"Ο πλησίον "

Σπύρος Καρύδης  -  Ο πλησίον

[…. ]     Η προσέγγιση

Σε κάθε τόπο και σε κάθε εποχή η απόσταση υπήρξε εμπόδιο στην αγάπη, η οποία απαιτεί την εγγύτητα που τη ζωογονεί.
Είναι στη φύση μας η σύναψη σχέσεων, η αναζήτηση της επαφής με τον κοντινό μας.

Τα νέα τεχνολογικά μέσα, σε μια άλλη εκδοχή τους, έρχονται ακριβώς να αντιστρέψουν το κλίμα που περιγράψαμε προηγουμένως, να καλύψουν τις αποστάσεις και να ενισχύσουν τις διαπροσωπικές σχέσεις.

Ο Zoja συμφωνεί ότι με τα blogs, με τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης (π.χ. facebook) και με την εικονικότητα των συναντήσεων στο Internet, έχει σταματήσει η απομάκρυνση από τον άλλο που χαρακτήρισε τον 20ό αιώνα.

Σήμερα τα μέσα επικοινωνίας εκμηδενίζουν τις αποστάσεις. 

Οι σχέσεις μεταξύ προσώπων που βρίσκονται μακριά το ένα από το άλλο αναζωογονούνται, τα μεταξύ τους εμπόδια αίρονται, κάποιες από τις αισθήσεις ενεργοποιούνται ξανά.

Στο πλαίσιο της παγκοσμιοποίησης, η αλληλεγγύη με τα μακρινά πρόσωπα ευνοείται.
Τα νέα τεχνολογικά μέσα καθιστούν όλο και πιο μικρό τον κόσμο, φέρνοντας μέσα στα σπίτια μας τις εικόνες του πόνου και της κακοπάθειας από όλα τα σημεία του κόσμου.

Εκείνο που αξίζει τη συμπάθειά μας και που θα απαιτούσε την αγάπη μας είναι όλο και πιο προφανές, αλλά συγχρόνως παραμένει μακρινό, γι’ αυτό και αφηρημένο. 

Η νέα αυτή οικειότητα λαμβάνει συχνά μορφές συγκεχυμένες και σε αρκετές περιπτώσεις στρεβλωμένες, αφού η απόσταση αίρεται μόνον εικονικά και παραμένει σταθερή σε όλη την τραγικότητά της, η αισθητηριακή στέρηση του πλησίον.

Παράλληλα βρίσκεται σε εξέλιξη το φαινόμενο της ποινικοποίησης των σχέσεων εκείνων που αναπτύσσονται ανάμεσα σε όσους ζουν στην ίδια πόλη, στον ίδιο δρόμο, στο ίδιο σπίτι.
Το πρόβλημα είναι πως όσο φέρνουμε πιο κοντά τον μακρινό, τόσο απομακρύνεται ο κοντινός μας, αυτός που κυριολεκτικά είναι πλησίον μας. 

Για να μη μιλήσω και για εκείνον που εισβάλλει σε ό,τι θεωρούμε ως ζωτικό μας χώρο, αναζητώντας αλληλεγγύη που φαίνεται να είναι όλο και λιγότερο δυνατή.

Όλα δείχνουν πως δεν είναι μόνον η απόσταση ή η έλλειψη επαφής μέσω των αισθήσεων που οδηγεί στο «θάνατο» του πλησίον, αλλά μαζί με αυτήν είναι και η δυσπιστία που εισχώρησε και κυβερνά τις ζωές μας. 

Η πρώτη θέτει επιτακτικά το πρόβλημα της θεμελίωσης μιας ηθικής της εγγύτητας και συγχρόνως μιας ηθικής της απόστασης και απαιτεί σκέψη όλο και πιο αφηρημένη, πιο πολύπλοκη.

Η δεύτερη, η οποία μετατράπηκε σιγά σιγά σε πλήρη έλλειψη εμπιστοσύνης του άλλου, απαιτεί την έξοδό μας από την «ασφάλεια» του ατομικιστικού μας καβουκιού, και την συνάντηση με τον άλλο, γιατί μόνον στη σχέση μας, στην επικοινωνία μας, με τον άλλο βρίσκουμε την πραγματική μας ταυτότητα.

Η αγάπη προς τον πλησίον δεν είναι ένα συναίσθημα. 

Είναι το να ψάχνεις, να θέλεις και να επιδιώκεις συνεχώς το καλό του άλλου. 

Ο πλησίον πεθαίνει, όταν τον θανατώνουμε μέσα μας.

antifono – [2fA]

Share