"Σταματώντας τον χρόνο.. "

Τα Μαθηματικά, η Μουσική και η Ζωγραφική

(απόσπασμα)

Παντελής Σταματέλος

….

Ένα μαθηματικό θεώρημα, ένα έργο ζωγραφικής ή ένα μουσικό έργο (και η εκτέλεση του προφανώς) στον εγκέφαλο μας υπάρχουν ως συγκεκριμένες δομές με μεγάλες ομοιότητες και σε παρόμοιους φαντασιακούς χώρους

Τα μαθηματικά με τη λογική τους είναι μία αφηρημένη δομή, ένα χρήσιμο εργαλείο πρόσληψης του κόσμου, του χώρου και των μεταβολών μέσα στο χρόνο.

Η Ζωγραφική είναι μια φανταστική επινόηση, όπως θα έλεγε και ο Cezanne και ένας κόσμος παράλληλος με τον πραγματικό που τροφοδοτείται από τον πραγματικό κόσμο  με σχήματα, χρώματα, τόνους, γραμμές, κατευθύνσεις κ.λ.π.

Οι οντότητες αυτές συντιθέμενες και συμπυκνούμενες από την ανθρώπινη διάνοια  φτιάχνουν σταθερές δομές, το έργο τέχνης.

Κάτι ανάλογο συμβαίνει και με τη Μουσική.

Οι οντότητες του κόσμου της Μουσικής, οι ήχοι, τα ηχοχρώματα, οι χρονικές διάρκειες και οι σιωπές, οι εντάσεις, συντίθενται κατάλληλα από τον άνθρωπο σε σταθερές δομές, τα μουσικά έργα.

Κάπως έτσι έχουν τα πράγματα, αλλά αυτό δεν έχει κάποια ιδιαίτερη σημασία ούτε εξηγεί κάτι. Στο κάτω της γραφής ο κόσμος είναι ένα σύνολο δομών, όπως και η σκέψη μας που σε κάποιο βαθμό τον αντικατοπτρίζει.

Στη Μουσική, τη Ζωγραφική και τις άλλες τέχνες όμως, συμβαίνει κάτι πολύ σημαντικό. Με κάποιο μαγικό τρόπο οι δομές αυτές αποκρυσταλλώνουν και αποθηκεύουν αισθήματα, διαθέσεις, ιδέες και ψυχικές καταστάσεις, ιδιαίτερες αποχρώσεις του ψυχισμού του δημιουργού τους.

Κατά τη δημιουργία του έργου τέχνης μπορούν να αποκρυσταλλωθούν και να αποκτήσουν οντότητα ψυχικές καταστάσεις, πριν αφανιστούν στο πέρασμα του χρόνου. Με αυτή τη δημιουργική δραστηριότητα ο άνθρωπος μπορεί να εκφράσει, να σταθεροποιήσει με μοναδικό τρόπο το «άρρητο» περιεχόμενο της ύπαρξης του.

Συχνά αισθανόμαστε ότι η ζωή, ο κόσμος, έχουν ένα βαθύτερο νόημα που μας διαφεύγει. Ότι στο ποτάμι του χρόνου η ζωή και τα βαθύτερα μας αισθήματα ξεγλιστρούν μέσα από τα δάκτυλα μας και χάνονται.

Το να μπορεί κανείς να αποκρυσταλλώνει και να υλοποιεί τα βαθύτερα του αισθήματα, τις στιγμές της πνευματικής του ανάτασης και τον πλούτο αυτής της ζωής πριν τα εξαφανίσει ο χρόνος, είναι λυτρωτικό και δίνει ένα πνευματικό περιεχόμενο στη ζωή του.

Μια γραμμή από το χέρι του πραγματικού ζωγράφου και ένας ήχος από το δοξάρι ενός πραγματικού βιολιστή είναι στοιχεία που φέρουν «ζωή», έχουν αυτό που λέμε «έκφραση», δηλαδή έχουν αποκρυσταλλώσει κάτι από τη ζωή και τον ψυχισμό του καλλιτέχνη που τα δημιούργησε. Είναι μοναδικά.

Η δημιουργία τους είναι κάτι που σταμάτησε- νίκησε το χρόνο.

….

Πλήρες το κείμενο στο Αντίφωνο

[2φΑ]

                                               

Share