Eἰς ἑαυτόν δέ ἐλθών, εἶπε·

 

Η Παραβολή του Ασώτου

"Εἶναι ἡ Παραβολὴ τοῦ ᾿Ασώτου ἡ ἀνωτέρα τῶν Παραβολῶν, ἡ ἐγκλείουσα τὸ ὑψηλότερον τῆς Θεότητος γνώρισμα, τὴν τελειοτέραν ἰδιότητα αὐτῆς, ἡ  περιλαμβάνουσα τὰ οἰκτίρμονα σπλάγχνα τοῦ Ὄντος, τὸ Εὔσπλαγχνον μεγαλεῖον τῆς ᾿Απειρότητος."

Ο Πατέρας στην Παραβολή του Ασώτου, είναι συγχρόνως η εικόνα του Θεού που σέβεται την ελευθερία του ανθρώπου, ακόμα και όταν αυτή η ελευθερία τον οδηγεί στην πτώση. Ο Πατέρας δεν εμποδίζει τον νεότερο γιο να πάρει την περιουσία του και να φύγει. Αυτή η "ανοχή" του Θεού είναι η έκφραση της απόλυτης αγάπης Του, που σέβεται την ανθρώπινη βούληση, ακόμα και όταν αυτή Τον πληγώνει.

Ο νεότερος γιος χρησιμοποιεί την ελευθερία του για να απομακρυνθεί από τον Πατέρα, αλλά τελικά ανακαλύπτει ότι η πραγματική ελευθερία βρίσκεται στην επιστροφή και στην αγάπη. Η ελευθερία δεν είναι η δυνατότητα να κάνουμε ό,τι θέλουμε, αλλά η δυνατότητα να αγαπάμε, όπως ο Θεός μας αγαπά. Η αγάπη του Πατέρα δεν περιορίζει την ελευθερία του γιου, αλλά την εκπληρώνει.

Όταν ο γιος, βρίσκεται στα χαμηλότερα σημεία της ζωής του, "έρχεται εις εαυτόν" (Λουκάς 15:17). Αυτή η στιγμή της αυτογνωσίας είναι η αρχή της πνευματικής του ανάστασης. Στην ορθόδοξη θεολογία, η αυτογνωσία είναι το πρώτο βήμα προς τη θεογνωσία. Όπως λέει και ο άγιος Ιωάννης της Κλίμακος: "Η γνώση του εαυτού μας, μας οδηγεί στη γνώση του Θεού."

Ο γιος, με την επιλογή του, ζει την πλήρη εμπειρία της απόστασης από τον Πατέρα. Χάνει τα πάντα, την περιουσία, την αξιοπρέπεια, ακόμα και την ταυτότητά του. Βιώνει την πείνα και την ταπείνωση. Αυτή η "κάθοδος" είναι απαραίτητη για να κατανοήσει την αληθινή του κατάσταση. Είναι ένα αναγκαίο στάδιο στην πνευματική του πορεία. Η κένωση (εκκένωση) είναι μια βαθιά πνευματική αρχή. Ο άνθρωπος πρέπει να αδειάσει τον εαυτό του από τις ψευδαισθήσεις, τις εγωιστικές επιθυμίες και τις ψεύτικες ασφάλειές του, για να μπορέσει να γεμίσει με την αληθινή ζωή που προέρχεται από τον Θεό.

Η "πτώση" δεν είναι μια τελεσίδικη αποτυχία, αλλά μέρος της θείας οικονομίας, που μεταστρέφει την ταπείνωση της μετάνοιας, σε θεοποίηση (θέωση) του ανθρώπου, με την επιστροφή του στην αρχική του δόξα.
Η μεταμέλεια (μετάνοια), δεν είναι απλώς μια ηθική επιλογή, αλλά μια επίκληση στη θεία χάρη που ενεργεί μέσα στην ψυχή, φέρνοντάς την πίσω στο σπίτι της. Η φράση "Ανέστη και ήλθε προς τον πατέρα αυτού" (Λουκάς 15:20), είναι η κεντρική στιγμή της παραβολής. Δεν είναι μια στροφή προς την αρετή, αλλά μια πλήρης πνευματική ανάσταση.

Όταν ο γιος επιστρέφει, ο Πατέρας δεν τον ρωτάει για τις πράξεις του, δεν τον κατηγορεί, δεν του ζητάει εξηγήσεις. Αντίθετα, τον αγκαλιάζει, τον φιλάει και του προσφέρει τα πάντα: τον χιτώνα, το δαχτυλίδι, τα υποδήματα, οργανώνει μια γιορτή με μουσική και χορό. Αυτή η εικόνα της οργανωμένης γιορτής, είναι μια συμβολική αναφορά στη λειτουργική ζωή της Εκκλησίας.
Η ορθόδοξη λειτουργία στην Εκκλησία μας, είναι ο χορός της επιστροφής, όπου ο άνθρωπος συναντά τον Θεό και γιορτάζει μαζί Του την επιστροφή στην αρχική του δόξα. Ο χορός δεν είναι απλώς μια εξωτερική πράξη, αλλά μια εσωτερική εμπειρία της χαράς και της ελευθερίας που προέρχεται από την πληρότητα της ταπείνωσης.

Αυτή είναι μια εικόνα της Θείας Ευχαριστίας. Η Ευχαριστία είναι η μεγάλη γιορτή της επιστροφής του ανθρώπου στον Θεό. Ο Πατέρας συγχωρεί, αλλά και γιορτάζει μαζί με όλες τις ουράνιες δυνάμεις, την επιστροφή του γιου του (του κάθε ανθρώπου), γιατί η συγχώρεση δεν είναι μια στατική πράξη, αλλά μια δυναμική παρουσία της αγάπης του Θεού.

Όταν ο Πατέρας βάζει το δαχτυλίδι στο χέρι του γιου του, αυτή η πράξη είναι η αποκατάσταση της ταυτότητας του γιου. Το δαχτυλίδι είναι σύμβολο της εξουσίας και της υιοθεσίας. Ο γιος, που είχε χάσει την ταυτότητά του ως μέλος της οικογένειας, την ανακτά μέσα από την αγάπη του Πατέρα.
Η ταυτότητά μας ως παιδιά του Θεού δεν εξαρτάται από τις πράξεις μας, αλλά από την αγάπη Του που μας δέχεται πίσω στην εκούσια επιστροφή μας, ανεξάρτητα από το τι έχουμε κάνει. Που μας ντύνει επίσης με τον λευκό χιτώνα της ευπρόσωπης παρουσίας μας στη Βασιλεία Του, με τα υποδήματα της ορθής συμπόρευσης στην αγαθότητα Του.

Ο Πατέρας μας, μας περιμένει πάντα, έτοιμος να μας αγκαλιάσει και να γιορτάσει την επιστροφή μας.

ds - 2fA

Share