"Ο Λαζαρής της Κυθραίας "

Aναστασία Χατζηπαύλου -  Μνήμες Κύπρου...

Ο Λάζαρος Δημητρίου υπήρξε αυτοδίδακτος μουσικός.
Έπαιζε βιολί και τραγουδούσε την κυπριακή μουσική που παραδίδεται από το βάθος των χρόνων, μ' εκείνη την ατόφια χροιά που σε πάει κατευθείαν στην έννοια της αυθεντικότητας, του γνήσιου ταλέντου, του καθαρού τοπικού ιδιώματος.

Ήταν τυφλός. Γεννήθηκε τυφλός, μα όσοι τον έζησαν μαρτυρούν ότι δεν μπορούσες να το καταλάβεις από την όψη του· η ματιά σε έκανε να πιστεύεις ότι βλέπει.
Λαζαρής το όνομά του.
"Στραολαζαρή" τον φώναζαν κι όσο κι αν σήμερα η πολιτική ορθότητα θα μας έκανε να κρίνουμε την κοινωνία για ασπλαχνία, το παρατσούκλι προδίδει μάλλον οικειότητα.
Γιατί ο Λαζαρής ήταν αυτός που συντρόφευε τις χαρές των ανθρώπων, αφού δεν υπήρχε γάμος στο χωριό και στη γύρω περιοχή που να μην τον καλούσαν να παίξει και να τραγουδήσει για τα "αλλάματα" της νύφης και του γαμπρού.

Γεννήθηκε στην Αμαργέτη, ορεινό χωριό της επαρχίας Πάφου.
Εκεί ζούσαν μαζί Έλληνες και Τούρκοι. Αρμονικά.
Ο Λαζαρής έπαιζε για όλους, δεν ξεχώριζε κανέναν. Τούρκοι και Έλληνες τον ήθελαν κοντά τους στα γλέντια τους· ήταν ιδιαίτερα αγαπητός.

Πέρασαν τα χρόνια, ο Λαζαρής παντρεύτηκε και πήγε να ζήσει στον τόπο της γυναίκας του, στην Κυθραία. Θυμούνται κάποιοι ότι με το λεωφορείο κατέβαινε κάθε πρωί στη Λευκωσία, καθόταν στην κεντρική πλατεία και έπαιζε, για να έχει ένα εισόδημα.

Το 1974 πρέπει να ήταν 55 χρονών. Τότε έγινε η εισβολή των Τούρκων.
Η Κυθραία κατακτήθηκε από τους εισβολείς.
Ο Λαζαρής καθόταν στην αυλή του. Είχε δύο ραδιόφωνα.
Από εκεί άκουγε και μάθαινε νέους σκοπούς και μελωδίες - είχε παίξει κι αυτός για το ραδιόφωνο.

Ο Τούρκος στρατιώτης πρόταξε το όπλο και σημάδευε την καρδιά.
Του ζήτησαν τα ραδιόφωνα. Ήξερε τούρκικα - όλοι όσοι ζούσαν με Τούρκους ήξεραν, και αντιστρόφως. Δεν ήξερε ότι τον σημάδευαν.
Έκρυψε βιαστικά το ένα στο μανίκι του, σαν παιδί που δεν θέλει να του πάρουν το αγαπημένο του παιχνίδι κι έδωσε το άλλο.
Ο πυροβολισμός δεν άργησε και τα μάτια εκείνα που φως δεν έβλεπαν μα φως ακτινοβολούσαν, έκλεισαν για πάντα.

Η συνέχεια έχει τις λεπτομέρειες εκείνες που θέλουμε να ξεχνάμε όταν περνούν τα χρόνια και που μόνο όσοι έζησαν μπορούν να τις βλέπουν καθαρά πίσω από την τυποποιημένη καταγραφή των γεγονότων, που παραθέτει για τις επόμενες γενιές η ιστορία.

Η γυναίκα του, που παρακολουθούσε από μέσα, περίμενε να νυχτώσει για να σύρει το άψυχο σώμα και να το βάλει στο σπίτι.
Οι Τούρκοι δεν άφηναν να ταφούν οι νεκροί, για να φοβούνται λέει οι ζωντανοί.
Τον έκλαψε, μοναδική μάρτυρας του θρήνου της εκείνη και έπλυνε το αγαπημένο σώμα με ζιβανία - 3 μερόνυχτα ξανά και ξανά.

Ύστερα ο κατακτητής έδωσε εντολή: άνοιξαν ένα μεγάλο λάκκο με εκσκαφέα κι έριξαν μέσα όλα τα νεκρά σώματα, όχι μόνο ανθρώπων μα και ζώων.
Ποια δύναμη βρήκε αυτή η γυναίκα και προχώρησε;
Πόσοι αλήθεια σαν αυτήν, γυναίκες, άντρες, παιδιά στην πολύπαθη ιστορία της ανθρωπότητας...

Θέλησα να διηγηθώ την ιστορία αυτού του προγόνου μου, εξαδέλφου της γιαγιάς μου Κλεονίκης (κάτι από το αίμα του ρέει και στις δικές μου φλέβες και κάτι από το τάλαντό του πιθανόν να φωλιάζει στο δικό μου dna) για να παραμείνει το "δεν ξεχνώ" ζωντανό.
Όχι για να μεγαλώνει το μίσος. Όχι.
Μα για να φωτίζει τις υπάρξεις αφανών ηρώων της ζωής, που μέσα στη φθορά και μέχρι να τους βρει ο θάνατος έγιναν παραδείγματα καλοσύνης και ανθρωπιάς για τους γύρω τους.

Έτσι που να μένουν στη μνήμη των ανθρώπων με αγάπη και στη βασιλεία του Θεού δοξασμένοι παντοτινά...
Αιωνία η μνήμη...

-  Στο επισυναπτόμενο ηχητικό youtube ακούγεται πρώτος...

 

vb – 2fA

                                                                           

Share