Κυριακή 17 Φεβρουαρίου 2013

"Μηδέναν προ του τέλους μακάριζε!"







Σαν παράδειγμα φιλαργυρίας αναφέρεται στην αρχαιότητα ο Κροίσος. Τη ζωή του Κροίσου περιγράφει παραστατικά ο σπουδαίος φιλόσοφος Πλούταρχος, στην αναφορά του στον Σόλωνα.

Ο Σόλων, ένας από τους επτά σοφούς της αρχαιότητας, κατά παράκληση του Κροίσου επισκέφθηκε κάποτε τις Σάρδεις. Όταν συναντήθηκαν, ο Κροίσος φορούσε ενδύματα χρωματιστά με χρυσά κοσμήματα και πολύτιμους λίθους και εμφάνιζε μια ιδιαίτερη μεγαλοπρέπεια. Ο Σόλων όμως, αφού στάθηκε απέναντί του, δεν φάνηκε καθόλου έκπληκτος από την φανταχτερή εμφάνιση του. Τότε ο βασιλιάς Κροίσος διέταξε, να του δείξουν όλους τους θησαυρούς και τα πλούτη του. Αφού λοιπόν ο Σόλων τα είδε όλα αυτά, οδηγήθηκε πάλι στον Κροίσο, που τον ρώτησε εάν γνώρισε ποτέ άνθρωπο ευτυχέστερο από εκείνον. Ο Σόλων τότε του απάντησε, ότι γνώριζε έναν ευτυχή, τον συμπολίτη του Τέλλο.

«Ο Τέλλος» του είπε, «ήταν ένας χρηστός άντρας και άφησε γιους έντιμους και επαρκή περιουσία για τη ζωή τους. Επίσης είχε ένδοξο τέλος, γιατί ανδραγάθησε για την πατρίδα του». Μετά απ’ αυτή την απάντηση, ο Κροίσος τον θεώρησε αλλόκοτο και αγροίκο άνθρωπο, γιατί δεν πήρε σαν μέτρο της ευδαιμονίας τον χρυσό και την ισχύ του, αλλά εκτίμησε περισσότερο τη ζωή και τον θάνατο ενός κοινού ανθρώπου.

Παρόλα αυτά, τον ρώτησε και πάλι, αν μετά τον Τέλλο γνώριζε άλλον άνθρωπο ευδαιμονέστερο. Τότε ο Σόλων απήντησε, ότι εγνώριζε τον Κλεόβη και τον Βίτωνα, άνδρες εξαιρετικούς και φιλομήτορες. Αυτοί, επειδή καθυστερούσαν να έρθουν τα βόδια, ζεύτηκαν οι ίδιοι την άμαξα για να μεταφέρουν στο ιερό της Ήρας τη μητέρα τους, η οποία ήταν ευτυχής από την προσφορά των τέκνων της και την μακάριζαν οι πολίτες. Έπειτα, αφού πρόσφεραν θυσία τα δυο αδέλφια και ήπιαν κρασί, δεν ξύπνησαν την άλλη μέρα, αλλά πέθαναν χωρίς πόνο και λύπη, έχοντας ζήσει μια τόσο μεγάλη δόξα.

Μετά απ’ αυτή την περιγραφή, είπε ο Κροίσος στον Σόλωνα με οργή: «Εμάς λοιπόν, δεν μας κατατάσσεις στους ευδαίμονες ανθρώπους;» Ο Σόλων τότε, χωρίς να θέλει να τον κολακεύσει, αλλά ούτε και να τον παροξύνει περισσότερο, του απάντησε:

«Στους Έλληνες, βασιλέα των Λυδών, ο θεός τα έδωσε όλα με μέτρο. Χάρη σ’ αυτό το μέτρο, έχουμε σοφία συνεσταλμένη και λαϊκή, όχι βασιλική και λαμπρή. Αυτού του είδους η σοφία, βλέποντας ότι η ζωή υπόκειται πάντοτε σε διαφορετικές τύχες, δεν μας αφήνει να υπερηφανευόμαστε για τα υπάρχοντα αγαθά, ούτε να θαυμάζουμε την ευτυχία κάποιου ανθρώπου που με τον καιρό, είναι δυνατόν να μεταβληθεί. Γιατί το μέλλον είναι άδηλο και ποικίλο στον καθένα. Θεωρούμε ευδαίμονα, εκείνον στον οποίο ο θεός απένειμε ευτυχία μέχρι τέλους. Όσον αφορά εκείνον που ζει ακόμα και κινδυνεύει στη ζωή του, ο μακαρισμός του είναι αβέβαιος και επισφαλής, όπως η ανακήρυξη και το στεφάνι νικητή, σε αθλητή που αγωνίζεται ακόμη».

Αφού είπε λοιπόν αυτά ο Σόλων, αποσύρθηκε και λύπησε μεν τον Κροίσο, αλλά δεν τον σωφρόνισε. Έτσι ο Κροίσος περιφρόνησε τον Σόλωνα.
Όταν όμως αργότερα νικήθηκε στη μάχη με τον Κύρο, έχασε την πρωτεύουσα του και σαν αιχμάλωτο τον ανέβασαν δεμένο για να καεί στην πυρά, ενώπιον όλων των Περσών και μπροστά στον Κύρο, φώναξε με όλη του τη δύναμη τρεις φορές «Ω Σόλων!». Ο Κύρος τότε απόρησε και έστειλε να τον ερωτήσουν, τι άνθρωπος ήταν αυτός ο Σόλων, που μόνο αυτόν επικαλέσθηκε στη μεγάλη του κακοτυχία.

Ο Κροίσος, χωρίς να αποκρύψει τίποτα, είπε: «Αυτός ήταν ένας από τους Έλληνες σοφούς που έστειλα και προσκάλεσα, γιατί ήθελα να ακούσω και να μάθω όσα αγνοούσα. Ο άνδρας λοιπόν εκείνος, σαν να προέβλεπε αυτά που μου συμβαίνουν σήμερα, μου έλεγε να αποβλέπω στο τέλος του βίου και να μην υπερηφανεύομαι, παίρνοντας θάρρος από πράγματα αστήρικτα και αβέβαια».

Όταν ανακοινώθηκαν αυτά στον Κύρο, σαν σοφότερος από τον Κροίσο και βλέποντας να επαληθεύονται τα λόγια του Σόλωνα, άφησε ελεύθερο τον Κροίσο και εξακολούθησε να τον τιμά όσο ζούσε. Έτσι δοξάστηκε ο Σόλων με όλα αυτά, γιατί με έναν λόγο του, έσωσε τον ένα βασιλέα και νουθέτησε τον άλλο.


*
  Ιστορική αναφορά από ανέκδοτο κείμενο του Η. Λ.








Share

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου