Η τρυφερότητα αντίθετα, ούτε «ζητεί τα εαυτής»,
ούτε και προσφέρει πέρα από τον εαυτό της.
Έχει την χάρη μιας ενδιάθετης συστολής
και μιας περίσσειας τιμής και αγάπης.
Και με την έννοια αυτή συνιστά ένα δια-φέρον.
Γιατί δεν είναι πέρας, δεν είναι σκοπός του όντος.

Ο έρωτας χρησιμοποιεί την τρυφερότητα ως στάδιο μεταβατικό
προς την ολοκλήρωσή του.
Συχνά όμως κατορθώνει να την συντηρεί ως φωταύγεια,
με την αβρότητα μιας θωπείας, με την λεπτότητα ενός βλέμματος
που δεν αίρουν, μόνο ενθαρρύνουν την ερωτική
απαίτηση.

Αλλά η τρυφερότητα η αυτόνομη δεν απαιτεί.
Προσφέρεται διακριτικά με τρόπους ασύγκριτης αρχοντιάς,
με κάποια υπαρξιακή αριστοκρατικότητα
που ακόμη την κάποτε σωματική ψαύση την μεταμορφώνει
σε τελετουργικό ποίημα λεπτότητας, μετάληψη ψυχής
που δηλώνεται με το ευγενέστερο που διαθέτει,
με την υπερούσια γλώσσα της τρυφερότητας...»

 

2φΑ

                                                  

"Σ’ άλλον πλανήτη "

 

Κατερίνα Αγγελάκη-Ρουκ  -  Η ευλογία της έλλειψης 

Ευγνωμονώ τις ελλείψεις μου
ό,τι μου λείπει με προστατεύει
από κείνο που θα χάσω -
όλες οι ικανότητές μου
που ξεράθηκαν στο αφρόντιστο χωράφι της ζωής
με προφυλάσσουν από κινήσεις στο κενό
άχρηστες, ανούσιες.
Ό,τι μου λείπει με διδάσκει
ό,τι μου ‘χει απομείνει
μ’ αποπροσανατολίζει
γιατί μου προβάλλει εικόνες απ’ το παρελθόν
σαν να ‘ταν υποσχέσεις για το μέλλον.
Δεν μπορώ, δεν τολμώ
ούτ’ έναν άγγελο περαστικό
να φανταστώ γιατί εγώ
σ’ άλλον πλανήτη, χωρίς αγγέλους
κατεβαίνω.
Η αγάπη, από λαχτάρα που ήταν
έγινε φίλη καλή
μαζί γευόμαστε τη μελαγχολία του Χρόνου.
Στέρησέ με –παρακαλώ το Άγνωστο–
στέρησέ με κι άλλο
για να επιζήσω.

 

logotexnikesmikrografies – 2fA

                                                    

"Τον καιρό της πανδημίας "

 

π. Βασίλειος Χριστοδούλου
["Σημειώσεις από την ερημιά του Θεού", εκδ. Γρηγόρη]

…  Δίχως λοιπόν την ικανότητα να κυνηγάς τον Θεό στην καθημερινότητά σου -αφού τελικά αυτό το κυνήγι με πάμπολλους τρόπους είναι η κοινωνία με τον Θεό (η εύρεση δηλ. του Θεού)- ήταν φυσικό επόμενο στην προσωρινή απουσία της λειτουργικής ζωής, να πάθουμε πανικό (μιλώ για πανικό και όχι για την φυσιολογικά αναμενόμενη στενοχώρια), θεωρώντας πως ο Θεός πεθαίνει.

Δεν πεθαίνει ο Θεός, η αλήθεια μας είναι που ζωντανεύει.

Μια αλήθεια που χρόνια ολόκληρα ναρκωμένη την είχαμε, και αρχίζει να μας μιλά για το τεράστιο κενό που χάσκει ανάμεσα σ’ εμάς και στον Θεό.

Αλλά δεν θέλουμε και τώρα μάλλον να την ακούσουμε.

Μια αλήθεια που επισημαίνει ένα τεράστιο εκκλησιολογικό πρόβλημα -βόμβα πολλαπλών διαστάσεων, που υπάρχει στον πυρήνα της Εκκλησίας και που οι περισσότεροι καμωνόμαστε πως δεν υφίσταται.

Η εκτροπή των Μυστηρίων σε θεαματικές τελετές.

Η ακύρωση στην πράξη του μυστηρίου της Σύναξης, της συγκρότησης του εκκλησιαστικού σώματος.

Η ταύτιση του Θεού με την τελετουργία και το αναπόφευκτο αποτέλεσμα της απουσίας ουσιαστικής σχέσης μαζί Του.

 

Ελένη – 2φΑ

                                                           

"Ναι, αδελφέ μου...! "

 

-  Από παλαιότερη ομιλία του Μητροπολίτου Λεμεσού Αθανασίου για την προσευχή:

…. Ας γεμίσουμε τους νεκρούς χρόνους της καθημερινότητας.
Παντού χωρά ο Χριστός. Η αγάπη βρίσκει τρόπους και τόπους...

Να, ένα γεροντάκι στο μοναστήρι που ήμασταν επειδή είχαμε πολλά σκαλιά
-ξέρετε ο άνθρωπος όταν μεγαλώνει, τις σκέψεις του τις λέει μεγαλοφώνως-
το γεροντάκι αυτό λοιπόν, για να μην πάει χαμένος και αυτός ο χρόνος, σε κάθε σκαλί έλεγε και την ''ευχή'', αλλά και πώς την έλεγε…

Έλεγε, «Κύριε Ιησού Χριστέ» και απαντούσε ο ίδιος «Τι θέλεις;» και απαντούσε ξανά «σε παρακαλώ, ελέησον...»

Εμείς, τα νέα τότε καλογέρια, τον πειράζαμε....
Ευλογημένοι άσημοι ''βιαστές'' της αγάπης του Χριστού!

1 σχόλιο: Orthodox True είπε...

Υπάρχουν αγώνες και αγώνες. Ο καθένας όπως τον καθορίζει ο Θεός, και ο διάβολος άγρυπνος περιμένει να αρπάξει την ευκαιρία να μας ζημιώσει....

Το σενάριο, που είναι προσωπική εμπειρία, έχει ως εξής.
Για τις ανάγκες της οικογένειας ψωνίζεις από ένα πάγκο στη λαϊκή της γειτονιάς.
Εκεί είναι ο Πακιστανός, γιατί ο Έλληνας ιδιοκτήτης βρίσκεται δίπλα στο τσιπουράδικο, ένεκεν της κούρασης της ημέρας.

Συζητάς με τον Πακιστανό για την αγορά των πραγμάτων και εκείνος σαν να είναι δασκαλεμένος σε κάθε περίπτωση, σου λέει, "Ναι, αδελφέ μου...!
Εσύ τι κάνεις;

 

proskynitis – 2φΑ

                                          

"Νόστος! "

 

-  Κατερίνα Ἀθηνιώτη–Παπαδάκη
"Νόστος: Ἡ γραμμή τοῦ ἔσω ὁρίζοντος"

….  ….  ….  Ἔγκλειστη στόν ἱστορικό δίαυλο, ἀνεξάρτητα ἀπό ἁλώσεις, ἀλλοτριώσεις ἤ ἀνατάσεις καί ἀναπαύσεις πάντοτε ἡ ψυχή τοῦ ἀνθρώπου παραμένει διψώσα.
Μόλις πλησιάσει κάποιον ὁρίζοντα, αὐτός μετατοπίζεται σάν τό «ἄνθος τοῦ Γιαλοῦ».
Σάν τή λέξη, τήν ὁποιαδήποτε λέξη, πού ποτέ δέν ἐξαντλεῖ στό γράμμα τό πνεῦμα της.
Ζέουσα ὅμως παραμένει στό ἀπύθμενο φρέαρ τοῦ νοῦ ἡ κλήση.

«Οἱ ἥρωες προχωροῦν στά σκοτεινά».
Καί ὅσο γιγαντώνεται ἡ τραγικότητα, τόσο πιό δυνατά ἀναπνέει ὁ μέσα χρόνος, ὁ μύθος, τόσο πιό τεντωμένο τό τόξο τῆς ὕπαρξης.
Μπορεῖ νά ἀλλάζει τό σκηνικό, ἄλλοτε κόλαση, ἄλλοτε παράδεισος, ἀλλά ὁ νόστος τοῦ ἀνθρώπου καί τό ρίγος γιά τό αἴνιγμα τῆς παρουσίας του δέν θά ξεπεραστεῖ ποτέ.

Ἡ ἱστορικότητα εἶναι ἁπλῶς μιά ἀφορμή, ἕνα ἱερό ἔδαφος μαρτυρίας τῆς ὑψιδρόμου κλήσεως. Ὁ νόστος, αὐτή ἡ βαθύτερη εἰσπνοή ὡς μακρόθυμη γραμμή τοῦ ἔσω ὁρίζοντος, ὑπάρχει γιά νά φωταγωγοῦμε τήν τραγικότητα, νά ὑπερβαίνουμε τόν θάνατο, νά μετουσιωνόμαστε στήν ἀνάσταση πού ὁ Θεός ἐμπιστεύεται στό πέρασμά μας.

Ὁ νόστος, ὁ πασχάλιος καρδιακός μας ὁρίζοντας, εἶναι βαθύτερος καί ἀπό τόν ἔρωτα.
Γιατί εἶναι ὁ μαγνητικός πόλος τῆς χάριτος.
Διαπερνᾶ τά πάντα, εἶναι ἡ φιλότητα ἡ μυστική.
Διαποτίζει μέ τό καρδιοχτύπι του τήν δίψα τοῦ βλέμματος.
Ἑνοποιεῖ διαισθητικά τά διεστῶτα, μαρτυράει τόν ἀποφατισμό τοῦ προορισμοῦ μας.

Καί καλά κρατεῖ ἔως ὅτου περάσουμε ἐκεῖ πού τά πάντα «πεπλήρωται φωτός», ἔως ὅτου κυριευμένοι ἀπό θεότητα ποῦμε «καλόν ἐστιν ἡμᾶς ὧδε εἶναι».
Μέχρι τότε αὐτός ὁ ἐσωτερικός ὁρίζοντας θά’ναι ἀέναα μετατοπιζόμενος, «ἄφταστον» ἄνθος φωτός, σημεῖο ἐπαφῆς, ἀλλά καί οὐρανομῆκες ὅριο, κάθε πού πιάνουμε τόν κάβο νά σύρουμε τόν χορό γιά νά ἐγγράψουμε καί νά ἐγγραφτοῦμε σέ ὁρίζοντα χάριτος. 

 

antifono – 2fA

                                           

"Νηφαλιότητα και αγρυπνία "

 

-  Αγίου Αντωνίου του Μεγάλου
"Συμβουλές για το ήθος των ανθρώπων και την ενάρετη ζωή"
σε 170 κεφάλαια

1. Οι άνθρωποι λέγονται λογικοί καταχρηστικά. Δεν είναι λογικοί εκείνοι που έμαθαν τους λόγους και τα βιβλία των αρχαίων σοφών, αλλά όσοι έχουν λογική ψυχή και μπορούν να διακρίνουν ποιο είναι το καλό και ποιο είναι το κακό· και έτσι αποφεύγουν τα κακά και ψυχοβλαβή, μελετούν όμως σοβαρά τα καλά και ψυχωφελή και τα πράττουν με μεγάλη ευχαριστία προς τον Θεό.
Μόνο αυτοί πρέπει αληθινά να λέγονται λογικοί άνθρωποι.

2. Ο αληθινά λογικός άνθρωπος μια μόνο φροντίδα έχει, να υπακούει και να είναι αρεστός στον Θεό, τον Κύριο των όλων, και σε τούτο και μόνο να ασκεί την ψυχή του, πώς να γίνει αρεστός στον Θεό, ευχαριστώντας Τον για τη μεγάλη και εξαιρετική πρόνοιά Του και την κυβέρνηση όλου του κόσμου, όποια κι αν είναι η θέση του στη ζωή.
Γιατί είναι παράλογο, να ευχαριστούμε τους γιατρούς όταν μας δίνουν τα πικρά και αηδιαστικά φάρμακα για χάρη της υγείας του σώματός μας, να είμαστε όμως αχάριστοι στον Θεό για όσα φαίνονται σ’ εμάς δυσάρεστα και να μην αναγνωρίζομε ότι τα πάντα γίνονται όπως πρέπει και προς το συμφέρον μας σύμφωνα με την πρόνοιά Του.
Γιατί η αναγνώριση αυτή και η πίστη στο Θεό είναι η σωτηρία και η τελειότητα της ψυχής.

3. Η εγκράτεια, η ανεξικακία, η σωφροσύνη, η εγκαρτέρηση, η υπομονή και οι παρόμοιες μέγιστες και ενάρετες δυνάμεις μάς δόθηκαν από τον Θεό και είναι αντίθετες και αντιστέκονται και μας βοηθούν στις αντίστοιχες προς αυτές κακίες.
Αν γυμνάζομε αυτές τις δυνάμεις και τις έχομε πάντοτε πρόχειρες, τότε νομίζομε ότι δεν μας συμβαίνει πια τίποτε δύσκολο ή θλιβερό ή αβάσταχτο· γιατί σκεφτόμαστε ότι όλα είναι ανθρώπινα και τα νικούν οι αρετές που έχομε.
Αυτά δεν τα έχουν υπόψη τους οι ανόητοι άνθρωποι. Ούτε σκέφτονται ότι τα πάντα γίνονται σωστά και όπως πρέπει για το συμφέρον μας, για να λάμψουν οι αρετές μας και να στεφανωθούμε από τον Θεό.

….   ….

168. Όπως η γέννηση του ανθρώπου συνοδεύεται από το πάθος -γιατί ό,τι γίνεται στη ζωή συνοδεύεται από τη φθορά- έτσι και στο πάθος υπάρχει η κακία.
Μην πεις λοιπόν ότι δε μπορούσε ο Θεός να κόψει την κακία. Αυτά τα λένε οι αναίσθητοι και μωροί. Δεν ήταν λοιπόν ανάγκη να αποκόψει ο Θεός την ύλη· γιατί τα πάθη αυτά είναι πάθη της ύλης. Και ο Θεός αποβλέποντας στο συμφέρον απέκοψε την κακία από τους ανθρώπους και δώρισε το νου και τη σοφία και γνώση και διάκριση του καλού, για να γνωρίζομε ότι η κακία μας ζημιώνει και να την αποφεύγομε.
Ο ασυλλόγιστος όμως άνθρωπος ακολουθεί την κακία και καυχιέται γι’ αυτήν και αγωνίζεται πιασμένος από αυτήν όπως σε δίχτυα. Ποτέ δεν μπορεί να σηκώσει πάνω το κεφάλι του και να δει και να γνωρίσει τον Θεό, ο Οποίος τα πάντα δημιούργησε για την σωτηρία και θέωση του ανθρώπου.

169. Τα θνητά λυπούνται επειδή προγνωρίζουν ότι θα πεθάνουν.
Και η αθανασία, επειδή είναι αγαθό, πηγαίνει στις όσιες και ενάρετες ψυχές.
Ενώ ο θάνατος, επειδή είναι κακό, πηγαίνει στην ανόητη και άθλια ψυχή.

170. Όταν με ευχαριστία πλαγιάσεις στο στρώμα σου, τότε φέρνοντας μπροστά σου τις ευεργεσίες και την τόση πρόνοια του Θεού, γεμίζεις από καλές σκέψεις και χαίρεσαι περισσότερο και ευφραίνεσαι. Και γίνεται ο ύπνος του σώματος, νηφαλιότητα και αγρυπνία της ψυχής· και το κλείσιμο των ματιών σου, αληθινή όραση του Θεού· και η σιωπή σου, κυοφορώντας το αγαθό, προσφέρει ολόψυχα, με πνευματική αίσθηση, δόξα που ανυψώνεται στον Θεό των όλων. Γιατί όταν λείπει η κακία, η ευχαριστία και μόνη της αρέσει στον Θεό παραπάνω από κάθε πολυτελή θυσία.
Σ’ Αυτόν ανήκει η δόξα στους αιώνες των αιώνων. Αμήν.

 

impantokratoros - 2φΑ

                              

"Κύριε, ἄφες μοι.. "

 

π. Θεοδόσιος Μαρτζούχος  -  ΑΛΛΟΣ ΕΝΑΣ ΧΡΟΝΟΣ

….   Τι είναι λοιπόν ο χρόνος;
Το αμόνι πάνω στο οποίο η πίστη και η αγάπη μας σφυρηλατούνται για να αντέχουν!
Χωρίς την δοκιμασία της φωτιάς (π.χ. προσωπικά θέματα υγείας, COVID, δυσκολίες, θάνατοι, «δυστυχίες») η πίστη μένει αναιμικό ιδεολόγημα, και η αγάπη, φίλαυτη διάθεση με άπειρα σκαμπανεβάσματα!

Φυσικά μια πίστη που δεν αμφιβάλλει είναι πεθαμένη πίστη!
Και μια ψευδώς ιδανική αγάπη είναι ανύπαρκτη, καθώς αγάπη χωρίς ελλείψεις και αντιφάσεις δεν βρίσκεται στον ανθρώπινο βίο!

Λοιπόν κοιτάζοντας την χρονιά που πέρασε ή μάλλον κοιτάζοντας τις ελλείψεις της πίστης μας και τις προδοσίες της αγάπης μας, κατ’ αυτήν την χρονιά, ας ξαναξεκινήσουμε τη σχέση μας με τον Χριστό ξεκαθαρίζοντας ότι:

"Το σπουδαιότερο δεν είναι να μην πέσεις, αλλά το πόσο γρήγορα σηκώνεσαι!"

Το να μάθουμε να κατανοούμε την ίδια μας την αντίφαση, τα λάθη μας, την ασυνέπεια, τις αποτυχίες μας, όχι ως εγωιστικό θίξιμο, αλλά κάτω από το φως της διδασκαλίας, ότι ο Χριστός μάς αγαπά όχι επειδή δήθεν εμείς είμαστε καλοί, αλλά γιατί Αυτός είναι καλός, τότε κάτι τέτοιο μπορεί να είναι η αρχή της διόρθωσης και της υγείας.

«Το κλάμα του Πέτρου δεν δηλώνει το τέλος μιας αγάπης, αλλά την επανεκκίνησή της μετά την πτώση». Από την συνειδητοποίηση των ελλείψεών μας, ας φτιάξουμε τα θεμέλια της πίστης και της αγάπης μας.

«Κύριε, ἄφες μοι καί τοῦτο τό ἔτος» (Λουκ. 13,8).

 

topikifoni

pC – 2fA

                                                                    

"Περιπλανήσεις.. "

 

Κυριάκος Κατσαδώρος  -  Περί ελευθερίας                                                                                                                                                                                              

Λέγεται ότι η ελευθερία μπορεί να έχει τρεις διαστάσεις:

- η πρώτη διάσταση είναι η απελευθέρωση από κάτι

- η δεύτερη, είναι η ελευθερία για κάτι

- η τρίτη διάσταση, είναι το βίωμα της ελευθερίας και μόνο – ούτε από κάτι, ούτε για κάτι.

Η πρώτη διάσταση της ελευθερίας εμπεριέχει στον πυρήνα της μια αντίδραση και είναι προσανατολισμένη στο παρελθόν, σε κάτι που σε δεσμεύει και θα ήθελες να διώξεις, κάτι που θεωρείς υπαίτιο δεινών και αίτιο μόνιμης δυσθυμίας.

Ψυχοθεραπευτικές διαδικασίες που προσεγγίζουν την ανελευθερία μέσα από τραύματα του παρελθόντος, μας υποδεικνύουν ότι χρειάζεται δουλειά με τον εαυτό μας, για να απεμπλακούμε από το παρελθόν και να πλησιάσουμε την ελευθερία μας, να απελευθερωθούμε.

Η δεύτερη διάσταση της ελευθερίας για κάτι, είναι η δυνατότητα σου να μπορέσεις να εκφραστείς στο παρόν με τον δικό σου τρόπο, με τα δικά σου χαρίσματα, ταλέντα, ιδιαιτερότητες ή ότι άλλο, παρ’ όλες τις αντιξοότητες του περιβάλλοντος, που για πολλούς και διαφορετικούς λόγους δεν σου το επιτρέπουν. 

Εύκολα οι δυο αυτές έννοιες μπορούν να συντονιστούν (ελευθερία για κάτι ή από κάτι), οι διαφορές τους θα είναι μόνο στις στρατηγικές παρέμβασης. 

Η πρώτη διάσταση συνεπάγεται ισχυροποίηση του εγώ (της βούλησης), ενώ η δεύτερη χρειάζεται κατάλληλες διεργασίες έκφρασης και κοινωνίας, λεπτεπίλεπτων χειρισμών, εναρμονισμένων στις συλλογικές ευαισθησίες.

Λένε, ότι η τρίτη διάσταση της ελευθέριας είναι η υπερβατική ελευθερία, δεν είναι απελευθέρωση, ούτε ελευθερία για συγκεκριμένο σκοπό, είναι η ουσιαστική αίσθηση της ελευθερίας στην πληρότητα της.

Δεν είναι μια αντίδραση ή εναντίωση σε κάποιον – εμπεριέχει την δημιουργικότατα του εδώ και τώρα (με απρόσκοπτη προοπτική στο μέλλον), είναι η επιβεβαίωση της ύπαρξης, η επίγνωση της προσωπικής υπευθυνότητας.

Η ελευθερία από κάτι, μπορεί να δημιουργήσει επιστήμονες, πολιτικούς, δημόσιους  λειτουργούς…. ενώ η ελευθερία για κάτι, δημιουργεί καλλιτέχνες, ζωγράφους, ποιητές, μουσικούς… - λένε τέλος, πως η ελευθερία προς χάριν της  ίδιας και μόνο ελευθερίας, δημιουργεί τον αληθινά θρησκευόμενο, τον πνευματικό άνθρωπο.

 

fb – 2fA

                                                                

"… και κιτρινοφυλλιάζω.. "

 

-  Δημοτικό τραγούδι

«Ποτάμι επλημμύρισε κι εις περιβόλι εμβαίνει

Ποτίζει δέντρα και μηλιές, μηλιές και κυδωνίτσες.

Και μια μηλιά γλυκομηλιά δεν σώνει να ποτίσει.

Άλλη μηλιά την ερωτά κι άλλη μηλιά της λέγει:

Μηλιά τα μήλα σε βαρούν ή ο καρπός σε βλάπτει,

ή ο περιβολάρης σου νερό δεν σε ποτίζει;

Μηδέ τα μήλα με βαρούν, μηδ’ ο καρπός με βλάπτει,

μηδέ ο περιβολάρης μου νερό δεν με ποτίζει,

μονάχα στη ριζούλα μου ανδρόγυνο ευλογήθη

κι όρκο_έκαμε στους κλώνους μου να μην αποχωρίσει

- τώρα θωρώ χωρίζονται και κιτρινοφυλλιάζω».

 

2φΑ

                                                                                    

"Ζωή χωρίς πατρίδα.. "

 

-  Νατσιός Δημήτρης
δάσκαλος-Κιλκίς

Ο θεσμός της οικογένειας, εκτός από προστασία και θαλπωρή, ικανοποιεί και την ανάγκη που αισθάνεται το άτομο να είναι μέλος μιας κοινότητας οικείας, αμεσότερης και προσωπικής.
Λειτουργεί ως συνεκτικός ιστός και καταφύγιο. Είναι μικρογραφία της πατρίδας.
(«Δεν ζει χωρίς πατρίδα η ανθρώπινη ψυχή», λέει ο Παλαμάς).

Τις τελευταίες όμως δεκαετίες, εν ονόματι κάποιου νεφελώδους προοδευτισμού και αβασάνιστου εξευρωπαϊσμού, καταστρέψαμε αδίστακτα της εθνικές μας ρίζες, εγκαταλείψαμε την έξοχη παράδοσή μας, που δεν ήταν ένα στοιχείο αισθητικό και διακοσμητικό όπως συνήθως το θεωρούν οι «θολοκουλτουριάρηδες», αλλά το υπαρξιακό υφάδι ζωής του λαού μας, αποδυναμώσαμε και διαλύουμε πια την οικογένεια και ιδού τα επίχειρα της αφροσύνης.
Διάλυση της οικογένειας σημαίνει διάλυση και της πατρίδας.

Διαβάζουμε τούτες τις πονηρές ημέρες, ότι ακόμη και σε διαζύγια φτάνουν οικογένειες λόγω του «ιού της διχόνοιας». Αιτία το εμβόλιο.
Η παραφροσύνη δεν περιγράφεται.

Στα χωριά μας στην Πιερία έλεγαν οι παππούδες μας, όταν άκουγαν για διαζύγια και διάλυση οικογένειας, ότι «σήμερα γκρεμίστηκε μια εκκλησιά».
Μεγάλη κουβέντα.
Καταδεικνύει την σπουδαιότητα του γάμου, της συζυγίας.
«Μόνο το φτυάρι του νεκροθάφτη χώριζε τα αντρόγυνα», όπως έλεγε ο μακαριστός μητροπολίτης Φλωρίνης, Αυγουστίνος Καντιώτης.

Ο λαός μας θεωρούσε το γλέντι του γάμου την μεγαλύτερη χαρά στην ζωή του ανθρώπου.
Γι’ αυτό και ευχόταν «και στις χαρές σου», στους ελεύθερους.

 

kaiomenivatos – 2φΑ

                                              

"Ποιος έρχεται σ’ εμάς; "

 

Ο κύριος Παπαδιαμάντης…
-  γράφει ο Στέλιος Κούκος

Ναι, ο κύριος Παπαδιαμάντης! Αλλά πώς προέκυψε αυτό τώρα;
Καταρχήν πρέπει να ομολογήσουμε ξανά, πως δεν πάμε εμείς στον Παπαδιαμάντη αλλά αυτός έρχεται σ’ εμάς.
Και τέτοιες μέρες μάς έρχεται ολόκληρος, αφού έχει παρεισφρήσει ολόκληρος μέσα στις γιορτές. Θα μπορούσε κάποιος να ισχυριστεί πως οι γιορτές είναι το μοναδικό του καταφύγιο.
Αλλά δεν θα συμφωνήσω.
Δεν είναι μόνον αυτό ο μέγας Παπαδιαμάντης. Είναι πολλά πράγματα ο Μεγαλέξανδρος του νεοελληνικού μας βίου και γι’ αυτό και μας απασχολεί συνεχώς και αδιαλείπτως.

Ας πούμε, μπορούν να μην είναι επίκαιροι οι «Χαλασοχώρηδες», κάθε φορά που έρχονται εκλογές; Ή ακόμη όταν προκύπτουν άλλα κοινωνικά θέματα;
Ο Παπαδιαμάντης έχοντας πιάσει την ουσία τους είναι ένα έκτακτος κοινωνιολόγος.
Ο ίδιος μάλιστα έχει ζήσει μέσα στη στέρηση…
«Κατ’ εκείνην την ημέρα συνέβη να είμαι πλούσιος, διότι είχα κατορθώσει, μετά πέντε εκλιπαρήσεις και μετά τέσσαρες αποπομπάς, να λάβω δεκαπέντε δραχμάς, απέναντι ογδοήκοντα οφειλομένων μοι δι’ αμοιβήν φιλολογικής εργασίας πέντε εβδομάδων».
Έτσι μπορεί να γράφει: «η πλουτοκρατία… γεννά την αδικία, αύτη τρέφει την κακουργίαν, αύτη φθείρει σώματα και ψυχάς. Αύτη παράγει την κοινωνική σαπηδόνα. Αύτη καταστρέφει κοινωνίας νεοπαγείς…».
«Ο Μαμμωνάς είναι ο διαρκής αντίχριστος». Παίζεται; Οπότε τι να του πουν οι ευαίσθητοι κοινωνικά επικριτές του, που έγραφαν ότι «συμβιβάστηκε με την νεοελληνική πισοδρόμηση»;

Αλλά και η γενιά του ’30 τον ήθελε ηθογράφο. Μα και ο ίδιος χαρακτηρίζει κάποια διηγήματά του ως ηθογραφίες.
Ο Παπαδιαμάντης έχει το γνώθι σαυτόν.
Πότε γράφει το ένα είδος και πότε το άλλο. Και ο λόγος είναι ότι ξέρει πάρα πολύ καλά την ξένη λογοτεχνία, τους ξένους συγγραφείς.
Άλλωστε είναι και μεταφραστής τους. Μ’ αυτούς, από την άλλη, έχει να αντιπαλέψει όσον αφορά το πρωτότυπο έργο του. Και μάλιστα με την ίδια επίγνωση που λέει:
«Αλλ’ εγώ σοι λέγω δεν ομοιάζω ούτε με τον Πόε, ούτε με τον Δίκενς, ούτε με τον Σαίξπηρ, ούτε με τον Βερανζέ. Ομοιάζω με τον εαυτό μου. Τούτο δεν αρκεί;».

Θα αρκούσε ακόμη και να μοιάζει με κάποιον από αυτούς τους μεγάλους.
Ή ακόμη και με τον Δοστογιέφσκι. Αυτούς τους γνωρίζει πολύ καλά.
Φαίνεται…
Αλλά στην ουσία μοιάζει με τον εαυτό του, κι αυτό αρκεί και περισσεύει.
Και όχι μόνον αυτό, αφού καταφέρνει και να εκφράσει στη συνέχεια και έναν ολόκληρο λαό. Και ο Παπαδιαμάντης δεν αναφέρεται κατά τύχη σ’ αυτούς τους μεγάλους συγγραφείς…

Πρέπει όμως να πούμε πως ο Παπαδιαμάντης είναι κι αυτός ένας μεγάλος συγγραφέας.
Έχει πραγματική στόφα συγγραφέα.
Τα υπόλοιπα έπονται. Γι’ αυτό πείνασε. Για να είναι συγγραφέας.
«Πενιχρός την αναβολήν, πτωχαλαζών τρέφων αλλοκότους ιδέας…
Ασχολούμενος με έργα ουχί παραδεδεγμένης χρησιμότητος».

Παρ’ όλα αυτά άξιζε τον κόπο (τουλάχιστον για μας) να επιλέξει αυτόν τον κανόνα για ζωή του, αφού όπως είπε στη μητέρα του:
«Εγώ θα γίνω συγγραφέας. Θα διαβάζω και θα γράφω».
Και ακολουθεί το συγκλονιστικό: «Και άλλο τίποτα δεν μπορώ να κάνω».
Νομίζω πως αυτό αποτελούσε καθαρή επίδραση από τη λογοτεχνική του συναναστροφή με τους ξένους συγγραφείς. Εξ ου και το πρώτο του ψευδώνυμο, «Μποέμ».

Αλλά όσοι έχουν διαβάσει το πολύ σημαντικό βιβλίο του Ράινερ Μαρία Ρίλκε «Γράμματα σε έναν νέο ποιητή» θα θυμούνται πολύ καλά πως ο ποιητής λέει στον επίδοξο νέο λογοτέχνη, πως αν μπορεί να ζήσει χωρίς να γράφει, ευθύς το γράψιμο του είναι απαγορευμένο.

Αν ο Παπαδιαμάντης έκανε οτιδήποτε άλλο εκτός από το γράψιμο, θα ήταν δυστυχισμένος.
Μα θα πείτε, πάλι δυστυχισμένος ήταν.
Τουλάχιστον όμως με όλο του το είναι έκανε αυτό που αγαπούσε!
Υπάρχουν πολλοί τέτοιοι μερακλήδες γύρω μας;

Για τον λόγο αυτό δεν μ’ αρέσει τόσο η γνωστή φωτογραφία του, που τράβηξε ο Νιρβάνας, όσο μια άλλη, που ο πτωχός Παπαδιαμάντης είναι με το κοστούμι του, τη γραβάτα του και το παλτό του. Ένας πρώτης τάξεως κύριος!
Μια φωτογραφία που θα μπορούσε να είναι δίπλα σ’ αυτές του Δίκενς, του Πόε, του Δοστογιέφσκι…

[Πρώτη δημοσίευση στην εφημερίδα “Μακεδονία της Κυριακής”]

 

 antifono – 2φΑ

                                             

"Τρία εμπόδια! "

 

-  Αββάς Βαρσανούφιος, ο «Μεγάλος Γέροντας»

Το να μπούμε στο κελί δεν σημαίνει να βάλουμε το σώμα μας στο κελί.
Πρέπει να βάζουμε και τη ψυχή μας στο κελί και να εισερχόμαστε βαθιά μέσα της και να την ερευνούμε και να αποτραβούμε τη σκέψη και τον λογισμό μας από κάθε άνθρωπο.
Μόνο τότε νοιώθουμε πόνο και κατάνυξη.

Αυτό που εμποδίζει λοιπόν την κατάνυξη να σε επισκεφθεί, είναι το θέλημά σου. 
Διότι αν δεν κόψει ο άνθρωπος το θέλημά του, δεν πονάει η καρδιά.
Η απιστία όμως, δεν σε αφήνει να κόψεις το θέλημά σου.
Και η απιστία γεννιέται σε μας, επειδή επιζητούμε τη δόξα των ανθρώπων.

Αυτά τα τρία κόψε:
Το θέλημα, το δικαίωμα, και την ανθρωπαρέσκεια, και θα έλθει η αληθινή κατάνυξη και ο Θεός θα σε προστατεύσει από κάθε είδους κακία.

 

vb – 2fA