"H τραγωδία του Θεού "

 

«Ο Θρησκευτικός Φανατισμός»
-  Του Μητροπολίτου πρ. Όρους Λιβάνου κ. Γεωργίου 
(GEORGE KHODR, του Πατριαρχείου Αντιοχείας)

….   Ο χριστιανισμός δεν είναι μόνο να ευφραίνεσαι με τον Ιησού τον Ναζαρηνό.
Αλλά να Τον παραλαμβάνεις με όσους σε κάθε γενιά πορεύονταν με Αυτόν.
Είναι, να προσκολληθείς στους μάρτυρές του και σε όσους μαρτυρούν στην ιερότητα του δικαίου.
Δεν παίρνεις αυτό που θέλεις από την πίστη και αυτό που δεν θέλεις το παρατάς.
Εξ ου και ο πιστός εξευγενίζεται, αποκρούει, νουθετεί, ψέγει, αγκαλιάζει και σκληραγωγεί, διότι την πίστη την μεταφέρουν τα συναισθήματα και την μεταφέρει ο λόγος· ο λόγος ενός ανθρώπου που έχει το νευρικό και το συγκινητικό του σύνολο, εφόσον δεν έφθασε στην τελειότητα, η οποία θα τον καταστήσει ικανό να συμπεριλάβει μόνο τον θείο λόγο και να αιχμαλωτιστεί απ’ αυτόν.

Τα συναισθήματα του ανθρώπου, το κοινωνικό περιβάλλον που περικλείνεται μέσα του, και το επίπεδο της μόρφωσης και της ευσέβειάς του, όλα αυτά προσλαμβάνουν την πίστη και την μεταφέρουν.
Στην πραγματικότητα σε κανενός την καρδιά δεν μένει ο λόγος του Θεού γυμνός.
Ο άνθρωπος έχει την δική του ερμηνεία γιατί όποιος διαβάζει, ερμηνεύει.
Γι’ αυτό μπορεί ο άνθρωπος αυτός να απομακρύνει από την Εκκλησία εκείνον που δεν απομάκρυναν οι προκαθήμενοι.
Και η μετάσταση από το μίσος της αίρεσης στο μίσος του αιρετικού είναι πολύ εύκολη.
Ο θρησκευόμενος που έχει ελάχιστη σχέση με τα δόγματα, συνηθίζει να μετατρέπει τις απόψεις του σε δόγμα. Ο άνθρωπος συνηθίζει να διαμορφώνει ένα σύνολο δογμάτων, γιατί ό,τι διαμορφώνει τον προστατεύει.

Στον χριστιανισμό δεν υπάρχει εχθρότητα, εσύ όμως δεν συναντάς τον χριστιανισμό αλλά χριστιανούς.
Από αυτούς κάποιοι κοντεύουν να φτάσουν το ήθος του Χριστού και σ’ αυτούς μεταμορφώνεται, και άλλοι φέρουν το σκοτάδι της ψυχής τους και σ’ αυτούς ο Χριστός ενταφιάζεται.
Και αν θελήσουμε να εισχωρήσουμε πιο βαθιά, θα έλεγα ότι εσύ δεν αντιμετωπίζεις έναν αιώνιο χριστιανισμό, αλλά έναν ερμηνευόμενο.
Ο χριστιανισμός, στην ερμηνεία του, είναι ο καρπός μιας ιστορίας και μιας μελέτης ανθρώπων. 

Ο χριστιανισμός δεν είναι μια ελιά «ούτε ανατολική ούτε δυτική», αλλά δυο ελιές όπου η μία είναι ανατολική και η άλλη δυτική.
Το λάδι της πρώτης σχεδόν φωτίζει και της δεύτερης ακόμα λιγότερο σε ό,τι αφορά την ελευθερία. Και η διαφορά μεταξύ των χριστιανών της Ανατολής και των χριστιανών της Δύσης έγκειται στο ότι η Βυζαντινή Αυτοκρατορία – και όχι η Βυζαντινή Εκκλησία – κατέπνιξε τους αιρετικούς, τους φυλάκισε ή τους εξόρισε, ενώ η Δυτική Εκκλησία κάλεσε στις σταυροφορίες, και κάλεσε στον ιερό πόλεμο· και η ίδια αρνήθηκε επίσημα την ελευθερία των μη καθολικών πριν τη Δεύτερη Βατικανή Σύνοδο, και μακροθύμησε μακροθυμία μεγάλη και τους άφησε να ζουν, γιατί δεν είναι τόσο βλαβεροί όσο ο φόνος τους. 

Ο ιστορικός χριστιανισμός, είτε τον μετέφερε η Αυτοκρατορία των Ρωμιών είτε η Καθολική Εκκλησία, ήταν επιθετικός.
Ο χριστιανισμός ωστόσο, παραμένει μια προσπάθεια και μια ελπίδα.
Ο ένας χριστιανισμός είναι αγάπη που δεν εχθρεύεται, διότι είναι ο χριστιανισμός των καρδιών, όπως πραγματικά είναι μια καρδιά.
Η καρδιά όμως μπορεί και να συγχωρεί και να σκοτώνει.
Συγχωρεί όσο υψηλοφρονεί, με την καλή έννοια, και σκοτώνει όταν παρατάει την υψηλοφροσύνη και προσκολλάται στον εαυτό της. 

Η καρδιά είτε εξαφανίζει τα πάθη της, είτε τους άλλους εν δυνάμει ή εν ενεργεία.
Γενικά όμως παραβλέπει όποιον, σαν κι αυτή, είναι με τον Χριστό μέχρι που τον πνίγει.
Φυσικά η εξόντωση των άλλων σχετίζεται με την ιδέα της απολυτότητας της αλήθειας ή με τον δογματισμό. Όντως αποκλείεται να υπάρχει θρησκεία χωρίς την απολυτότητα της αλήθειας, που απορρίπτει το λάθος.
Γιατί η θρησκευτική σκέψη δεν μπορεί να είναι μόνο μια ιστορική σκέψη ή μια σχετικιστική σκέψη. Ο πιστός δεν είναι ιστοριογράφος ούτε ασχολείται με την συγκριτική δογματική.
Και η θρησκεία δεν είναι μια κοινωνιολογία της θρησκείας.

Η θρησκεία ζει σε μια διαλεκτική κίνηση που επιβάλλει πρώτα μια απομάκρυνση, επιβάλλει όμως μετέπειτα την συμφιλίωση έχοντας για πρώτο βήμα ό,τι συναθροίζει.
Το δόγμα δεν ωθεί αναγκαστικά να γίνεσαι σκληρός ενώπιον του άλλου.
Τα νεύρα μετατρέπουν το δόγμα σε φόνο ή σε σχέδιο φόνου.
Μια καρδιά όμως μπορεί να περιλάβει το ορθό δόγμα και όποιον αποκλίνει από αυτό. Και όσο αποδεχόμαστε τον άλλον πρέπει να διαβλέπουμε το δόγμα του για να δούμε αυτό που αρμονίζεται με την πίστη μας.
Ο πεφωτισμένος χριστιανός κατέχει έναν οικουμενισμό και διάλογο χωρίς συγκρητισμό και σχετικισμό.

Και εδώ δεν βλέπω ότι η ανθρωπότητα αναγκάζεται να επιλέξει μεταξύ δογματικής ή ιστορικής σκέψης.
Η τελευταία όμως περιορίζεται στο να είναι παρατηρητής· αυτό δεν την αποκλείει να είναι και δογματικός παρατηρητής, διότι η ιστορική σκέψη, η εξελικτική, εξ αιτίας της σχετικότητας δημιουργεί φανατισμό για την σχετικότητα που δεν είναι λιγότερο επικίνδυνο από τον δογματισμό, γιατί μπορεί η σχετικότητα να καταστεί δόγμα.
Εδώ έρχεται η στάση της Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας από τους χριστιανούς.
Αυτοί ήταν άπιστοι, επειδή δεν πίστευαν στην πολυθεΐα.
Και η μονοθεΐα δεν ήταν πιο φανατική από τον παγανισμό ή την πολυθεΐα. 

Στο τέλος η ρωμαϊκή θρησκεία βρέθηκε καταπιεστική, διότι ο χριστιανισμός ήταν κάτι «άλλο». Το παλαιό καταδιώκει το καινό και το καινό μπορεί να καταδιώκει το παλαιό γιατί το «εγώ» έχει την προδιάθεση να είναι ενάντια στο «εσύ», διότι η ύπαρξη δεν δέχεται το δυϊσμό αφού δεν δέχεται το αντίκρισμα.
Η δυσκολία βρίσκεται στο να κατευθύνεται το πρόσωπο στο πρόσωπο, και να κρατήσει την ελευθερία του ο καθένας.

Υπάρχει αντίκρισμα χωρίς αντιμετώπιση (αντίκρουση), δηλαδή χάρη για την αποδοχή του άλλου παρ’ ότι είναι άλλος.
Υπάρχει μια προετοιμασία για να ακούσεις αυτό που θραύει την ακοή σου χωρίς να κόβεις την γλώσσα που θραύει.
Μπορώ να φανταστώ έναν χριστιανό που κρατάει την πίστη του και ζει μέσα στη δικαιοσύνη και αφορίζει (δεν υπάρχει πίστη χωρίς αφορισμό), αλλά δεν μισεί ούτε προσχεδιάζει μια γενοκτονία ή κυριαρχία ή αποσιώπηση, ούτε ζητά εξουσία ή συμφέρον ή προνόμιο ή εξασφάλιση, διότι όλα αυτά δεν πηγάζουν από το δίκαιο.

Δεν υπάρχει σωστός θρησκευτισμός όταν εξισώνονται όλα τα δόγματα και θρησκεύματα του ενός χριστιανισμού.
Ο πιστός δεν σιωπά ούτε παζαρεύει, διότι η παράβλεψη των διαφορών είναι μωρολογία, εάν μείνουμε στο επίπεδο της λογικής.
Όμως το ίδιο το μυαλό εάν δει τις διαφορές κατέρχεται στην καρδιά για να δει τα πρόσωπα και τα γλυκαίνει, γιατί τα καταβρέχει με την αγάπη.
Ο πιστός είναι και στο καλούπι των δογμάτων και στη διάδοση της αγάπης.
Αυτά τα δύο μπορούν να γίνουν ταυτοχρόνως ανάλογα με την ικανότητά μας να δούμε τον Χριστό στη διαύγειά Του. 

Μπορείς καθώς παραμένεις στο δόγμα σου να συνοικείς με τον Κύριο μέχρι το μυαλό σου να είναι φωτισμένο και η καρδιά σου ζεστή.
Ο πόνος μας προέρχεται από το ότι συμβιώνουμε με την ιστορία στις πτώσεις της και με τον Θεό στην αιωνιότητά Του.

Ο Θεός κατοικεί στους ανθρώπους, όπως είναι οι ίδιοι.
Ο μεν φανατικός κάνει τον Θεό φυλακισμένο της καρδιάς του, ο δε μεγάλος πιστός Τον αποδέχεται ως ελευθερία για την καρδιά του.
Ο Κύριος είναι αιχμάλωτος του ανθρώπου. Αυτό είναι η τραγωδία του Θεού.
Και ο Θεός χρειάζεται τους εκλεκτούς για να βγάλει από την ανθρωπότητα τον τυφλό της φανατισμό και να τη βάλει στην αιώνια αγάπη.

Ιδιωτική Οδός

db – 2φΑ

Share