"Φωτο- 2017 "

Ένα μικρό αναμνηστικό άλμπουμ με φωτογραφίες αλιευμένες στο διαδίκτυο,
μέσα στο 2017

                                                                                                         

 

-  κλικ για μεγάλο μέγεθος φωτογραφίας

[2φΑ]

"Δεν χρειάζεται χρόνος "

ΔΕΝ ΧΡΕΙΑΖΕΤΑΙ ΧΡΟΝΟΣ

«Για να αλλάξει ο χρόνος, πρέπει να αλλάξουμε ζωή»
-  Αγίου Ιωάννου Χρυσοστόμου, ομιλία 20η προς Ανδριάντας,
Ε.Π.Ε. 32, 654-663, περιληπτική διασκευή
Για την επιμέλεια: αρχιμ. Μελέτιος

Για να αλλάξουμε ζωή, δεν έχουμε ανάγκη από χρόνο, αλλά χρειαζόμαστε ψυχή με φόβο Θεού και ευλάβεια.
Λένε μερικοί ότι δεν μπορούμε σε λίγο χρόνο να εκριζώσουμε αμαρτωλές πολύχρονες συνήθειες, που μας έχουν γίνει δευτέρα φύση.
Κι όμως για πράγματα που προστάζει ο Θεός, είναι δυνατόν.
Δώστε μου άνθρωπο, που περισσότερο ορκίζεται μάλλον παρά ομιλεί, δέκα μέρες. 

Θα τον αλλάξω οπωσδήποτε, εάν συνεργαστεί μαζί μου.
Δεν κομπάζω, απλώς το λέω, επειδή έχω το παράδειγμα της Νινευή.

Βάρβαροι, ανόητοι, χωρίς τη βοήθεια των προφητών οι Νινευΐτες.
Κι όμως, μόλις άκουσαν τον Ιωνά να λέγει· «Έτι τρεις ημέραι, και Νινευή καταστραφήσεται» (Ιωνά 3,4), αμέσως σε τρεις ημέρες άφησαν κάθε πονηρή συνήθεια.
Δεν σταμάτησαν ένα πάθος τους, αλλά όλα μαζί. Και είχαν πολλά, ανήκουστα πάθη. 

Διότι λέγει· «Ανέβη η κραυγή της κακίας αυτής (της Νινευή) προς με» (Ιων. 1,2). 

Αυτό σημαίνει ότι έφθασε η κακία τους μέχρι των ουρανών.
Το ίδιο συνέβη και στα Σόδομα. «Κραυγή Σοδόμων και Γομόρρας πεπλήθυνται προς με, και αι αμαρτίαι αυτών μεγάλαι σφόδρα. Καταβάς ουν όψομαι, ει κατά την κραυγήν αυτών την ερχομένην προς με αυντελούνται, ει δε μη, ίνα γνω» (Γεν. 18,20-21).

Και όμως αυτοί που είχαν πέσει σε πολλά και ανήκουστα πάθη μέσα σε τρεις ημέρες απέβαλαν όλες τις αμαρτίες τους.
«Και είδεν ο Θεός τα έργα αυτών, ότι απέστρεψαν από των οδών αυτών των πονηρών, και μετενόησεν ο Θεός επί τη κακία ή ελάλησε του ποιήσαι αυτοίς, και ουκ εποίησε»
(Ιων. 3,10).
Απέστρεψαν από των οδών αυτών.
Δεν είπε, από την πορνεία, την μοιχεία, την κλοπή κ.λ.π,. αλλά από τους δρόμους τους πονηρούς συλλήβδην.

Οι Νινευΐτες σε τρεις μέρες απέβαλαν όλη την κακία τους.
Εμείς χρόνια ολόκληρα ακούμε κηρύγματα και δεν αλλάζουμε.
Δεν είναι ντροπή αυτό; Δεν είναι αίσχος;
«Ανέβη η κραυγή της κακίας αυτών προς με».
Υπερβολική η κακία τους, αλλά και κεραυνοβόλα η μετάνοια.

Όπου υπάρχει φόβος Θεού, δεν χρειάζεται χρονικό διάστημα.
Όπου υπάρχει αφοβία, δεν υπάρχει ωφέλεια του μεγάλου χρόνου.
Τα σκεύη που σκούριασαν, εάν τα τρίψεις μόνο με νερό, δεν καθαρίζουν.
Αν τα βάλεις στο χωνευτήριο, τότε ναι.
Εάν η μετάνοια γίνεται για να γίνεται, τότε ωφέλεια μηδέν.
Εάν όμως έχει το στοιχείο του φόβου, τότε ναι.

***
Ας μη αναβάλουμε για αύριο. «Δεν γνωρίζουμε τι θα φέρει η αυριανή μέρα»
(Παρ. 27,1).
Ούτε να λέμε θα υπερισχύσουμε της συνήθειας λίγο-λίγο.
Σήμερα εάν δεν το κάνουμε, δεν θα το κάνουμε ποτέ.
Κι αν μας πνίγουν χίλια πράγματα· κι αν πρόκειται να πεθάνουμε· κι αν πρόκειται να τιμωρηθούμε· κι αν τα πάντα χάσουμε· σήμερα οπωσδήποτε πρέπει να νικήσουμε.

«Άνδρες Νινευΐτες θα αναστηθούν κατά την κρίση μαζί με την γενεά την τωρινή και θα την κατακρίνουν.
Γιατί αυτοί μετανόησαν ακούγοντας το κήρυγμα του Ιωνά», (ενώ οι σημερινοί Ισραηλίτες δεν μετανόησαν, ακούγοντας τον Χριστό), «που είναι ανώτερος του Ιωνά»
(Λκ 11,32).

Γιατί εκείνοι μεν μία φορά άκουσαν το κήρυγμα και μετανόησαν.
Εμείς δε αν και ακούσαμε αναρίθμητα κηρύγματα, δεν επιστρέψαμε στον δρόμο τον καλό.
Εκείνοι κατόρθωσαν ολόκληρη την αρετή, εμείς ούτε μέρος.
Εκείνοι φοβήθηκαν που θα καταστραφεί η πόλη τους μόνο, εμείς δεν φοβόμαστε ούτε την γέεννα.
Εκείνοι διορθώθηκαν χωρίς να έχουν την βοήθεια των διδασκάλων και προφητών της Παλαιάς Διαθήκης, εμείς δε, ενώ απολαμβάνουμε συνεχούς διδασκαλίας και έχουμε την χάρη, παραμένουμε αδιόρθωτοι.

Και δεν σας κατηγορώ μόνο για τα δικά σας αμαρτήματα, αλλά και για τα αμαρτήματα των άλλων.
Διότι είμαστε υπεύθυνοι και γιατί δεν μετανοούν οι άλλοι.
Δεν φθάνει, για να σωθούμε, να μετανοήσουμε μόνοι εμείς.
Πρέπει να μετανοήσουν και οι άλλοι.

Γι΄ αυτό πρέπει να διδάξουμε και τους άλλους.
Αν εμείς απαλλαχτήκαμε από την αμαρτία, μη το θεωρήσουμε αρκετό, αλλά ας επιμείνουμε μέχρι ν’ αλλάξουμε και τους άλλους.
Και ο καθένας σας δέκα γνωστούς, αφού διορθώσει, ας τους φέρει κοντά στον Θεό. 

Θυμηθείτε αυτόν που έκρυψε το τάλαντο χωρίς να φέρει τόκους.
«Ο λόγος του Χριστού ενοικείτω εν υμίν πλουσίως»
(Κολ. 3,16).

Αγοράστε τα βιβλία της αγίας Γραφής.
Δώστε χρήματα, για να τα προμηθευτείτε.
Μη περιμένεις άλλο δάσκαλο, έχεις τα λόγια του Θεού.
Κανείς δεν θα σε διδάξει όπως εκείνα.
Τον ιεροκήρυκα πολλοί τον φθονούν από κακία κι από ζήλεια.
Την Γραφή ποτέ.
Μη περιμένετε τα πάντα από εμάς.
Είστε πρόβατα όχι άλογα, αλλά λογικά.
Πολλά και σε σας ο Παύλος επιτρέπει.

Αυτούς που διδάσκουμε, δεν τους διδάσκουμε για να είναι συνέχεια μαθητές, αλλά για να γίνουν κάποτε διδάσκαλοι.
Αν συνέχεια μόνο μαθαίνεις, δεν θα μάθεις ποτέ.
Πρέπει και να διδάξεις κάποτε.
Μέχρι πότε θα σας διδάσκουμε για τον τρόπο της ζωής.
Στους αποστόλους τα πράγματα δεν ήταν έτσι, αλλά συνεχώς οι απόστολοι έκαναν άλματα, καθιστώντας εκείνους, που μάθαιναν πρώτα, διδασκάλους σε άλλους που άρχιζαν να μαθαίνουν αργότερα.
Έτσι κατόρθωσαν να γυρίσουν την οικουμένη, με το να μη δένονται σε έναν τόπο.

Εσείς με κρατάτε συνεχώς εδώ δεμένο και δεν μπορώ ν’ απομακρυνθώ καθόλου.
Τα πάντα επιρρίπτετε σε μας.
Οι άνδρες έπρεπε να διδάσκονται από εμάς.
Οι γυναίκες και τα παιδιά σας, από εσάς.

pmeletios – [2fA]

                                                          

"Η μοναδική μας ιστορία "

-  Γράφει η Κυριακή Τσανικίδη

Ζούμε σ' έναν κόσμο όπου όλοι κοιτούν να πάρουν κάτι από τον άλλον.
Για να δώσουν ούτε λόγος.
Σήμερα όμως, θα τους αφήσω όλους αυτούς τους εγωιστές στην άκρη και θα γράψω για μας και τη μοναδική μας ιστορία.

Ποτέ δε νοιάστηκα για τα υλικά αγαθά.
Ποτέ δεν απαίτησα αχόρταγα για περισσότερα.
Η πρώτη κι αναγκαία μου ύλη ήσουν εσύ, κι αυτό ήταν αρκετό για ν' αγγίξω την ευτυχία.
Θέλω εσένα, σε όλα τα μήκη κι όλα τα πλάτη του χρόνου.

Θέλω οι μέρες και οι νύχτες μου να είναι γεμάτες από τη μυρωδιά σου.
Να σ' έχω αγκαλιά μέχρι τα μαλλιά σου να γίνουν λευκά και το δέρμα σου να στολιστεί με τα σημάδια της πείρας.
Θέλω να σε κρατώ απ’ το γερασμένο σου χέρι κι οι άνθρωποι τριγύρω να μας κοιτούν με συγκίνηση και απορία, για το πώς καταφέρνουμε ακόμη να είμαστε ερωτευμένοι σαν πιτσιρίκια.
Κι εμείς απ' την άλλη, να μη τους δίνουμε σημασία, παρά να χανόμαστε ο ένας μέσα στο βλέμμα του άλλου και να ζούμε τη στιγμή.
Τη δική μας, μοναδική στιγμή.

Είμαστε απ' τους έρωτες εκείνους που συναντάς μονάχα στις ταινίες.
Γι' αυτό και η φθορά που θα υποστεί το σώμα μας, δε θα μας αλλοιώσει.
Αντίθετα θα μας κάνει ν' αντιληφθούμε πόσο μάταια είναι η λατρεία της εικόνας.
Στο τέλος, μόνο η καρδιά κι ο άνθρωπος μένουν.

Θέλω όταν γεράσουμε ένα σπίτι δίπλα στη Θάλασσα.
Να καθόμαστε τα απογεύματα δίπλα στο κύμα και να με σκεπάζεις με την κουβέρτα, όταν θα βγάζει ψύχρα.
Κι εκεί σ' αυτή τη μικρή, απλή κίνηση να στριμώχνουμε όλα τα «σ' αγαπώ» που ξεχάσαμε να πούμε από δειλία.

Πολλές φορές αναρωτιέμαι τι είναι αυτό που με κρατάει κοντά σου.
Τι είναι αυτό που με κάνει να νιώθω σαν κορίτσι στην εφηβεία που καρδιοχτυπά για πρώτη φορά.
Προσπαθώ να καταλάβω γιατί κάθε μέρα επιλέγω εσένα; μα δε βρίσκω ποτέ την απάντηση.

Ίσως είναι αυτή η μαγνητική έλξη που νιώθω κάθε φορά που τα χείλη σου φτάνουν σ' απόσταση αναπνοής απ τα δικά μου.
Ίσως είναι η μυρωδιά σου, τα μάτια σου, το χαμόγελό σου, που οδηγούν στην ανακάλυψη ενός νέου λόγου που μένω κοντά σου.

Όχι, δεν είναι η ομορφιά σου ο λόγος. Είναι ο τρόπος που υπάρχεις μέσα μου.
Είναι αυτή η μικρή, χαριτωμένη ελιά που μοιάζει τόσο ταιριαστή πάνω σου.
Είναι όλα αυτά τα μικρά που αποτελούν εσένα και με καταδικάζουν στο να τα λατρεύω.

Μαζί σου βγάζω τον καλύτερό μου εαυτό.
Κι αυτόν προσδοκώ να κρατήσω μέχρι τα γεράματα.
Τα νιάτα θα φύγουν και θα λεγόμαστε πια παππούς και γιαγιά.
Η αγάπη όμως θα παραμένει, γιατί θα έχουμε γεράσει ο ένας στα χέρια του άλλου.

dinfo – [2fA]

"Θεολογία τῆς ὡραιότητος" 2

Παῦλος Εὐδοκίμωφ  -  Ἡ βιβλική ἄποψη τῆς ὡραιότητος  2/2
-  Ἀπό τό βιβλίο «Ἡ τέχνη τῆς εἰκόνας – θεολογία τῆς ὡραιότητος»

Στὸ ὀπτικὸ σχέδιο πιά, τὸ μάτι δὲν αἰσθάνεται καθόλου τὰ ἀντικείμενα, ἀλλὰ τὸ φῶς ἀντανακλᾶ ἀπὸ τὰ ἀντικείμενα.
Τὸ ἀντικείμενο δὲν εἶναι ὁρατὸ εἰμὴ μόνο ἐπειδὴ τὸ φῶς τὸ κάνει φωτεινό.
Αὐτὸ ποὺ βλέπει κανείς, εἶναι τὸ φῶς ποὺ ἑνώνεται στὸ ἀντικείμενο, μιὰ συζυγία κατὰ κάποιο τρόπο, καὶ παίρνει τὸν τύπο του, τὸ σχηματίζει καὶ τὸ ἀποκαλύπτει.
Ἡ μυστηριώδης χημικὴ ἀντίδραση τοῦ ἄνθρακος καὶ τοῦ φωτὸς παράγει τὸ διαμάντι, τὴν ὡραιότητα. Κατὰ μιὰ παλιὰ λαϊκὴ πεποίθηση ἡ λάμψη ποὺ μπαίνει τὴ νύχτα σ’ ἕνα στρείδι, γεννᾶ τὸ μαργαριτάρι.
Τὸ διάστημα δὲν ἔχει ὕπαρξη παρὰ ἀπὸ τὸ φῶς ποὺ κάνει τὴ μήτρα κάθε ζωῆς.
Σ’ αὐτὴ τὴν ἔννοια ἡ ζωὴ καὶ τὸ φῶς ταυτίζονται.

Ἀντίθετα ἡ κόλαση, ὁ Ἅδης ἑλληνικά, ἡ Σεὼλ ἑβραϊκά, σημαίνει ἐκεῖνο τὸν συσκοτισμένο τόπο, ὅπου ἡ μόνωση μειώνει τὴν ὕπαρξη στὴν ἔσχατη ἔλλειψη τοῦ δαιμονιακοῦ σολιφισμοῦ, ὅπου κανένα βλέμμα δὲν διασταυρώνει ἕνα ἄλλο.
Τὰ κοπτικὰ ἀποφθέγματα τοῦ Μακαρίου Πρεσβυτέρου δίνουν ἀπὸ αὐτὴ τὴ μόνωση μιὰ ἐκπληκτικὴ περιγραφή: Μὲ τὶς ράχες τοὺς οἱ αἰχμάλωτοι εἶναι δεμένοι οἱ μὲν μὲ τοὺς δὲ καὶ μόνο μιὰ μεγάλη εὐσπλαγχνία τῶν Ζώντων φέρει σ’ αὐτοὺς μιά. στιγμὴ ἀνα­παύσεως: Στὸ χρόνο μιᾶς ριπῆς ὀφθαλμοῦ, βλέπουνε τὰ πρόσωπα οἱ μὲν τῶν δέ...

Κατὰ τὴ βιβλικὴ διήγηση τῆς δημιουργίας τοῦ κόσμου, στὴν ἀρχή: «ἐγένετο ἑσπέρα, καὶ ἐγένετο πρωί, ἡμέρα μία». Τὸ Ἑξαήμερο δὲν γνω­ρίζει τὴ νύχτα. 

Τὰ σκοτάδια καὶ ἡ νύχτα δὲν δημιουργήθηκαν ἀπὸ τὸ Θεό· πρὸς τὸ παρὸν ἡ νύχτα δὲν εἶναι παρὰ ἕνα σημεῖο τοῦ ἀνυπάρ­κτου, τὸ ἀφηρημένο μηδὲν χωρισμένο ἀπὸ τὸ ὂν κατὰ τὴ φύση του. 

Τὸ πρωὶ καὶ ἡ νύχτα σημειώνουν τὴ διαδοχὴ τῶν γεγονότων, προσδιορί­ζουν τὴ δημιουργικὴ πρόοδο καὶ δὲν σχηματίζουν παρὰ τὴν ἡμέρα, διά­σταση τοῦ καθαροῦ φωτός. 

Τὸ ἀντίθετό της, ἡ νύχτα, δὲν εἶναι ἀκόμη ἡ ἐνεργητικὴ δύναμη τοῦ σκοταδιοῦ· ἡ νύχτα στὴν ἰωάννεια σημασία δὲν ἐμφανίστηκε παρὰ μέσα στὴν πτώση.

Κατὰ τὸ Δεῖπνο τοῦ Κυρίου, τὸ ὑπερῶο πλημμυρίζει ἀπὸ τὸ φῶς, διότι ὁ Χριστὸς εἶναι στὸ μέσο τῶν ἀποστόλων. Εἶναι αὐτὴ ἡ στιγμὴ κατὰ τὴν ὁποία ὁ Σατανᾶς εἰσέρχεται στὸν Ἰούδα καὶ ἀπὸ τότε ὁ Ἰούδας δὲν μπορεῖ πιὰ νὰ μείνει στὸν κύκλο τοῦ φωτός. 

Ἐξέρχεται βια­στικὰ καὶ ὁ Ἰωάννης, τόσο λιτὸς γιὰ τὶς λεπτομέρειες, παρατηρεῖ: ἐγένετο νύξ. 

Τὰ σκοτάδια τῆς νύχτας τυλίγουν τὸν Ἰούδα καὶ ἀποκρύβουν τὸ τρομερὸ μυστικὸ τῆς κοινωνίας του μὲ τὸν Σατανᾶ.

Ἡ πρώτη ἡμέρα τῆς Δημιουργίας, σημειώνουν οἱ Πατέρες, δὲν εἶναι πρώτη, ἀλλὰ μία, ἡ μοναδική, ἐκτὸς σειρᾶς. 

Εἶναι τὸ ἄλφα ποὺ φέ­ρει πιὰ καὶ καλεῖ τὸ ὠμέγα, ἡ ὀγδόη ἡμέρα τῆς τελικῆς συμφωνίας, τὸ πλήρωμα.

Αὐτὴ ἡ πρώτη ἡμέρα εἶναι ἡ χαρούμενη ὠδὴ τοῦ Ἄσματος τῶν Ἀσμάτων τοῦ Θεοῦ τοῦ ἴδιου, ἡ ἀστραπιαία ἀνάβλυσή του ὅτι «τὸ φῶς ἐγένετο». 

Αὐτὸ τὸ φῶς δὲν εἶναι καθόλου ἕνα ὀπτικὸ στοιχεῖο, αὐτὸ τὸ ὁποῖο θὰ ἐμφανιστεῖ τὴν τετάρτη ἡμέρα μὲ τὸν ἀστρονομικὸ ἥλιο. 

Τὸ ἀρχικὸ Φῶς, «ἐν ἀρχῇ» στὴν ἀπόλυτη σημασία, εἶναι ἡ πιὸ ἀνατρε­πτικὴ ἀποκάλυψη τῆς Ὄψεως τοῦ Θεοῦ. «Ὅτι ἐγένετο φῶς» σημαί­νει γιὰ τὸν κόσμο ἐν δυνάμει: ὅτι ἡ Ἀποκάλυψη ἔγινε καὶ ἄρα καὶ Αὐ­τὸς ποὺ ἀποκάλυψε, καὶ ὅτι ἦλθε τὸ Ἅγιο Πνεῦμα. 

Ὁ Πατὴρ ἀναγ­γέλλει τὸ λόγο του καὶ τὸ Πνεῦμα τὸν διακηρύττει, εἶναι τὸ Φῶς τοῦ Λόγου. Ἀποκαλύπτει τὸ Θεὸ ὅπως τὸ ἀπόλυτο Σὺ καὶ προβάλλει ἀμέ­σως αὐτὸν ποὺ τὸν ἀκούει καὶ τὸν θεωρεῖ.

Τὸ ἴδιο ἀκριβῶς μετὰ τὴν πτώση, τὸ φῶς λάμπει στὰ σκοτάδια. Δὲν λάμπει γιὰ νὰ λάμπει μόνο, μεταμορφώνει τὴ νύχτα σὲ ἡμέρα χω­ρὶς ἀπόκλιση: «Τότε ἀνατελεῖ ἐν τῷ σκότει τὸ φῶς σου, καὶ τὸ σκότος σου ὡς μεσημβρία» (Ἠσ. 58, 10). 

«Ὁ λύχνος τοῦ σώματος ἔστιν ὁ ὀφθαλμός, ἐὰν οὒν ὁ ὀφθαλμός σου, ἁπλοῦς ἤ, ὅλον τὸ σῶμα σου φωτεινὸν ἔσται» (Ματθ. 6, 22). Ἡ ἡσυχαστικὴ παράδοση διδάσκει τὴ μέ­θοδο τῆς σιωπηλῆς περισυλλογῆς καὶ τὴ γνώση τοῦ φωτός. 

Οἱ τέλειοι διδάσκονται τὸ θεῖο ὄχι μόνο ἀπὸ τὸν Λόγο, ἀλλὰ ἀπὸ τὸ φῶς τοῦ λό­γου (τὸ Ἅγιο Πνεῦμα), μυστηριωδῶς...

Στὴν κορυφὴ τῆς ἁγιότητος ἡ ἀνθρώπινη ὕπαρξη γίνεται κατὰ κά­ποιο τρόπο φῶς. 

Ἔτσι ἕνας Σεραφεὶμ τοῦ Σάρωφ περιβάλλεται ἀπὸ ἥλιο καὶ ἀκτινοβολεῖ· ἐνῷ ὀνομάζεται «ὁμοίωμα», εἶναι ἡ ζωντανὴ εἰκόνα τοῦ Θεοῦ-Φωτός. 

Ὁ ἅγιος Γρηγόριος Νύσσης περιγράφει τὴν ἄνοδο τῆς ψυχῆς, Ἡ ὁποὶα ἀκούει: ἔγινες ὡραία προσεγγίζοντας τὸ Φῶς μου. 

Ὁ ἄνθρωπος ἐπιθυμεῖ τὸ ὕψος, πηγαίνει ἐπάνω, θὰ μποροῦσὲ νὰ πεῖ κανεὶς πετυχαίνει τὸ ἐπίπεδο τῆς θείας ὡραιότητος. 

Ὕπαρξη μέσα στὸ φῶς, εἶναὶ ὕπαρξη μέσα σὲ μία φωτισμένη κοινωνία, ποὺ ἀποκαλύπτει τὶς εἰκόνες τῶν ὑπάρξεων καὶ τῶν πραγμάτων, ἁρπάζει τοὺς λόγους τους ποὺ περιέχονται στὴ θεία σκέψη καὶ μυεῖται ἔτσι στὴν τέλεια ὁλότητά τους· λέγοντάς το κατ’ ἄλλὸ τρόπο: στὴν ὡραιότη­τά τους ποὺ θέλει ὁ Θεός.

Ἢ Ἀποκάλυψη εἶναι στὸ τέλος, εἶναι ἐπίσης στὴν ἀρχή. 

Τὸ φῶς τῆς πρώτης ἡμέρας εἶναι τὸ ἀντικείμενο τῆς ὁράσεως, εἶναι ἐπίσης τὸ ὄργανο τῆς ὁράσεως. Ὅλος αὐτὸς ὁ πρῶτος χρόνος τῆς Δημιουργί­ας, ὁ μέλλων αἰὼν σχηματίζει ἐξ ὁλοκλήρου μία μόνο ἡμέρα, τὴ μεγά­λη Ἡμέρα, λέγει ὁ ἅγιος Γρηγόριος Νύσσης. 

Πράγματι, κατὰ τὴν Ἀποκάλυψη: «Καὶ νὺξ οὐκ ἔσται ἔτι, καὶ οὐ χρεία λύχνου καὶ φωτὸς ἡλίου, ὅτι Κύριος ὁ Θεὸς φωτιεῖ αὐτούς» (22, 5).

Εἶμαι τὸ ἄλφα καὶ τὸ ὠμέγα... ἡ ἀρχὴ καὶ τὸ τέλος. 

Ὁ κύκλος τῆς Ἀποκαλύψεως κλείνει στὴ διαφοροποίηση καὶ κατὰ τὸν ἴδιο χρόνο στὴν τέλεια ὁμοιότητα ὅλων τῶν στοιχείων της. 

Ἡ πρώτη λέξη τῆς Ἁγίας Γραφῆς «ἐγένετο Φῶς» εἶναι ἐπίσης ἡ τελευταία «ἐγένετο Ὡραιότης»! 

Ὁ ἄνθρωπος δὲν μπορεῖ παρὰ νὰ γίνει ὁλόκληρος Ζωντανὴ δοξολογία: 

Δόξα σὲ Σένα ποὺ μᾶς ἀποκάλυψες τὸ Φῶς.

«Μίαν ἠτησάμην παρὰ Κυρίου ταύτην ἐκζητήσω· τοῦ κατοικεῖν με ἐν οἴκῳ Κυρίου πάσας τὰς ἡμέρας τῆς ζωῆς μου, τοῦ θεωρεῖν με τὴν τερπνότητα Κυρίου» (Ψαλμ. 26, 4). 

Ὁ ἅγιος Βασίλειος προσθέτει: Οἱ ἅγιοι προσεύχονται γιὰ νὰ ἐπεκταθεῖ ἡ θεωρία τῆς θείας Ὡραιότητος στὴν αἰωνιότητα...

  

Μετάφραση: Κώστας Χαραλαμπίδης
Πίνακας: ρωσικὴ ἀπεικόνιση τῆς θείας Λειτουργίας

1o ΜΕΡΟΣ   1/2

antifono – [2fA]

                                            

"Θεολογία τῆς ὡραιότητος" 1

Παῦλος Εὐδοκίμωφ  -  Ἡ βιβλική ἄποψη τῆς ὡραιότητος  1/2
-  Ἀπό τό βιβλίο «Ἡ τέχνη τῆς εἰκόνας – θεολογία τῆς ὡραιότητος»

 

Τὸ ὡραῖο εἶναι ἡ λαμπρότης τοῦ ἀληθινοῦ, ἔλεγε ὁ Πλάτων: βεβαίωση ποὺ τὸ δαιμόνιο τῆς ἑλληνικῆς γλώσσας συμπλήρωσε ἀφοῦ ἐπινόησε ἕνα μοναδικὸ ὅρο, τὴν καλοκαγαθία, ποὺ κάνει τὸ καλὸ καὶ τὸ ὡραῖο, τὶς δύο πλαγιὲς μιᾶς μοναδικῆς κορυφῆς.
Στὸν τελευταῖο βαθμὸ τῆς συνθέσεως, αὐτὸν τῆς Ἁγίας Γραφῆς, τὸ ἀληθινὸ καὶ τὸ καλὸ προσφέρονται στὴ θεωρία, ἡ ζωντανὴ συμβίωσή τους σημειώνει τὴν ὁλοκληρία τοῦ ὄντος καὶ ἐκπέμπει τὴν ὡραιότητα.

Τὸ πουλὶ ἐπάνω στὸν κλάδο, ὁ κρίνος στοὺς ἀγρούς, τὸ ἐλάφι στὸ δάσος, τὸ ψάρι στὴ θάλασσα, τὰ ἀναρίθμητα πλήθη εὐθύμων ἀνθρώπων διακηρύττουν μὲ ἀγαλλίαση: ὁ Θεὸς εἶναι ἀγάπη!
Ἀλλὰ πιὸ κάτω, καὶ σὰν νὰ φέρονται ὅλες αὐτὲς οἱ φωνές, ἀκούγεται ἀπὸ βαθειὰ ἡ φωνὴ αὐτῶν ποὺ προσφέρουν θυσία: ὁ Θεὸς εἶναι ἀγάπη!

Οἱ θυσιασμένοι, οἱ μάρτυρες, αὐτοὶ οἱ τραυματισμένοι φίλοι τοῦ Νυμφίου, οἱ ὁποῖοι δίνονται σὰν θαύμασμα στοὺς ἀγγέλους καὶ τοὺς ἀνθρώπους, παριστοῦν τὶς βασικὲς συμφωνίες τῆς ἀπείρου ὠδῆς τῆς σωτηρίας.
Τοὺς θερισμένους στάχεις, ὁ Κύριος τοὺς τοποθετεῖ στοὺς σιτοβολῶνες τῆς βασιλείας του. 

Ἡ παράδοση βλέπει, σ’ αὐτό, τὴν ἐν Χριστῷ διαμόρφωση μέσα στὴν ὡραιότητα· ὁ Νικόλαος Καβάσιλας, ὁ μεγάλος λειτουργιολόγος τοῦ ΙΔ΄ αἰ., τὸ λέγει ὅταν μιλᾶ γιὰ ἐκείνους οἱ ὁποῖοι ἀγάπησαν ὑπεράνω ἀπὸ ὅλα τὴν ὑπέρτατη Ὡραιότητα, σπόρο τοῦ θείου, ἀγάπη ριζωμένη μέσα στὴν καρδιά.

Παράγοντας τὸν κόσμο ἀπὸ τὸ μηδέν, ὁ Δημιουργός, σὰν θεῖος ποιητής, συνθέτει τὴ Συμφωνία του σὲ ἕξι ἥμερες, τὸ Ἑξαήμερο, καὶ σὲ κάθε μία τῶν πράξεων του «εἶδεν ὅτι καλόν».
Τὸ ἑλληνικὸ κείμενο τῆς βιβλικῆς διηγήσεως λέγει καλ-ὡραῖο καὶ ὄχι ἀγαθὸ-καλό, ἡ ἑβραϊκὴ δὲ λέξη σημαίνει τὰ δύο ταυτόχρονα.
Ἐξ ἄλλου, τὸ ρῆμα δημιουργῶ εἶναι κλιτὸ στὴν ἑβραϊκὴ γλώσσα κατὰ τὸν τετελεσμένο χρόνο: ὁ κόσμος ἔ χ ε ι  δ η μ ι ο υ ρ γ η θ ε ῖ, εἶναι δημιουργημένος
καὶ  θ ὰ  δ η μ ι ο υ ρ γ η θ ε ῖ  μέχρι τῆς τελειώσεώς του.
Βγαίνοντας ἀπὸ τὰ χέρια τοῦ Θεοῦ, τὸ σπέρμα εἶναι πιὸ ὡραῖο, ἀλλὰ καλεῖ τὴν ἐξέλιξή του, τὴν τόσο ζωηρὴ καὶ τραγικὴ ἱστορία τῆς συνεργείας τῆς θείας καὶ τῆς ἀνθρωπίνης ἐνεργείας.
Κατὰ τὸν Μάξιμο Ὁμολογητὴ ἡ συμπλήρωση τῆς πρώτης ὡραιότητος μέσα στὴν τέλεια ὡραιότητα τοποθετεῖται στὸ τέλος καὶ παίρνει τὸ ὄνομα τῆς Βασιλείας.

Ἡ Παράδοση προσφέρει ἐδῶ μιὰ σπουδαία ἀλήθεια.
Ἕνας μεγάλος πνευματικὸς τοῦ Δ΄ αἰώνα, ὁ Εὐάγριος, σχολιάζοντας τὴν παραλλαγὴ τοῦ «Πάτερ ἠμῶν» στὸ εὐαγγέλιο τοῦ ἁγίου Λουκᾶ, ὅπου στὴ θέση τῆς Βασιλείας διαβάζει «ἐλθέτω τὸ Ἅγιόν σου Πνεῦμα» λέγει: ἡ Βασιλεία τοῦ Θεοῦ εἶναι τὸ Ἅγιο Πνεῦμα, παρακαλοῦμε τὸν Πατέρα ποὺ θὰ τὸ στείλει σ’ ἐμᾶς· σὲ συμφωνία μὲ τὴν Παράδοση ὁ Εὐάγριος ταυτίζει ἔτσι τὴ Βασιλεία καὶ τὸ Ἅγιο Πνεῦμα.

Ἐάν, λοιπόν, ἡ θεωρημένη Βασιλεία εἶναι ἡ Ὡραιότης, τὸ τρίτο πρόσωπο τῆς Ἁγίας Τριάδος ἀποκαλύπτεται Πνεῦμα τῆς Ὡραιότητος.
Ὁ Ντοστογιέβσκυ τὸ κατανόησε καλά. Τὸ Ἅγιο Πνεῦμα, λέγει, εἶναι ἡ ἄμεση κατάκτηση τῆς Ὡραιότητος, μεταδίδει τὴ λάμψη τῆς ἁγιότητος.
Γι’ αὐτό, κατὰ τὸν ἅγιο Γρηγόριο Παλαμᾶ, στοὺς κόλπους τῆς Ἁγίας Τριάδος, τὸ Πνεῦμα εἶναι ἡ προαιώνια χαρά... ὅπου οἱ τρεῖς συνέχαιραν.
Ἡ περίφημη εἰκόνα τῆς Ἁγίας Τριάδος τοῦ Ρουμπλιὼφ μᾶς προσφέρει τὸ συναρπαστικὸ θέαμα αὐτῆς τῆς θείας Ὡραιότητος.

Τὸ τριαδικὸ δόγμα ἐπεξηγεῖ: ἐὰν ὁ Υἱὸς εἶναι ὁ Λόγος ποὺ ὁ Πατὴρ ἀπαγγέλλει καὶ ποὺ ἔγινε σάρκα, τὸ Πνεῦμα τῆς δικαιοσύνης τὸν κάνει ἀντιληπτὸ καὶ κατανοητὸ στὸ Εὐαγγέλιο, ἀλλὰ ὁ ἴδιος παραμένει κρυμμένος, μυστηριώδης, σιωπηλός, «οὐ γὰρ λαλήσει ἀφ’ ἑαυτοῦ»
(Ἰω. 16, 13).

Αὐτὸ ποὺ λέγει ὁ λόγος, ἡ εἰκόνα μᾶς τὸ δείχνει σιωπηλά, αὐτὸ ποὺ ἔχουμε αἰσθανθεῖ νὰ λέγουμε, τὸ ἔχουμε δεῖ, λέγουν οἱ Πατέρες τῆς Γ΄ Οἰκουμενικῆς Συνόδου γιὰ τὴν εἰκόνα.
Λοιπόν, ἐὰν «οὐδεὶς δύναται εἰπεῖν Κύριον Ἰησοῦν εἰ μὴ ἐν Πνεύματι Ἁγίῳ», κανεὶς δὲν μπορεῖ νὰ παραστήσει τὴν εἰκόνα τοῦ Κυρίου, παρὰ μὲ τὸ Ἅγιο Πνεῦμα.
Εἶναι ὁ θεῖος εἰκονογράφος. Τὸ τυπικὸ τῶν ἐγκαινίων μιᾶς ἐκκλησίας ἐπιμένει ἐπάνω σ’ αὐτὴ τὴν ἰδιότητα τοῦ Πνεύματος.
Τὸ τροπάριο (δ΄ ἤχου) ψάλλει τὴν τελειότητα ὁλοκλήρου τοῦ τύπου στὴν ἔλευση τοῦ Ὡραίου: Ὅπως ἀνέπτυξες ψηλὰ τὴ λαμπρότητα τοῦ στερεώματος τοῦ οὐρανοῦ, ἔτσι ἐδῶ ἀποκάλυψες τὴν ὡραιότητα τοῦ ἁγίου ἐνδιαιτήματος τῆς δόξας σου.

Τὰ πολὺ γνωστὰ χαρακτηριστικὰ τοῦ Πνεύματος εἶναι ἡ Ζωὴ καὶ τὸ Φῶς.
Τὸ Φῶς, πρὸ πάντων, εἶναι δύναμη ἀποκαλύψεως καὶ γι’ αὐτὸ ὁ Θεὸς ποὺ ἔχει ἀποκαλυφθεῖ ὀνομάζεται Θεὸς-Φῶς.
Ἡ δύναμή του «φωτίζει πάντα ἄνθρωπον ἐρχόμενον εἰς τὸν κόσμον» (Ἰω. 1, 9) καὶ κατὰ τὸν ἅγιο Συμεὼν μεταβάλλει σὲ φῶς αὐτοὺς ποὺ φωτίζει.
Ἐκτὸς αὐτοῦ τοποθετεῖται στὴν ἀρχὴ κάθε γνώσεως: «Ἐν τῷ φωτί σου ὀψόμεθα φῶς» 

(Ψαλμ. 35, 10).

Ὑπάρχουν ἀπόψεις, πάντοτε μερικές, ἄρα ποὺ παραμορφώνουν, καὶ ὑπάρχει τὸ γεμάτο βλέμμα, ποὺ κάνει τὸν ἄνθρωπο, κατὰ τὴν ἔκφραση τοῦ ἁγίου Μακαρίου, ἕναν «μοναδικὸ ὀφθαλμὸ» καὶ ἀπέραντα διαπερασμένο ἀπὸ τὸ θεῖο φῶς.
Ὁ ἅγιος Γρηγόριος Νύσσης προτρέπει νὰ παρατηροῦμε μὲ τὸ μάτι τῆς Ἁγνῆς Παρθένου, καὶ ὁ ἅγιος Μάξιμος Ὁμολογητὴς μὲ τὸ μάτι τοῦ Θεοῦ: Ὅπως στὸ κέντρο τοῦ κύκλου ὑπάρχει αὐτὸ τὸ μοναδικὸ σημεῖο, ὅπου εἶναι ἀκόμη ἀδιαίρετες ὅλες οἱ εὐθεῖες ποὺ προέρχονται ἀπ’ ἐκεῖ, καθ’ ὅμοιο τρόπο στὸν Θεὸ αὐτὸς ποὺ ἔχει κριθεῖ ἄξιος νὰ φθάσει ἐκεῖ, γνωρίζει μὲ ἁπλὴ γνώση καὶ χωρὶς ἔννοιες ὅλες τὶς ἰδέες τῶν δημιουργημένων πραγμάτων.

2ο ΜΕΡΟΣ 2/2

[2φΑ]