"Η Γαλανόλευκη της Ρόδου "

Του Βαγγέλη Παυλίδη
-  1914 – 1940, ΤΟ ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΠΡΟΞΕΝΕΙΟ

Μια φορά κι έναν καιρό, στα τέλη του 19^ου - αρχές του 20ου αιώνα, ήταν ένας δρόμος. 

Ξεκινούσε κάπου εκεί από το τέμενος του Μουράτ Ρέις, για να καταλήξει κατ’ ευθείαν στη Φραγκοκλησιά της Santa Maria della Vittoria, στο Νιοχώρι.
Κανείς δεν θυμάται πια, αν είχε τότε όνομα κι αν είχε, ποιό ήταν αυτό.
Πολύ αργότερα τον είπανε "οδό των Προξενείων" και "οδό των Ξενοδοχείων". 

Σήμερα, λέγεται οδός Ιωάννου Καζούλλη.

Εκεί λοιπόν, κάπου στην αρχή του δρόμου, στέκονταν τότε τρία μεγαλόπρεπα νεοκλασικά κτήρια.
Από τη μια μεριά, χτισμένη στα 1893, η οικία του Σάββα Εφέντη Παυλίδη, Πρόεδρου τότε της Ελληνικής Δημογεροντίας και αργότερα πρώτου Δήμαρχου της Ρόδου.

Ακριβώς απέναντι, λίγα χρόνια νεώτερο και με δυο πέτρινα λιοντάρια να παραστέκονται στην χαραγμένη επιγραφή του ήταν το "Ξενοδοχείον των Ξένων", των αδελφών Νικόλα και Παναγή Καραγιάννη. 

Παραδίπλα προς την σημερινή οδό Αμερικής, ήταν το τρίτο, ένα ακόμα θαυμάσιο δείγμα της δουλειάς των πρωτομαστόρων και μαστόρων της Ρόδου, ιδιοκτησίας του γιατρού Κωνσταντίνου Αξελού, θείου του διάσημου ελληνογάλου Μαρξιστή φιλόσοφου Κώστα Αξελού.

Τριγύρω υπήρχε άπλα. Χωράφια, κήποι και κηπούλια με κηπευτικά και οπορωφόρα δέντρα και σκόρπια σπίτια.

Η Οικία Παυλίδη ανακαινισμένη τώρα (και όχι "αναπαλαιωμένη") από την πρώην Νομαρχία Δωδεκανήσου, είναι αλίμονο, το μόνο από τα τρία που στέκει ακόμα – έστω και με το χρώμα φρέσκου σολομού. Τα άλλα, τα έφαγε η πρόοδος.

Στα 1914, καθώς ο Δήμαρχος Σάββας Παυλίδης είχε εξοριστεί από τους Ιταλούς διότι "…προσπάθησε να οργανώσει μια επανάσταση στα χωριά του νησιού, ενάντια στην υπάρχουσα καθεστηκυία τάξη πραγμάτων…", εγκαταστάθηκε εκεί το Ελληνικό Προξενείο, όπου και παρέμεινε μέχρι την επίθεση της Ιταλίας στην Ελλάδα.

Στα χρόνια αυτά υπήρξε κέντρο εθνικό, τόπος κρυφού προσκυνήματος του κάθε πατριώτη, το μοναδικό μέρος στα Δωδεκάνησα, όπου σ’ ένα πανύψηλο ιστό, η Γαλανόλευκη κυμάτιζε ελεύθερα.    ....

rodorama

fb -  [2fA]

Share