"The King’s Speech"

The King’s Speech  
[Αγγλία – 2010 -  Tom Hooper – Colin Firth]

Ο “Λόγος του Βασιλιά” χαρακτηρίσθηκε δικαιολογημένα, η πιο αξιόλογη ταινία του 2010.

Είχε αποσπάσει περισσότερες από 20 τιμητικές διακρίσεις, μεταξύ των οποίων και  τέσσερα από τα σημαντικότερα Oscar:
Αυτά της Καλύτερης Ταινίας, Πρωτότυπου Σεναρίου [David Seidler], Σκηνοθεσίας [Τom Hooper] και Α΄ Ανδρικού Ρόλου [Colin Firth].

Η υπόθεση της ταινίας αφορά στον πρίγκιπα και δούκα της Υόρκης Αλβέρτο (Albert Frederick Arthur George, 1895 –1952), τον μετονομασθέντα σε βασιλιά Γεώργιο ΣΤ΄ (τον πατέρα της σημερινής βασίλισσας Ελισάβετ Β΄ -από το 1952) και στις σκληρές προσπάθειες που κατέβαλε για να αντιμετωπίσει το πρόβλημα βατταρισμού (τραύλισμα) που είχε στην ομιλία του.

Τα ιστορικά γεγονότα ωστόσο, δεν είναι πάντοτε ψυχρές εγκυκλοπαιδικές αναφορές.

Αποκτούν νόημα και φυσιογνωμία σε συνάρτηση με τις αιτίες που τα προκαλούν και με τις καθοριστικές λεπτομέρειες που τα διαμορφώνουν, όσο και με τις μεταβολές που τελικά επιφέρουν στη ζωή. Άμεσα ή έμμεσα. 

Ο δρόμος του Καθήκοντος ποτέ δεν είναι εύκολος, και περισσότερο όταν τα φώτα της δημοσιότητας καιροφυλακτούν για να στραφούν πάνω σου, αλλά ανταμείβει πάντοτε την υπευθυνότητα με αισθήματα ικανοποίησης και αυτοπεποίθησης.

Είναι όμως αυτά αρκετά, για να παραμερίσουν τον φόβο και την αγωνία από τις σκοτεινές πτυχές της ψυχής, να χαλαρώσουν τον βρόγχο που κάποιες φορές σφίγγει τον λαιμό και πνίγει τη φωνή;

Πάνω σε ένα εξαιρετικό σενάριο, που προσεγγίζει σε βάθος την ουσία των γεγονότων, ο Τom Hooper σκηνοθετεί με δεξιοτεχνία, ενώ ο Colin Firth, σαν Πρίγκιπας Αλβέρτος και Βασιλιάς Γεώργιος ο ΣΤ΄ και ο Geoffrey Rush, σαν θεραπευτής Λάιονελ Λογκ, μας καθιστούν κοινωνούς των νοημάτων μιας σπουδαίας ταινίας.

Όταν το 1936 απεβίωσε ο Βασιλιάς της Αγγλίας Γεώργιος ο Ε΄ και εγγονός της βασίλισσας Βικτωρίας, τον διαδέχθηκε στον Θρόνο ο γιος του Εδουάρδος (ο Η΄), ο οποίος μετά από λίγους μήνες ωστόσο, παραιτήθηκε, για να μπορέσει να παντρευτεί την Αμερικανίδα (και διαζευγμένη δύο φορές) αγαπημένη του, Γουόλις Σίμσον.

Ο γάμος αυτός δεν ήταν φυσικά αποδεκτός από τον βασιλικό περίγυρο.
Έτσι, μετά την αναγκαστική παραίτηση του Εδουάρδου, σειρά στη διαδοχή του Θρόνου είχε ο δευτερότοκος πρίγκιπας Αλβέρτος.

Ο Αλβέρτος, τέσσερα χρόνια νεώτερος από τον αδελφό του, βρέθηκε αναγκασμένος να ανταποκριθεί στις προσδοκίες ενός ιδιαίτερα εξουσιαστικού εθιμοτυπικού «μηχανισμού», που εκπροσωπούσε ο μακραίωνος αυστηρός βασιλικός θεσμός.

Ο μηχανισμός αυτός, στα πλαίσια του οποίου λειτουργούσε όλη η βασιλική οικογένεια και φυσικά ο Βασιλέας-πατέρας του, του είχε ήδη κληροδοτήσει μια έντονη διαταραχή στην ομιλία.

Η δραματική απόπειρα του, να εκφωνήσει έναν λόγο στο κατάμεστο από πλήθος στάδιο του Wembley, αντίστοιχη με το να τον ρίξουν σε παιδική ηλικία, απότομα στα βαθιά νερά για να αναγκασθεί να κολυμπήσει, σαν αναβίωση της ψυχοτραυματικής του εμπειρίας, επιβάρυνε καθοριστικά την κατάσταση του.

Εντούτοις ο Μπέρτι (Αλβέρτος), την στιγμή της ευθύνης, επιλέγει να πράξει το καθήκον του με γενναιότητα. Μετά τον θάνατο του Βασιλέα-πατέρα του και την απρόσμενη παραίτηση από τον Θρόνο του αδελφού του, ένα δεύτερο συνεχόμενο σκάνδαλο στη Βασιλική Οικογένεια, θα είχε δυσάρεστες επιπτώσεις και στον θεσμό και στη συνείδηση ολοκλήρου του Έθνους.

Ο πρίγκιπας ήταν αποφασισμένος να αντιμετωπίσει χωρίς αναβολή το πρόβλημα του, με τις οδηγίες κάποιου ειδικού. Σαν καταλληλότερος επελέγη ο Λάιονελ Λογκ, ένας ιδιόρρυθμος λογοθεραπευτής από την Αυστραλία.

Αν και δεν ήταν γιατρός, είχε τη διορατικότητα και την ευαισθησία να αντιλαμβάνεται τις αιτίες που κινητοποιούν τις δυσλειτουργίες της ομιλίας και διέθετε την ψυχοθεραπευτική ικανότητα να δημιουργεί με τους θεραπευόμενους του, σχέσεις εμπιστοσύνης.
Έτσι απέκτησε και την ανάλογη θεραπευτική του φήμη.

Ο Άλμπερτ όμως, δεν ήταν ένας συνηθισμένος ασθενής.
Δεν του ήταν καθόλου εύκολο να συζητήσει τους πιθανούς λόγους που τον έφεραν στη μειονεκτική αυτή κατάσταση και να τους αναλύσει ανοικτά με τον θεραπευτή του, ώστε να αντιμετωπισθεί το πρόβλημα του.
Άλλωστε ποτέ τα πράγματα δεν είναι τόσο απλά.
Στην περίπτωση του πρίγκιπα της Υόρκης, πολύ περισσότερο.

Τα ψυχολογικά τραύματα ενός παιδιού, ο φόβος της εξουσίας που βιώνει στο πρόσωπο ενός αυστηρού πατέρα και η απειλή της κριτικής που πλανάται σε ένα δεύτερο επίπεδο από ένα ιδιαίτερα πιεστικό περιβάλλον, δεν αρμόζουν στη ζωή των Ανακτόρων και στον κύκλο της αριστοκρατίας που τα στηρίζει.

Επισήμως τίποτα από τα παραπάνω δεν ήταν δυνατόν να υπάρχει, αφού και η συνηθισμένη στον απλό κόσμο δημόσια έκφραση των συναισθημάτων είναι απόλυτα απαγορευμένη, πολύ περισσότερο η συζήτηση και εκτόνωση τους.

Οποιαδήποτε αντιμετώπιση και θεραπεία επομένως, επιχειρούσε να εφαρμόσει ο Λάιονελ Λογκ, θα ήταν απαραίτητο να εφαρμοσθεί αποκλειστικά σε σωματικό (οργανικό) επίπεδο. 

Στο πλησίασμα των ανθρώπων για ψυχολογική βοήθεια, δεν αρκεί μόνο η καλή διάθεση, ούτε ακόμα και οι κατάλληλες γνώσεις. Είναι απαραίτητη η πλαστικότητα στην προσπέλαση της ψυχής τους, με ανάλογη διακριτικότητα και σεβασμό στις αντιστάσεις που προβάλλουν.

Στην περίπτωση και πάλι του Άλμπερτ, ο Λάιονελ Λογκ θα έπρεπε να αποδεικνύει την κάθε στιγμή τις ικανότητες του.  

Μέσα από πολύωρες και εξουθενωτικές φυσικές μεθόδους για τη βελτίωση της άρθρωσης λόγου -που αποτελούσαν και το άλλοθι για τη συνέχιση της θεραπείας-, θα έπρεπε να αναπτυχθεί η αμοιβαία αίσθηση συντροφικότητας, η πλήρης αποδοχή ισότιμης κοινωνίας θεραπευτού και θεραπευόμενου.

Θα έπρεπε να οικοδομηθεί ανάμεσα τους, μια ειλικρινής σχέση εμπιστοσύνης, που δεν θα προσδιοριζόταν ποτέ λεκτικά.

Μια αμοιβαιότητα ουσιαστικών αισθημάτων, απαλλαγμένη από άτοπους συναισθηματισμούς.

Κάποια στιγμή ωστόσο, η ζωή αλλάζει επίπεδο και προχωρεί.
Οι προσπάθειες προάγονται μέσα από νέες καταστάσεις, από πλουσιότερες εμπειρίες, νέους στόχους και ευθύνες. Ο πρίγκιπας στέφεται Βασιλιάς.

Επιλέγει σκόπιμα το βαρύ όνομα του πατέρα του King George, για να βασιλεύσει.
Είναι ένα πρώτο βήμα, να συμφιλιωθεί με το παρελθόν του, να αμβλύνει τη στάση άμυνας που τον καταδυναστεύει. 

Όταν κάποιος κύκλος κλείνει, δεν ωφελεί να κοιτάμε πίσω, να ανατρέχουμε στο παρελθόν. Οφείλουμε αντίθετα, να δημιουργούμε το συντομότερο νέα, καλύτερα πρότυπα, συνεπή στις αξίες και τα πιστεύω μας, κατάλληλα για να ευδοκιμήσει ένα καλύτερο μέλλον.

Ο νέος Βασιλέας, Γεώργιος ο ΣΤ΄, έχει τώρα την μοναδική ευκαιρία να γίνει ο εκφραστής της ενότητας του Έθνους, ο εγγυητής της ισχύος του. Με την επιμονή που τον διακρίνει, πιστεύει ακράδαντα ότι μπορεί να γίνει επίσης και «η φωνή» του Έθνους του.

Ο Λάιονελ Λογκ όμως, βλέπει μακρύτερα από τον Βασιλέα.
Με κάθε τρόπο, τον σηματοδοτεί κατάλληλα για την αναγκαιότητα μιας αξιόπιστης φιλικής διαπροσωπικής σχέσης μεταξύ τους, ενός ισχυρού ερίσματος στην κοινή τους προσπάθεια να ανοιχθεί προς τον κόσμο.

Η Αγάπη που διαποτίζει καθημερινά τη φιλία, τον σεβασμό, τη συνέπεια στον αγώνα τους, θα υπερκεράσει τελικά τις αρνητικές μαθήσεις του Μπέρτι, θα αμβλύνει τις αξιοπρεπείς αποστάσεις ασφαλείας του και θα εξασθενίσει προοδευτικά την εσωτερική ένταση που εμποδίζει την ελεύθερη άρθρωση της φωνής.

Όταν έρθει η κατάλληλη ώρα, θα ξεκλειδώσει τη μοναξιά του Βασιλέα, αλλάζοντας τον τρόπο που δέχεται αρχικά τον εαυτό του και στη συνέχεια, τους γύρω του και όλη του τη ζωή. 

Στα πρόθυρα του πολέμου με τη Γερμανία, ο Βασιλέας Γεώργιος ΣΤ΄ θα εκφωνήσει ένα ιστορικό ραδιοφωνικό διάγγελμα στον λαό του.

Με κοφτές λέξεις και ελεγχόμενο αργό ρυθμό, που ηχεί σαν συγκρατημένη συγκίνηση από τη σοβαρότητα της στιγμής, απευθύνεται στο Λάιονελ που είναι εκεί, κοντά του, στον φίλο του και ταυτόχρονα εκπρόσωπο του καθενός ξεχωριστά ανήσυχου Βρετανού πολίτη, που σκυμμένος πάνω στο ραδιόφωνο, παρακολουθεί με προσήλωση τον λόγο του.

Νοιώθει την καρδιά του να ανοίγει, να δέχεται και να δονείται από τη ζεστασιά της κοινωνίας του με τον Λάιονελ και μέσω αυτού, με όλο το Έθνος που σήμερα έχει ανάγκη να ακούσει τη φωνή του, και που είναι ο φίλος που δεν τον κρίνει, αλλά τον περιβάλλει με αγάπη και σεβασμό.

Κατανοεί βαθιά, πως μπορεί οι ρόλοι να είναι διαφορετικά μοιρασμένοι σε μια κοινωνία, όμως όλοι οι άνθρωποι είναι ισότιμοι απέναντι στον Θεό.

Όλοι έχουν ανάγκη τη βοήθεια του διπλανού τους και οφείλουν να του προσφέρουν τη δική τους βοήθεια.

Ο δρόμος για να γνωρίσει κανείς τον εαυτό του, περνά μέσα από τη συγχώρηση που θα αμβλύνει τα τραύματα και είναι ο ένας, και αμετάκλητος μονόδρομος της Αγάπης, ο ίδιος για όλους, πλούσιους και φτωχούς.

Ακόμα και για τον Βασιλέα.

Μ. Ψ.

http://pamtaxtainies.blogspot.gr/2011/03/kings-speech-2010.html

επεξ. [2φΑ]

Share