"Ο πόνος της αγάπης"

Παν. Κανελλόπουλου: Μεταφυσικής προλεγόμενα [Κεφ. Θ΄, 16]

Ο πόνος εκείνος που επαληθεύει την αγάπη, μ’ έναν τρόπο που πάει άμεσα να δαμάσει και να υπερνικήσει το βιολογικό και κοινωνικό μας εγώ, είναι η ταπείνωση, δηλαδή η έμπρακτη εκδήλωση της ταπεινοφροσύνης. Η ταπείνωση είναι ένας μεγάλος πόνος. Στοιχίζει στον άνθρωπο, όσο δεν στοιχίζει τίποτε άλλο. Το μυστήριο της αγάπης, γίνεται ακόμα ιερότερο με την ταπείνωση εκείνου που αγαπάει. Η αγάπη υψώνει τον άνθρωπο, αλλά όποιος αγαπάει αληθινά και γνήσια πρέπει να ξέρει να ταπεινώνεται.

Η ταπεινοφροσύνη δεν έχει καμιά αλήθεια μέσα της ως θεωρητική ταπεινοφροσύνη, ως προσχεδιασμένο ύφος, μπορεί αντίθετα ο αληθινά ταπεινός να μοιάζει υπερήφανος. Ο Κάϋζερλιγκ, μιλώντας για την ταπεινοφροσύνη γενικότερα και άσχετα από την αγάπη, θεωρώντας την μάλιστα ως την αναγκαία προϋπόθεση για να ζήσουμε το θαύμα σε όλη του την πληρότητα, τονίζει ιδιαίτερα ότι αυτή η υψηλή ταπεινοφροσύνη, δεν έχει καμιά σχέση με το χαμήλωμα εκείνο του εαυτού μας, το δουλικό σκύψιμο, που είναι στερημένο από κάθε ευγένεια. Η ταπεινοφροσύνη όπως την βλέπει ο Κάϋζερλιγκ, εκδηλώνεται με μια «απόλυτη δεκτικότητα, που υπερνικά όλα τα εσωτερικά και εξωτερικά εμπόδια που θέτει το εμπειρικό εγώ».

Η ταπεινοφροσύνη είναι έτσι μια μεγάλη πράξη, είναι η προϋπόθεση κάθε δημιουργίας, κάθε θαύματος, είναι μια έξαρση και όχι ένα χαμήλωμα και ζάρωμα του εαυτού μας. Είναι όμως ακόμα, -κι αυτό δεν το τονίζει ο  Κάϋζερλιγκ- κι ένας μεγάλος πόνος, γιατί το εμπειρικό εγώ που πάει να σβήσει, αντιστέκεται, διαμαρτύρεται, προκαλεί μεγάλα τραύματα στην ψυχή, γίνεται ένα θηρίο που ώσπου να νικηθεί, δαγκώνει και προσπαθεί να κατασπαράξει την ψυχή. Αυτός είναι ένας λόγος παραπάνω για να ‘ναι ο αληθινά ταπεινός, υπερήφανος.

Π ρ έ π ε ι  να είναι υπερήφανος, αφού ξέρει να ταπεινώνεται στ’ αλήθεια και όταν πρέπει, δηλαδή όταν πέρα από κάθε συμβατική επίδειξη, έρχεται η κρίσιμη ώρα της θυσίας. Ο Ιησούς, πριν ταπεινωθεί στις φοβερές ώρες των παθών Του, πραγματοποίησε με τον πιο συμβολικό τρόπο την ταπείνωση Του, στα πόδια των μαθητών Του. Μια ταπείνωση, που αν και ήταν αναγκαστικά συνυφασμένη με σωματικό σκύψιμο, δεν ήταν διόλου χαμήλωμα, ήταν ένα υπερήφανο σκύψιμο.  

Αν τη συμβολική ταπείνωση δεν την ακολουθούσε η πραγματική, δεν θα είχε απόλυτη αξία. Έτσι όπως έγινε, πήρε την πιο συγκλονιστική μορφή που μπορούσε να πάρει.

Share