"Alexander Schmemann "

 

Απόστολος Ζιώγας  -  Λίγο πριν το Πάσχα

Ο Ρώσος ιερέας και θεολόγος Alexander Schmemann, για περισσότερα από 30 χρόνια, σε διαλέξεις, διδασκαλία και πολυάριθμες δημοσιεύσεις, παρουσίασε το όραμα της Ανατολικής Εκκλησίας, στο οποίο η λειτουργία της εκκλησίας είναι η κύρια πηγή όχι μόνο της θεολογίας αλλά και όλων των άλλων πτυχών της.
Το αληθινό νόημα της λατρείας για τον Σμέμαν βρίσκεται όχι στη συμβολική, αλλά στην πραγματική εκπλήρωση της Εκκλησίας, τη νέα ζωή που δόθηκε εν Χριστώ.

Yποστήριξε ότι η ταυτότητα και η ζωή της εκκλησίας θα μπορούσαν να φανούν καλύτερα στη σύναξη για την Ευχαριστία, καθώς η συνάθροιση για λειτουργία είναι η καλύτερη έκφραση της εκκλησίας.
Συχνά δίδασκε για το πώς μέσα στα βάσανα, μπορεί να αποκαλυφθεί η δύναμη του αιώνιου Θεού, ένα μάθημα δηλαδή για τη δύναμη μέσα από την αδυναμία: για κείνον, το Ευαγγέλιο δεν είναι άλλο παρά η δύναμη στην αδυναμία.

Στο όραμα του Schmemann, όλος ο χρόνος αγιάζεται στη λειτουργία, όλη η ανθρώπινη δραστηριότητα μεταμορφώνεται.
Όλα τα υλικά πράγματα που χρειαζόμαστε—ψωμί, κρασί, λάδι, νερό, λόγια, άγγιγμα— κατευθύνονται πίσω σε αυτό που δημιουργήθηκαν για να είναι, δηλαδή καλά στα μάτια του Θεού και στην περίπτωση της ανθρωπότητας, στην ίδια την εικόνα και την ομοίωση Του.

Η συνέπεια αυτής της ζωής του Θεού και με τον Θεό, στη λειτουργία γίνεται σαφής.
Ο χρόνος γίνεται το ίδιο το μυστήριο του μελλοντικού κόσμου, η εσχατολογική εικόνα της σωτηρίας του Θεού και της ανάκτησης της έκπτωτης δημιουργίας του.
Από αυτό προκύπτει η αποστολή της Εκκλησίας, να είναι μάρτυρας όλων αυτών κηρύσσοντας το Ευαγγέλιο σε όλους.

Άλλωστε, ο  Schmemann τονίζει συνεχώς τον πασχαλιάτικο ή αναστάσιμο χαρακτήρα της εκκλησίας, της λειτουργίας και της χριστιανικής ζωής, γι’ αυτό φροντίζει να κατανοεί  τη λειτουργία μέσα από τον στοχασμό κάθε μυστηριακού στοιχείου της ευχαριστιακής γιορτής.

Με άλλα λόγια, δεν χάνει ποτέ από τα μάτια του τη λειτουργία που συνεχίζει στη ζωή, τη λειτουργία έξω από τα τείχη της εκκλησίας.
Το να ισχυριζόμαστε επομένως, ότι είμαστε δημιούργημα του Θεού σημαίνει να επιβεβαιώνουμε ότι η φωνή του Θεού μιλάει συνεχώς μέσα μας!

Τι βλέπουμε όμως; Η μυστηριακή αίσθηση του κόσμου φαίνεται να έχει χαθεί.
Ο άνθρωπος βλέπει τον εαυτό του ως έναν ετοιμοθάνατο οργανισμό σε ένα κρύο, εξωγήινο σύμπαν. Έτσι η Ευχαριστία γίνεται απλώς ένας τρόπος για να εκπληρώσουμε το καθήκον μας προς τον Θεό.
Για τον Ρώσο θεολόγο, δεν είναι μόνο μια πιθανή σχέση με τον Θεό, μα η μόνη δυνατή συγκράτηση -σε μια στιγμή, σε μια πράξη- όλης της αλήθειας για τον Θεό και τον άνθρωπο!  …. 

Στο τέλος του δοκιμίου του "Ο κόσμος ως μυστήριο", συνόψισε το όραμά του, κάτι που η εκκλησία, ειδικά η Ορθόδοξη Εκκλησία, πρέπει να διεκδικήσει εκ νέου: Το Μυστήριο είναι κίνηση, μετάβαση, πέρασμα, Πάσχα.
Ο Χριστός ξέρει τον δρόμο και μας καθοδηγεί, προχωρώντας.  …. 

Ο εκκλησιασμός για τον οποίο μιλάει ο Σμέμαν, είναι μια προσωπική συνάντηση με τον Χριστό, μια προσωπική αποδοχή του Ευαγγελίου και μια προσωπική εσωτερική πάλη με τον παλιό εαυτό μας, προκειμένου να υπάρξει μια δική μας αναγωγή του νέου εαυτού μας σε αυτόν τον κόσμο.

Η εκκλησία είναι αύξηση και ανάπτυξη σε πίστη και αγάπη, γνώση και κοινωνία, άρα αποτελεί μια ανθρώπινη απάντηση στο θείο δώρο της ζωής.

 

Antifono – 2φΑ

Share