"Τύποι και ουσία"

Μητροπολίτου Μεσογαίας και Λαυρεωτικής Νικολάου

-  από το "Αν υπάρχει ζωή, θέλω να ζήσω"

ΕΡΏΤΗΣΗ - Τι πειράζει αν πιστεύω, αλλά δεν πηγαίνω στην εκκλησία ή δεν δέχομαι τις τελετουργίες, τους ιερείς κλπ.
Γιατί πρέπει να παντρευτούμε στην εκκλησία; Δεν αρκεί ο αμοιβαίος σεβασμός και η διαπροσωπική δέσμευση; Γιατί να βαφτίζουμε τα μωρά και χωρίς αυτό να νομίζουμε ότι θα πάνε στην κόλαση;
Τι είναι αυτά τα πράγματα;

Είναι πολύ ανθρώπινη, πάτερ μου η θρησκεία. 
Έχει στενότητα, ανθρώπινα ελαττώματα, υπηρετεί πολιτικές σκοπιμότητες, έχει μιζέρια, κουράζει και δεν πείθει.

-  Κοίταξε, ο υπερτονισμός των τύπων και η απουσία ουσίας οπωσδήποτε δεν είναι κάτι με το οποίο θα μπορούσε κανείς να συμφωνήσει.
Επίσης η θρησκειοποίηση της πίστης συνήθως την φθείρει και της προσδίδει υπερβολικά ανθρώπινα χαρακτηριστικά. Αυτά όμως που σου έλεγα προηγουμένως, τι σχέση μπορούν να έχουν με αυτά για τα οποία εσύ τώρα μιλάς;

Ο τύπος είναι σαν το ποτήρι που συγκρατεί το νερό.
Αν σπάσει, τότε το περιεχόμενο σκορπίζει.
Δεν είναι κακό πράγμα οι τύποι και οι συμβολισμοί, αρκεί να υπογραμμίζουν και όχι να σκεπάζουν την ουσία ή να απομονώνονται από αυτήν.

Όταν θα βρεθούμε σε μια ωραία παράσταση ή ομιλία, στο τέλος χτυπάμε τα χέρια μας, χειροκροτούμε. Θα μπορούσαμε να εκφράζαμε τον ενθουσιασμό μας διαφορετικά.
Παρά ταύτα, χωρίς άλλες σκέψεις, εκδηλωνόμαστε όλοι με αυτόν τον τρόπο.

Ποιο το πρόβλημα;
Μήπως είναι κακό πράγμα το χειροκρότημα και πρέπει να το καταργήσουμε;

Θα σου πω και κάτι άλλο. Εγώ έχω γένια, φοράω ράσο.
Τι συμβολίζουν αυτά ούτε γνωρίζω, ούτε και με ενδιαφέρει. Διερωτώμαι, αν θα ήμουν ξυρισμένος με ένα κουστουμάκι, τι θα με εμπόδιζε να τελώ το μυστήριο;

Τίποτα απολύτως. Παρά ταύτα δεν μπορώ να σας πω πόσο τα αγαπώ, όχι ως τύπους, αλλά ως εκφράσεις κάποιου συγκεκριμένου φρονήματος.

Φιλώ ώρες-ώρες το ρασάκι μου. Δεν το βγάζω με τίποτα.
Μου δίνει μια εξωτερική εικόνα που παραπέμπει στην ετερότητα αυτού που επαγγέλλομαι σε αυτόν τον κόσμο. Δεν είμαι ένας κοσμικός τύπος, a nice gentleman, είμαι ο ιερέας, που τόση ώρα μιλάει κι εσείς δυσκολεύεστε να κατανοήσετε τα λεγόμενα του, και τούτο διότι παραπέμπει σε άλλη ζωή, άλλες έννοιες, άλλον κόσμο. Όταν καταλάβετε την ετερότητα του μηνύματος, τότε θα κατανοήσετε και τη διαφορετικότητα της εμφάνισης.

Έτσι είναι και με τα σύμβολα και τους τύπους.

Τους μη σχετικούς απλά τους υποψιάζουν, ενώ στους μεμυημένους –αν μπορώ να το πω- δηλαδή σε αυτούς που έχουν βιώματα πίστεως, εκφράζουν τον πλούτο της πίστεως θαυμάσια.

Ανάλογα έχουμε και την τελετουργία του μυστηρίου.
Τι ωραίο πράγμα με αισθητούς τρόπους, με συμβολισμούς, με κινήσεις και με λόγια να εκφράζουμε το μυστήριο. Ποιο το πρόβλημα να μεταλάβεις ή να ζήσεις τη δέσμευση και τη χαρά του γάμου, μέσα σε ένα πλαίσιο προσευχής και τελετουργίας;

Η άρνηση αυτών σε κάνει να ζεις στερημένος, δίχως μυστήριο, δίχως σημεία.
Δίχως κοινωνία, δίχως εμπειρία αγιότητος και χάριτος.

Ένας πολιτικός γάμος είναι μια επίγεια συμφωνία.
Ένας εκκλησιαστικός καταργεί το ανθρώπινο και ανοίγει τον δρόμο του Θεού στη ζωή μας.
Τον βάζει ανάμεσα μας.

Αν έχεις πίστη, όχι μόνο δεν τον αρνείσαι, αλλά τον επιθυμείς
– αν όχι, τότε τον αμφισβητείς. Εκεί είναι το πρόβλημα.

Μόνο όταν αγαπήσεις κάτι το κατανοείς, μόνο όταν το αγαπήσεις το μαθαίνεις.

Έτσι και με την Εκκλησία. Αγάπησε την και θα τα καταλάβεις όλα.

Share