Ανάλυση της θεολογίας της εικόνας
της Γεννήσεως του Χριστού [δ΄]
Του π. Κωνσταντίνου Στρατηγόπουλου
στα
πλαίσια μαθημάτων Ορθόδοξης Αγιογραφίας.
Είναι και η φράση του Γρηγορίου του Θεολόγου «το απρόσληπτον και αθεράπευτον». Ό,τι δεν προσλαμβάνεται δεν θεραπεύεται. Και ο Χριστός προσέλαβε τα πάντα τα δικά μας.
Και τα προσέλαβε ο Χριστός όλα. Προσέξτε, τα αδιάβλητα πάθη μας.
Ο Χριστός είχε πάθη, αλλά αδιάβλητα πάθη.
Τι είναι αδιάβλητα πάθη; Η πείνα είναι πάθος, αλλά δεν είναι αμαρτωλό.
Η δίψα, ο ύπνος, είναι αδιάβλητα πάθη.
Τα διαβλητά πάθη είναι ακριβώς η εκμαύλιση αυτών των αδιαβλήτων παθών.
Η γαστριμαργία, σε σχέση με την πείνα κλπ.
Αυτά τα λέει ο άγιος Ιωάννης ο Δαμασκηνός και άλλοι Πατέρες της Εκκλησίας μας.
*
Και φυσικά έχουμε τους ποιμένες που βρίσκονται εδώ με έναν πολυποίκιλο τρόπο.
Η ανθρώπινη παρουσία, η ανθρώπινη δοξολογική παρουσία, την ώρα που έρχεται ο Χριστός.
Και από τον ουρανό κατεβαίνει το Θείο Φως, το άκτιστο Φως, το οποίο καταυγάζει το μυστήριο αυτό της Γεννήσεως.
Σας είπα την προηγούμενη φορά πως αγιογραφούμε ό,τι φανερώθηκε, ό,τι είδαμε -ό,τι είδαμε εμείς. Προσέξτε, εμείς. Βλέπετε τον Χριστό, τον είδαμε. Αλλά λέμε, εμείς τον είδαμε.
Μην πείτε, εκείνοι. Τον Χριστό τον βλέπουμε όλοι μας, εφόσον ζούμε στην Εκκλησία.
Και η Εκκλησία είναι σώμα.
Αυτό που
είδε ένας, το βλέπουν και οι άλλοι.
Η εμπειρία του σώματος είναι μοναδική. Δηλαδή αν εγώ θέλω να πάρω την αίσθηση του κρύου ή του ζεστού ενός μεταλλικού σκεύους κι ακουμπήσω μόνο τα κύτταρα της αφής μου πάνω του, δια της αφής αυτών των κυττάρων και μόνο, αποκτά όλο μου το σώμα την εμπειρία του θερμού.
Δεν χρειάζεται όλο μου το σώμα να περιτυλιχτεί - τα εκατομμύρια κύτταρα που έχω πάνω στο σώμα μου - σε αυτό το σκεύος, για να αποκτήσουν όλα την εγωιστική εμπειρία αυτού που κι εγώ κατάλαβα ότι είναι θερμό. Αυτή είναι η εγωιστική μας εμπειρία που λέμε: «μα εγώ δεν είδα τον Χριστό».
Εφόσον
ζούμε στην Εκκλησία, είναι η δική μας εμπειρία.
Εμείς λοιπόν αγιογραφούμε ό,τι είδαμε. Τον Χριστό τον είδαμε· Τον αγιογραφούμε. Το άγιο το Πνεύμα το είδαμε, «ωσεί περιστερά»· το αγιογραφούμε. Τον Πατέρα, ποτέ δεν Τον είδαμε. Ποτέ δεν Τον αγιογραφούμε. Το τονίζω αυτό το πράγμα.
Είμαστε πρακτικοί, ρεαλιστές και βαθιά θεολογικοί ταυτόχρονα.
Και ό,τι δεν είδαμε δεν το αγιογραφούμε. Είδαμε Χερουβίμ· τα αγιογραφούμε. Είδαμε Σεραφίμ· τα αγιογραφούμε. Είδαμε αγγέλους, αρχαγγέλους, τους αγιογραφούμε.
Δεν είδαμε τι είναι οι θρόνοι, οι κυριότητες, οι αρχές, οι εξουσίες, οι δυνάμεις, άλλες ουράνιες δυνάμεις στον ουρανό. Δεν τις αγιογραφούμε.
Ερώτηση: Υπάρχει μια εικόνα, που δείχνει τον Θεό να αγιογραφείται ...
Απάντηση: Εμείς δε δεχόμαστε
ποτέ να αγιογραφήσουμε τον Θεό Πατέρα.
Ερώτηση: Τότε γιατί υπάρχει τέτοια εικόνα;
Απάντηση: Το κάνουν γιατί δεν
ξέρουν θεολογία της εικόνας. Εμείς ποτέ δεν κάνουμε Αγία Τριάδα -Πατέρα, Υιό
και Άγιο Πνεύμα.
Ένα γέροντα με μαλλιά. Είναι λάθος. Αφού δεν φανερώθηκε ο Πατέρας.
Ένα γέροντα με μαλλιά. Είναι λάθος. Αφού δεν φανερώθηκε ο Πατέρας.
«Ου μη είδητε το πρόσωπό μου και ζήσετε», είπε ο Πατέρας. Δεν βλέπει κανείς τον Πατέρα. Και ο Χριστός εμφανίστηκε κατά τα μέτρα της ανθρώπινης κατανοήσεως. Και το Άγιο το Πνεύμα «ωσεί περιστερά». Άλλο ο Χριστός που ήταν άνθρωπος και σαρκώθηκε. Και άλλο το άγιο το Πνεύμα που δεν σαρκώθηκε στο περιστέρι. Ήταν «ωσεί» - που σημαίνει «σαν». Είναι πολύ μεγάλες διαφορές.
Αυτή ήταν η δογματική προσέγγιση αυτής της εικόνας. Εδώ κινούμαστε δογματικά. Και κανείς δεν αλλοιώνει δια δικών του ιδιοτύπων αντιλήψεων, την θεολογία της Εικόνας.
Απομαγνητοφωνημένη ομιλία του πρωτοπρεσβύτερου Κωνσταντίνου Στρατηγόπουλου, στα πλαίσια των μαθημάτων Αγιογραφίας των Αγίων Εικόνων της Ορθοδοξίας μας, που έγινε στις 11-11-2005.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου