"Sture Linner"

Sture Linner (1917-2010)

Ο Σουηδός «Πολίτης του Κόσμου» και δραστήριο στέλεχος του ΟΗΕ σε απόμακρα σημεία του πλανήτη μας, γεννήθηκε στη Στοκχόλμη, σπούδασε αρχαία ελληνικά στο Πανεπιστήμιο της Στοκχόλμης και το 1943 με τον Ερυθρό Σταυρό, μετέφερε με πλοία τρόφιμα στην κατοχική Ελλάδα.

Απέκτησε τον τίτλο του υφηγητή της ελληνικής γλώσσας το 1943 και του επίτιμου καθηγητή το 1992 στο Πανεπιστήμιο της Ουψάλα, καθώς και του επίτιμου διδάκτορα του Πανεπιστημίου της Κύπρου.

Κατά την περίοδο 1946-60 εργάστηκε για λογαριασμό σουηδικών βιομηχανικών εταιριών μεταξύ άλλων και σε χώρες της Αφρικής. Για ένα μικρό διάστημα ήταν επίσης υπεύθυνος του τμήματος κοινωνικών σχέσεων της Ένωσης Εργοδοτών Σουηδίας.

Το 1960 ο Στούρε Λιννέρ έγινε αναπληρωτής γενικός γραμματέας του ΟΗΕ και διευθυντής του τμήματος τεχνικής βοήθειας στο Κονγκό (πρώην Ζαΐρ). Από το 1961 ως το 1962 ήταν γενικός διευθυντής της αποστολής του ΟΗΕ στην περιοχή αυτή και ειδικός εκπρόσωπος του γενικού γραμματέα του ΟΗΕ, Ντάγκ Χάμμαρσιολντ. Αργότερα διετέλεσε επικεφαλής της αποστολής του ΟΗΕ και εκπρόσωπος του Ερυθμού Σταυρού στην Καμπότζη και στην Αφρική.

Το 1963 ήταν αυτός που πρότεινε στη Σουηδική Ακαδημία τον Γιώργο Σεφέρη για το Βραβείο Νομπέλ, ενώ μετέφρασε στα σουηδικά και το συγγραφικό έργο του.
Υπήρξε ακόμα ο ιδρυτής και επίτιμος πρόεδρος της Σουηδικής Επιτροπής, για την Επιστροφή των Ελγινείων Μαρμάρων στην Ελλάδα.

Εγκατεστημένος στην Ελλάδα με την Ελληνίδα σύζυγό του Κλειώ Ταμπακοπούλου (1916–2005), ήταν έξοχος γνώστης του ελληνικού πολιτισμού και εξέδωσε μεταξύ άλλων τα βιβλία "Η Φρεντερίκα Μπρέμερ στην Ελλάδα" (1964), "Όμηρος" (1985) καθώς και μια σειρά εισαγωγές στην αρχαία λογοτεχνία. Εξέδωσε επίσης το βιβλίο "Η γέννηση της Ευρώπης" (1961) και τα απομνημονεύματά του με τον τίτλο "Η Οδύσσειά μου" (1982). Επίσης, έχει μεταφράσει μεταξύ άλλων, Όμηρο, Θουκυδίδη, Ξενοφώντα, Αισχύλο, Άννα Κομνηνή και Μιχαήλ Ψελλό.

Το 2004 η ελληνική κυβέρνηση του απένειμε τον τίτλο του «Πρεσβευτή του Ελληνισμού».

Επικεφαλής του Διεθνούς Ερυθρού Σταυρού στην Ελλάδα το 1943, ο Στούρε
Λιννέρ, γράφει στο βιβλίο του «Η Οδύσσειά μου»:

...

Παντρευτήκαμε στις 14 Ιουνίου.

Ο υπεύθυνος της ελληνικής επιτροπής, Έμιλ Σάντστρομ, παρέθεσε γαμήλιο γεύμα προς τιμή μας. Αργά το βράδυ με πλησίασε και με απομάκρυνε από τα γέλια και τις φωνές, σε μια γωνιά όπου θα μπορούσαμε να μιλήσουμε οι δυο μας. Μου έδειξε ένα τηλεγράφημα που μόλις είχε λάβει: οι Γερμανοί έσφαζαν για τρεις ημέρες τον πληθυσμό του Διστόμου, στην περιοχή των Δελφών και στη συνέχεια πυρπόλησαν το χωριό. Πιθανοί επιζώντες, είχαν ανάγκη άμεσης βοήθειας.

Το Δίστομο ήταν μέσα στα όρια της περιοχής την οποία, την εποχή εκείνη, ήμουν αρμόδιος να τροφοδοτώ με τρόφιμα και φάρμακα. Έδωσα με τη σειρά μου το τηλεγράφημα στην Κλειώ να το διαβάσει, εκείνη έγνεψε κι έτσι αποχωρήσαμε
διακριτικά από τη χαρούμενη γιορτή.

Περίπου μα ώρα αργότερα, ήμασταν καθ’ οδόν μέσα στη νύχτα. Απαιτήθηκε ανυπόφορα μεγάλο χρονικό διάστημα, έως ότου διασχίσουμε τους χαλασμένους δρόμους και τα πολλά μπλόκα για να φτάσουμε, χαράματα πια, στον κεντρικό δρόμο που οδηγούσε στο Δίστομο.

Από τις άκρες του δρόμου ανασηκώνονταν γύπες από χαμηλό ύψος, αργά και απρόθυμα, όταν μας άκουγαν που πλησιάζαμε. Σε κάθε δέντρο, κατά μήκος του δρόμου και για εκατοντάδες μέτρα, κρεμόντουσαν ανθρώπινα σώματα, σταθεροποιημένα με ξιφολόγχες, κάποια εκ των οποίων ήταν ακόμη ζωντανά.

Ήταν οι κάτοικοι του χωριού που τιμωρήθηκαν με αυτό τον τρόπο, γιατί θεωρήθηκαν ύποπτοι για παροχή βοήθειας στους αντάρτες της περιοχής, που επιτέθηκαν σε δύναμη των Ες-Ες.

Η μυρωδιά ήταν ανυπόφορη. Μέσα στο χωριό σιγόκαιγε ακόμη φωτιά στα αποκαΐδια των σπιτιών. Στο χώμα κείτονταν διασκορπισμένοι εκατοντάδες άνθρωποι κάθε ηλικίας, από υπερήλικες έως νεογέννητα. Σε πολλές γυναίκες είχαν σχίσει τη μήτρα με την ξιφολόγχη και αφαιρέσει τα στήθη, άλλες κείτονταν στραγγαλισμένες, με τα εντόσθια τυλιγμένα γύρω από το λαιμό. Φαινόταν σαν να μην είχε επιζήσει κανείς.

Μα να! Ένας παππούς στην άκρη του χωριού! Από θαύμα είχε καταφέρει να γλιτώσει τη σφαγή. Ήταν σοκαρισμένος από τον τρόμο, με άδειο βλέμμα, τα λόγια του πλέον μη κατανοητά. Κατεβήκαμε στη μέση της συμφοράς και φωνάζαμε στα ελληνικά: «Ερυθρός Σταυρός! Ερυθρός Σταυρός! Ήρθαμε να βοηθήσουμε!»

Από μακριά μας πλησίασε διστακτικά μια γυναίκα. Μας αφηγήθηκε, ότι ένας μικρός αριθμός χωρικών πρόλαβε να διαφύγει προτού ξεκινήσει η επίθεση. Μαζί με εκείνη, αρχίσαμε να τους ψάχνουμε. Αφού ξεκινήσαμε οι τρεις μας, διαπιστώσαμε ότι [η γυναίκα] είχε πυροβοληθεί στο χέρι. Τη χειρουργήσαμε αμέσως, με χειρουργό την Κλειώ.

Ήταν το ταξίδι του μέλιτός μας.

Λίγο καιρό αργότερα, η επαφή μας με το Δίστομο θ’ αποκτούσε και έναν αξιοσημείωτο επίλογο. Όταν τα γερμανικά στρατεύματα κατοχής αναγκάστηκαν να εγκαταλείψουν την Ελλάδα, δεν πήγαν και τόσο καλά τα πράγματα, αφού μια γερμανική μονάδα κατάφερε να περικυκλωθεί από αντάρτες ακριβώς στην περιοχή του Διστόμου.

Σκέφτηκα ότι αυτό ίσως θεωρηθεί από τους Έλληνες ως ευκαιρία για αιματηρή εκδίκηση, πόσο μάλλον που η περιοχή εδώ και καιρό είχε αποκοπεί από κάθε παροχή βοήθειας σε τρόφιμα. Ετοίμασα λοιπόν φορτηγά με τα αναγκαία τρόφιμα, έστειλα μήνυμα στο Δίστομο για την άφιξή μας και έτσι βρεθήκαμε στο δρόμο για εκεί, για άλλη μια φορά, η Κλειώ και εγώ.

Όταν φτάσαμε στα όρια του χωριού, μας συνάντησε μια επιτροπή, με τον παπά στη μέση. Έναν παλαιών αρχών πατριάρχη, με μακριά, κυματιστή, λευκή γενειάδα. Δίπλα του στεκόταν ο αρχηγός των ανταρτών, με πλήρη εξάρτυση. Ο παπάς πήρε τον λόγο και μας ευχαρίστησε εκ μέρους όλων, που ήρθαμε με τρόφιμα.

Μετά πρόσθεσε: «Εδώ είμαστε όλοι πεινασμένοι, τόσο εμείς οι ίδιοι, όσο και οι Γερμανοί αιχμάλωτοι. Τώρα, εάν εμείς λιμοκτονούμε, είμαστε τουλάχιστον στον τόπο μας. Οι Γερμανοί δεν έχουν χάσει μόνο τον πόλεμο, είναι επιπλέον και μακριά από την πατρίδα τους. Δώστε τους το φαγητό που έχετε μαζί σας, έχουν μακρύ δρόμο μπροστά τους».

Σ’ αυτή του τη φράση, γύρισε η Κλειώ το βλέμμα της και με κοίταξε. Υποψιαζόμουν τι ήθελε να μου πει με αυτό το βλέμμα, αλλά δεν έβλεπα πλέον καθαρά. Απλά στεκόμουν κι έκλαιγα.

*  Wikipedia – Google - “Η Μαύρη Βίβλος της Αντίστασης” - logia-tou aera.blogspot.gr

Share