"Αφθαρσίας πηγή "

- Ιωάννης Μ. Φουντούλης
["Απαντήσεις εις λειτουργικάς απορίας",
Αποστολική Διακονία της Εκκλησίας της Ελλάδος]

....   Ότι ο μέγας αγιασμός «τα δευτερεία επέχει των θείων μυστηρίων» (Ευχολόγιον, κώδ. Βατοπεδίου 134 [745] του έτους 1538), είναι δηλαδή το δεύτερο μετά την θεία κοινωνία ιερώτατον «μυστηριακόν είδος» (κατά την σχολαστική ορολογία), κανείς δεν αμφιβάλλει.
Είναι το «ύδωρ της αναγεννήσεως» του αγίου βαπτίσματος, που διά της επικλήσεως και επιφοιτήσεως του αγίου Πνεύματος «αναστοιχειούται» (ή «μεταστοιχειούται»), κατά τον άγιο Κύριλλο Αλεξανδρείας (Εις Ιωάννην Β΄ 1), και γίνεται «αφθαρσίας πηγή, αγιασμού δώρον, αμαρτημάτων λυτήριον, νοσημάτων αλεξιτήριον» για τους πιστούς που μεταλαμβάνουν ή χρίονται από αυτό, πάροχο αγιασμού και ευλογίας σ’ ολόκληρη την κτίση.

Ότι το ύδωρ του μεγάλου αγιασμού είναι το ίδιο με το ύδωρ του αγίου βαπτίσματος είναι καταφανές και από την ταυτότητα των καθαγιαστικών ευχών, και από την παλαιά, και τη σύγχρονη ακόμα, πράξη της Εκκλησίας, που βάπτιζε και βαπτίζει σ’ αυτό τους κατηχουμένους, και από όσα γράφει ο άγιος Συμεών Θεσσαλονίκης, που θεωρεί μάλιστα αντιστρόφως το ύδωρ του βαπτίσματος «κατ’ ουδέν ελαττούμενον του των αγίων Θεοφανείων» (Διάλογος, κεφ. 70).
Ως τέτοιο δίδεται αντί της θείας κοινωνίας στους πιστούς, που για κάποιον λόγο κωλύονται να προσέλθουν σ’ αυτήν.

Αυτό ακριβώς προκάλεσε δύο ευλαβείς παρεξηγήσεις: ότι δηλαδή υποκαθιστά τη θεία μετάληψη, ως κατά κάποιον τρόπο ίσο με αυτήν, και ότι κατ’ αναλογίαν προηγείται της πόσεώς του νηστεία.
Το πρώτο δεν θα έπρεπε καν να συζητείται, γιατί είναι σαφές ότι ο μέγας αγιασμός είναι μεν για τους λόγους που είπαμε το ιερότερο μετά τη θεία κοινωνία είδος, αλλά επ’ ουδενί είναι κοινωνία του σώματος και του αίματος του Κυρίου, ούτε ποτέ την αντικαθιστά.   ....

pemptousia - [2φΑ]

π. Παντελεήμων Κρούσκος

Δύο απλά λόγια για τον Αγιασμό.
Μέγας Αγιασμός είναι και ο σημερινός και ο αυριανός.
Οικονομικώς η ίδια ακολουθία γίνεται δύο φορές, ως κατάλοιπο της αρχαίας πρακτικής να βαπτίζονται οι κατηχούμενοι το βράδυ της παραμονής των Φώτων, μέσα στα αγιασμένα ύδατα.
Την επόμενη μέρα επαναλαμβάνεται η ακολουθία με μεγαλοπρέπεια λόγω της ημέρας για τους πιστούς. Μικρό Αγιασμό λέμε αυτόν που τελούμε τις πρωτομηνιές, σε εγκαίνια κλπ.
Ο Μέγας θεωρείται μόνο ποσοτικά και όχι ποιοτικά ανώτερος από τον μικρό, γιατί έχει αυτή την ίδια την χάρη του Ιορδάνη, την στιγμή που βαπτίστηκε ο Χριστός.
Νηστεύουμε σήμερα για την τιμή των Θεοφανείων και όχι για την μετάληψη του Αγιασμού.
Τον Αγιασμό όμως τον πίνουμε παραμονή και ανήμερα νηστικοί με ευλάβεια.
Ο Αγιασμός δεν είναι υποκατάστατο της Θείας Κοινωνίας, ούτε πρέπει να επαναπαυόμαστε στην παρηγοριά αυτή και να ξεχνάμε να κοινωνήσουμε.
Ο Αγιασμός είναι ο Ιορδάνης. Η Θεία Κοινωνία ο Χριστός!

Ο μεγάλος αγιασμός κρατείται όλο τον χρόνο στην Εκκλησία και δίνεται ως ενίσχυση σε όσους κωλύονται για κάποιο διάστημα να κοινωνήσουνε.
Ενώ μπορούμε να κρατήσουμε Αγιασμό στο εικονοστάσι μας, καλόν είναι αυτός να τηρείται μόνο στον Ναό, απ' όπου τον λαμβάνουμε από τον Ιερέα, όταν εκείνος κρίνει.
Πρέπει να νιώθουμε τον ενοριακό ναό ως το κοινό και μοναδικό φαρμακείο σε κάθε περίσταση και να μην ιδιωτικοποιούμε την πνευματική μας ζωή.
Ο Μέγας Αγιασμός σήμερα και αύριο ραντίζεται και χρίεται σε ανθρώπους, ζώα και άψυχα προς ευλογία και καθαγιασμό κατά περίσταση. Πίνεται όμως μόνο από τους ορθόδοξους χριστιανούς, σε αντίθεση με τον μικρό αγιασμό, ο οποίος είναι σε οποιαδήποτε χρήση για όλους.
Αυτό ισχύει γιατί αφορά μόνο όσους εβαπτίσθησαν και ενεδύθησαν τον Χριστό και έχουν προνόμια και μετοχή στη βασιλεία Του.
Ακόμα και σήμερα, όλοι βαπτιζόμαστε στον Μέγα Αγιασμό, τον οποίο τελεί ο ιερεύς λίγο πριν την τριπλή κατάδυση και ανάδυση μας, κατά το μυστήριο του Βαπτίσματος.

[2φΑ]

Share