"Πάνω από την αισθητική "

Γιάννης Τσαρούχης: Πρέπει να κοιτάμε πάνω από την αισθητική
-  από συνέντευξη του  στην Άννα Μιχαλιτσιάνου
   για την “Καθημερινή” της Κυριακής  2/10/1988

– Υπάρχουν στοιχεία επιστροφής στην ελληνική κοινωνία, που μας οδηγούν στα παλιά και στοιχεία που ενθουσιάζονται, εργάζονται για το μέλλον.

Νομίζω ότι το ένα δεν αποκλείει το άλλο.

Αλλά η σημερινή πρόοδος και η τεχνική καταστρέφει, γιατί δεν αγγίζει τον άνθρωπο. 

Τον οδηγεί μόνο στο να κοιτά το συμφέρον του.

- Συχνά είμαι ο τελευταίος των ανθρώπων που σκέφτεται εθνικά ή ο πρώτος.

Στο βάθος είμαι ο πρώτος.

Έχει φέρει πολλές δυσκολίες η ομαδική εκτέλεση των εθνικών ιδεωδών.

Δεν πρέπει όμως να περιορίζεται κανείς στις γνώμες, πρέπει να προχωρά στην ουσία.

– Ο μόνος δρόμος για να γίνει κάτι παγκόσμιο είναι να είναι εθνικό.

Βέβαια, διαθέτουμε αρκετά κακά στοιχεία σαν λαός, την κλεψιά, την απάτη, αλλά πρέπει να θέλουμε να είμαστε Έλληνες.

Να θυσιαζόμαστε για την Ελλάδα.

Αυτό δεν το κάνει η πολιτική, η οποία πλησιάζει τους άλλους για να υπάρχει αυτή κι όχι για να σώσει την Ελλάδα.

– Το κακό σε μένα, είναι η επιπολαιότητα, η πειθαρχία στον εξευρωπαϊσμό, ότι κάνω τον πολιτισμένο, ότι έχω καλές σχέσεις με την Ευρώπη.

Αυτό βέβαια εκτιμάται στην Ελλάδα και μου δίνουν δουλειές.

Το καλό, το αληθινό είναι ότι έμεινα μόνος πολλές φορές και μπόρεσα να κάνω αυτό που έπρεπε σαν Έλληνας, πράγμα που θα τιμήσει ο ευρωπαίος.

– Ο πνευματικός κόσμος της Ελλάδας είναι ανύπαρκτος.

Είναι μίμηση του ξένου.

Στην Ελλάδα έκανα μια καριέρα ως ευρωπαίος, ως ταξιδεμένος, όχι ως καλλιτέχνης.

Δεν υπάρχει πνευματική ηγεσία, γιατί ο Έλληνας είναι σνομπ κι εξωτικός.

Το ξένο τον ενδιαφέρει πιο πολύ από το ντόπιο.

Δεν έχει απόσταση για να δει τα πράγματα όπως είναι.

Πρέπει να προβάλλει κανείς αυτό που αξίζει κι όχι αυτό που δεν αξίζει.

Κι αυτό δεν συμβαίνει σ’ εμάς.

Αυτό όμως θα έπρεπε να κάνει ο πνευματικός κόσμος...

 – Ο κόσμος μάλλον δεν με θέλει.

Περνά και κοιτά βέβαια, αλλά στο βάθος τρέμει αυτά που κάνω, γιατί τον αχρηστεύουν. 

Να λοιπόν ένας λόγος που δεν με θέλουν.

Όμως υπάρχουν ορισμένα πράγματα ακόμη για τα οποία αγωνίζομαι.

Στο θέατρο, αλλά και τη ζωγραφική, θέλω να είμαι υπάλληλος των μεγάλων εκπροσώπων της τέχνης.

- Η Γαλλία είναι ωραία μόνο για τη Γαλλία. Αλλά στην Ελλάδα ισχύουν διαφορετικά ιδανικά.

Πήγα και μελέτησα το Λούβρο μόνος μου.

Πήγα τη στιγμή που ήμουν έτοιμος, είχα τη δυνατότητα να μάθω τι θα μπορούσε να δώσει η ευρωπαϊκή τέχνη στην Ελλάδα κι όχι για να διαπρέψω με το να γίνω Γάλλος.

Δεν θέλησα ποτέ να γίνω κάτι το ευρωπαϊκό.

- Θα ήθελα να φτιάξω ένα έργο, το οποίο θα φτάνει στο αντικειμενικό, ζώντας μέσα από την πραγματικότητα που υπάρχει.

Πιστεύω ότι ο Γκρέκο θα ήταν πιο μεγάλος ζωγράφος αν έμενε, αν μπορούσε να μείνει, στην Κρήτη. Αν είχε ζωγραφίσει τους Κρητικούς.

Επήγε στην Ισπανία κι έγινε ένας βιρτουόζος αισθητικός.

Σήμερα πρέπει να κοιτάμε πάνω από την αισθητική.

Το περιεχόμενο είναι πιο σπουδαίο.

– Η μοντέρνα ζωγραφική βρίσκω ότι έχει ξεπεραστεί. Ήταν μια μόδα.

Τώρα είναι πια η Ακαδημία του κράτους.

Η ζωγραφική δηλαδή επιστρέφει στη ζωγραφική.

- Η γυναίκα διάλεξε ένα από τα ελαττώματα του ανδρός – να φορά δηλαδή παντελόνι – κι αυτό δείχνει τον ανταγωνισμό που υπάρχει μεταξύ τους!

Η μεγάλη «πρόοδος» των γυναικών μας, είναι ότι πήραν τα ελαττώματα του άνδρα και τα έκαναν δικά τους. Το κάπνισμα, το παντελόνι...

Ο ρόλος της σημερινής γυναίκας κινδυνεύει να χαθεί.

Πρέπει να επιστρέψει στην παρθενία, στην αρετή, μέχρι τα 18 που θα κάνει το πρώτο της παιδί. Πώς μπορεί να επιδιώκει μ’ αυτό τον τρόπο να χειραφετηθεί ένας άνθρωπος, που αντιπροσωπεύει το μεγαλύτερο γεγονός της φύσεως;

Το θαύμα της φύσεως!

Η γυναίκα πρέπει να νοιάζεται για τη διαιώνιση του είδους.

Αυτό πρέπει να το παίρνει στα σοβαρά. Είναι πολύ μεγάλο γεγονός.

Μετά, οφείλει κανείς ν’ ασχολείται με τον θάνατό του.

Και ο άνδρας και η γυναίκα.

– Μόνο με ακραίες θέσεις μπορείς να φτάσεις κάπου.

Σκοπός είναι να δείχνει κανείς τα προοδευτικά πηγαίνοντας στα παλιά.

Αυτό είναι πράξη αληθινή.

Αν θέλετε, υπήρξα ακραίος, κοιτώντας το σωστό και πώς θα πραγματοποιηθεί.

Όχι όμως ακραία για την ανθρωπότητα.

Μπορεί βέβαια να με θεωρούν ακραίο, όσοι αγνοούν την ουσία.

-  Πίνακας: Γιάννη Τσαρούχη, «Καφενείον "το Νέον" τη νύχτα», (1965)

antifono – [2fA]

                                                              

Share