"Αναγωγή και Ανάλυση "

Conan Doyl  -  Σπουδή στα κόκκινα  (1887)
[αφηγείται ο καλός φίλος του Σέρλοκ Χολμς, Δρ Γουότσον]

….  Κατόπιν διάλεξα ένα περιοδικό από το τραπέζι και επιχείρησα να σκοτώσω την ώρα μαζί του, ενώ ο σύντροφος μου μασουλούσε σιωπηλός την φρυγανιά του. 

Ένα από τα άρθρα είχε μια μολυβιά στον τίτλο, και φυσικά το μάτι μου παρασύρθηκε εντός του.

Ο σχετικά φιλόδοξος τίτλος του ήταν «Το Βιβλίο της Ζωής», και επιχειρούσε να παρουσιάσει πόσα ήταν δυνατόν να μάθει, ένας παρατηρητικός άνθρωπος, από μια ακριβή, αλλά και συστηματική εξέταση όλων όσων συναντούσε. 

Μου έδωσε την εντύπωση ενός ιδιόμορφου κράματος διορατικότητας και παραλογισμού.

Η συλλογιστική ήταν ενδελεχής και σφοδρή, όμως τα συμπεράσματα του, μου φάνταζαν παρατραβηγμένα και υπερβολικά. 

Ο συγγραφέας αξίωνε πως από μια στιγμιαία έκφραση, μια σύσπαση ενός μυ ή μια ματιά, κατανοούσε τις βαθύτερες σκέψεις ενός ανθρώπου. 

Πιθανότητα παραπλάνησης, σύμφωνα με εκείνον, θα απέβαινε ανέφικτη στην περίπτωση κάποιου εκπαιδευμένου στην παρατήρηση και την ανάλυση.

Τα συμπεράσματα του ήταν αλάνθαστα, όπως τόσα πολλά θεωρήματα του Ευκλείδη. 

Τόσο εκπληκτικά θα παρουσιάζονταν τα ευρήματα του στους αμύητους, ώστε μέχρι να μάθουν τις διεργασίες υπό τις οποίες είχε καταλήξει σε εκείνα, θα μπορούσαν κάλλιστα να τον θεωρούν νεκρομάντη.

«Από μια σταγόνα νερού», έλεγε ο συγγραφέας, «ένας κάτοχος της επιστήμης της λογικής θα ήταν σε θέση να συμπεράνει την πιθανότητα ύπαρξης ενός Ατλαντικού ή ενός Νιαγάρα δίχως να έχει δει ή ακούσει κανέναν εκ των δυο. 

Καθ’ αυτόν τον τρόπο όλη η ζωή αποτελεί μια μεγάλη αλυσίδα, η φύση της οποίας γίνεται γνωστή όποτε παρατεθεί ενώπιον μας ένας και μόνο κρίκος της.

Όπως όλες οι υπόλοιπες τέχνες, η Επιστήμη της Αναγωγής και της Ανάλυσης είναι δυνατόν να αποκτηθεί μόνον κατόπιν μακράς και υπομονετικής μελέτης, αλλά ούτε η διάρκεια της ζωής είναι αρκετά μεγάλη για να επιτρέψει σε κάποιον θνητό να επιτύχει τον μέγιστο βαθμό τελειότητας της. 

Πριν στραφεί στις ηθικές και διανοητικές προοπτικές του ζητήματος οι οποίες προβάλλουν τις σημαντικότερες δυσκολίες, ο ερευνητής ας ξεκινήσει κυριαρχώντας σε περισσότερο στοιχειώδη προβλήματα.

Ας αρχίσει, συναντώντας έναν συνάνθρωπο του, μαθαίνοντας με μια ματιά να ξεχωρίζει το ιστορικό του ανθρώπου, και το επάγγελμα στο οποίο ανήκει. 

Παιδαριώδης όσο είναι δυνατόν να φαίνεται μια τέτοια άσκηση, ακονίζει τις ικανότητες παρατήρησης, και διδάσκει καθέναν πού να ψάχνει και τι να ψάχνει.

Από τα νύχια ενός ανθρώπου, από το μανίκι του σακακιού του, από τις μπότες του, από τα γόνατα του παντελονιού του, από τους ρόζους του δείκτη και του αντίχειρα του, από την έκφραση του, από τα μανίκια του πουκάμισου του —από καθένα εξ αυτών των πραγμάτων αποκαλύπτεται η απασχόληση του ανθρώπου με ευχέρεια. 

Κάποια πιθανότητα όλων αυτών συνδυασμένων να αποτύχουν να διαφωτίσουν τον ικανό ερευνητή σε κάθε περίπτωση, είναι σχεδόν αδιανόητη.»

«Τι ανεκδιήγητη ανοησία!» αναφώνησα, χτυπώντας το περιοδικό πάνω στο τραπέζι, «ποτέ στην ζωή μου δεν διάβασα τέτοια σκουπίδια.»

«Περί τίνος πρόκειται;» ρώτησε ο Σέρλοκ Χολμς.

«Να, τούτο το άρθρο» είπα, δείχνοντας με το κουτάλι του αυγού μου καθώς κάθισα να πάρω το πρωινό μου. 

«Βλέπω πως το έχεις διαβάσει, αφού το σημείωσες. 

Δεν αρνούμαι πως είναι έξυπνα γραμμένο. Ωστόσο με εξοργίζει. 

Αποτελεί εμφανώς την θεωρία κάποιου θρονιασμένου σε μια πολυθρόνα αργόσχολου, ο οποίος αναπτύσσει όλα αυτά τα τακτικά μικρά παράδοξα στην απομόνωση του γραφείου του. 

Δεν είναι πρακτικό.

Θα ήθελα να τον τσακώσω και να τον βάλω σε ένα βαγόνι της χαμηλής τάξης του Υπόγειου, και να τον ρωτήσω να μου παραθέσει τα επαγγέλματα όλων των συνταξιδιωτών του. 

Θα έβαζα χίλια προς ένα, εναντίον του.»

«Θα έχανες τα λεφτά σου», σχολίασε ήρεμα ο Σέρλοκ Χολμς. 

«Όσο για το άρθρο, το έγραψα εγώ ο ίδιος.»  ….

[Sherlock Holmes Portrait, 1904 – έργο του Sidney Paget (1860-1908)]

Sherlock1 – [2fA]

 

Share