"Οι διαστάσεις της ζωής - Δ"

Οι διαστάσεις της ζωής.

Δ

Σε κάθε περίπτωση, η «φυγή» από το παρόν είναι καταστροφική.

Ενώ υποστηρίζει την εντύπωση της απομάκρυνσης από την αγχογόνο πηγή, δίνοντας αναβολή στην αντιμετώπιση του όποιου προβλήματος και υπόσχεται έτσι την προσωρινή έστω ανακούφιση, στην πραγματικότητα μας καθιστά δέσμιους ενός εποπτεύοντος αυστηρού «υπερεγώ», που κατακρίνει συνεχώς την άρνηση μας να αντιμετωπίσουμε άμεσα τον εαυτό μας σε επίπεδο «προσώπου», αλλά και τις μάταιες προσπάθειες μας να υποδυόμαστε στη ζωή, ρόλους ονειρικούς και επίπλαστους.

Και δεν είναι άλλος ο κριτής του εαυτού μας, από την ίδια μας την προσωπικότητα που αποκλείει την υπαγωγή και ένταξη της σε μηχανισμούς βιολογικών αναγκών και εξαρτήσεων. Οι ψυχικές διαταραχές, με αρχικές ενδείξεις το άγχος και τη δυσθυμία, βρίσκουν πρόσφορο έδαφος ανάπτυξης σε μια προσωπικότητα, που κάτω από τον συνεχή καταιγισμό των εξωτερικών μηνυμάτων και πιέσεων, αδυνατεί να διατηρήσει τον αυτοέλεγχο της και χάνει τον προσανατολισμό της.

Πέρα από τις φυσικές διαστάσεις του χώρου στον οποίο ζούμε και του χρόνου που μας διατίθεται, η προσωπικότητα έχει ανάγκη να κινηθεί παράλληλα και σε μια διαφορετική διάσταση, ευρύτερη εννοιολογικά,  που να περιλαμβάνει τις προηγούμενες, αλλά να μην περιορίζει (όπως οι προηγούμενες) τις ιδιότητες και την ανάπτυξη της. Η «πνευματική» διάσταση επομένως, αν και προαιρετική, είναι απαραίτητο να ενταχθεί στη ζωή μας, ώστε να μας παρέχει πρόσβαση στο πεδίο της εσωτερικής ζωής, όπου τελικά αναπτύσσεται και καλλιεργείται η ψυχική υγεία..     

Μια πρώτη ένσταση όσων θεωρούν τον άνθρωπο απλά και μόνο έναν εξελιγμένο ζωικό οργανισμό, που ανέπτυξε νοημοσύνη και λογική, πιθανόν να υποστηρίζει πως η πνευματική διάσταση δεν υφίσταται στην πραγματικότητα, αλλά είναι μια αίσθηση εντελώς υποκειμενική και προϊόν της σκέψης, μη προκαθορισμένη και δεν μπορεί να ελεγχθεί. Όμως η προσωπικότητα είναι μια έννοια καθαρά πνευματική. Το ότι ενεργεί με εγκεφαλικά ηλεκτροχημικά κυκλώματα στη βιολογική έκφραση της, δεν της στερεί την ικανότητα και το δικαίωμα επιβεβαίωσης της πνευματικής της υφής, μέσα από την ελεύθερη επιλογή της δικής της διάστασης, για την ανάπτυξη της. Όπως και δεν της στερεί επίσης τη δυνατότητα, να ενεργεί με καθαρά πνευματικά κριτήρια όταν χρειάζεται, τόσο εναντίον της υλικής-σωματικής της υπόστασης, όσο και εναντίον των επί σειρά ετών εγκατεστημένων μαθήσεων και συνηθειών της.

Η πνευματική διάσταση δεν είναι ένα σχήμα λόγου, που έχει σκοπό να φιλοξενήσει την έννοια της ελεύθερης προσωπικότητας. Και προπαντός όχι την έννοια της ευρύτητας του πνεύματος ενός σκεπτόμενου ανθρώπου. Η πνευματική διάσταση, δεν έχει καμία απολύτως σχέση με τη διανοητική λειτουργία ή τη μόρφωση. Δεν είναι περιοριστική. Δεν είναι εξαρτώμενη. Δεν είναι μεταβαλλόμενη. Σαν ευρύτερη των φυσικών διαστάσεων, είναι περισσότερο αισθητή από τον χρόνο, περισσότερο συγκεκριμένη από τον χώρο. Δεν είναι κάπου, τότε. Είναι παντού, πάντοτε. Επομένως και εδώ και τώρα. Ο καθένας βρίσκεται ήδη εκεί με το πνεύμα του.

Όχι με τη φαντασία του, όχι με τη σκέψη του, αλλά με το πνεύμα του. Με το σύνολο της προσωπικότητας του. Κάθε φορά που η βούληση αποφασίζει να υπερβεί τις φυσικές διαστάσεις της ζωής ή να συμφιλιωθεί μαζί τους σε μια αρμονική συνύπαρξη, είναι η πνευματική διάσταση που διατηρεί την προσωπικότητα αρραγή, σε λειτουργική ετοιμότητα. Όταν η προσωπικότητα υποχωρεί στην πίεση, στη στέρηση, στη ματαίωση και στην απώλεια, είναι γιατί ασφυκτιά από την έλλειψη πνευματικής ατμόσφαιρας, είναι γιατί ο χώρος επισημαίνει τα όρια της φυλακής και ο χρόνος, την προθεσμία του θανάτου. Αντίθετα στην πνευματική διάσταση, η προσωπικότητα έχει τα χαρακτηριστικά της ελευθερίας και της χαράς, της δύναμης και της προσήνειας, της κοινωνίας και της υπέρβασης. Και τα μεταφέρει στη ζωή.   

Αν ζούμε το παρόν με τη θέληση μας, συμμετέχουμε με το συναίσθημα μας και συνεργαζόμαστε με τη νόηση μας, τότε η παρουσία αυτή του συνόλου της προσωπικότητας μας, σηματοδοτεί την ύπαρξη της πνευματικής διάστασης στη ζωή μας. Για να το δούμε και πιο απλά: όταν η βούληση έχει στόχους και έρεισμα, πίστη και προσανατολισμό, καμιά κατάσταση, κανένα εξωτερικό γεγονός, δεν μπορεί να υποβιβάσει και να συνθλίψει την προσωπικότητα. Αν η προσωπικότητα πάσχει, πρέπει να αναζητήσουμε τα αίτια στον εσωτερικό μας κόσμο.

Τις παρυφές της Πνευματικής Διάστασης, είναι εύκολο να τις προσεγγίσουμε άμεσα, στην τέχνη, τη μουσική, την ποίηση, την επιλεγμένη λογοτεχνία, στη σιωπή, στους ήχους και στην ομορφιά της φύσης, όταν αφανίζουμε τον εαυτό μας στην προσευχή, στην ψυχική ανάταση, όταν μετέχουμε στις εκδηλώσεις της ζωής χωρίς όρους και απαιτήσεις, όταν δινόμαστε ολόψυχα σ’ έναν σκοπό.

Τι κοινό έχουν όλα αυτά; Ότι η προσωπικότητα σε κάθε περίπτωση, βρίσκεται σε ιεραρχική συνέργεια των λειτουργιών της, ότι συνυπάρχει αρμονικά με το φυσικό περιβάλλον, αλλά αφίσταται σημαντικά από τη μονομερή επιρροή του και ότι η εγκεφαλική ηλεκτρική δραστηριότητα, έχει κατά πολύ μειωμένη τη συχνότητα της. Τρεις παράμετροι χωρίς έκδηλη σχέση, που χρειάζονται αρκετή ανάπτυξη, για να γίνουν κατανοητές οι δυνατότητες και τα πλεονεκτήματα που προσφέρει η αξιοποίηση τους, στη διασφάλιση της ψυχικής ισορροπίας.

Η έννοιες της προσωπικότητας, του ψυχισμού, των κύριων ψυχικών λειτουργιών και της ψυχής, είναι στην πραγματικότητα ταυτόσημες. Αναφέρονται στην τριαδικότητα του «προσώπου». Στην αντιμετώπιση των ψυχικών διαταραχών, επουσιωδών ή σοβαρότερων, η οποιαδήποτε ψυχοθεραπευτική μέθοδος ή αντιμετώπιση, θα πρέπει πάντοτε να λαμβάνει υπ’ όψη της την ιεράρχηση των ψυχικών λειτουργιών και την αναγκαιότητα ανάπτυξης και έκφρασης των ιδιοτήτων της προσωπικότητας, γιατί εκεί εδράζεται η υγεία ή η διαταραχή.

Ωστόσο η πορεία στην πνευματική διάσταση, που αδυνατεί να την δεχθεί η επιστήμη, αλλά παρέχει ευρύ πεδίο στην παραψυχολογική έρευνα, κρύβει πολλά μονοπάτια γεμάτα κινδύνους, ηθικούς και ψυχολογικούς, ώστε μόνο με την καθοδήγηση κατάλληλου πνευματικού οδηγού, θα πρέπει κάποιος να επιχειρεί βαθύτερη διείσδυση. Αυτά όμως είναι πέρα από τους στόχους της ψυχικής υγείας.

Ο δικός μας συγκεκριμένος «προσωπικός» στόχος, είναι να αναλάβει η βούληση τον ηγετικό ρόλο της παρουσίας της στο παρόν, ώστε η ζωή να αποκτήσει και πάλι νόημα, περιεχόμενο και χαρά. Χωρίς επιφυλάξεις, δισταγμούς και αναβολές. 

Αν δεχόμαστε τη ζωή σαν δώρο Θεού, τότε η διαταραγμένη σχέση μας με το παρόν είναι αμάρτημα, αφού είναι άρνηση της ζωής και επομένως άρνηση του Θεού.

Αν στη ζωή μας δεν υπάρχει θέση για τον Θεό, τότε η αναθεώρηση της προσωπικότητας μας, ίσως μας δώσει την ευκαιρία να γνωρίσουμε την εικόνα Του.

*  [ 4^ο μέρος από 4]



                                            

                                                   

 

Share