"Η Πεντηκοστή και ο Κόσμος "

ΧΡΗΣΤΟΣ ΓΚΟΤΣΗΣ
-  από τον "ΜΥΣΤΙΚΟ ΚΟΣΜΟ ΤΩΝ ΒΥΖΑΝΤΙΝΩΝ ΕΙΚΟΝΩΝ"

Ὅπως πληροφορούμαστε ἀπό τίς Πράξεις τῶν Ἀποστόλων, κατά τήν ἡμέρα τῆς Πεντηκοστῆς βρίσκονταν στό ὑπερῷο περίπου ἑκατόν εἴκοσι πρόσωπα. 

Συνεπῶς τήν δωρεά τοῦ Ἁγίου Πνεύματος δέν ἔλαβαν μόνον οἱ Δώδεκα Ἀπόστολοι. 

Ὅλοι οἱ παρευρισκόμενοι «ἐπλήσθησαν Πνεύματος Ἁγίου».

Ἐπί πλέον ὁ Ἀπόστολος Πέτρος στήν ὁμιλία του κατά τήν ἡμέρα τῆς Πεντηκοστῆς διεβεβαίωσε, ὅτι ὅλοι ὅσοι θά μετανοήσουν καί βαπτισθοῦν, θά λάβουν «τήν δωρεάν τοῦ Ἁγίου Πνεύματος».

Ὡς ἐκ τούτου οἱ ἑκατόν εἴκοσι μαθηταί ἐκπροσωποῦν τήν ὅλη Ἐκκλησία. 

Διά τόν βυζαντινόν ἁγιογράφον εἶναι ἀντιπρόσωποι τῆς Ἐκκλησίας ὅλων τῶν γενεῶν καί ὅλων τῶν αἰώνων. 

Αὐτός εἶναι ὁ λόγος, πού ἐνῷ τά καθήμενα πρόσωπα εἶναι δώδεκα, ὁ ἀριθμός αὐτός δέν ἀντιστοιχεῖ πρός τούς Δώδεκα Ἀποστόλους. 

Ὁ Ἀπόστολος Παῦλος καί οἱ Εὐαγγελισταί Λουκᾶς καί Μᾶρκος, πού εἰκονίζονται στήν εἰκόνα, δέν ἀνῆκαν στόν κύκλο τῶν ἀμέσων Μαθητῶν τοῦ Κυρίου.

Σέ ἀντίθεση πρός τίς ἅγιες μορφές τῶν Ἀποστόλων, ἔρχεται ἡ συμβολική μορφή τοῦ Κόσμου. 

Δι᾿ αὐτή διαβάζομε σ’ ἕνα κείμενο τοῦ 17ου αἰῶνος: 

«Διατί κατά τήν κάθοδον τοῦ Ἁγίου Πνεύματος παρουσιάζεται ἕνας ἄνθρωπος καθήμενος εἰς σκοτεινόν μέρος, κυρτωμένος ἀπό τά χρόνια, ἐνδεδυμένος μέ κόκκινον ἔνδυμα, μέ βασιλικόν στέμμα ἐπί τῆς κεφαλῆς του καί μ᾿ ἕνα λευκόν ὕφασμα εἰς τάς χεῖράς του, πού περιέχει δώδεκα γραμμένους κυλίνδρους;

Ὁ ἄνθρωπος κάθηται εἰς σκοτεινόν μέρος, ἐπειδή ἡ οἰκουμένη ἦτο προηγουμένως χωρίς πίστιν. 

Εἶναι κυρτωμένος ἀπό τά χρόνια, διότι εἶχε γηράσει ἀπό τήν ἁμαρτίαν τοῦ Ἀδάμ. 

Τό κόκκινόν του ἔνδυμα ὑποδηλώνει τάς αἱματηράς θυσίας τοῦ πονηροῦ. 

Τό βασιλικόν στέμμα ὑποδηλώνει τήν ἁμαρτίαν, πού ἐκυβέρνα τόν κόσμον. 

Τό λευκόν ὕφασμα εἰς τάς χεῖράς του μέ τούς δώδεκα κυλίνδρους σημαίνει τούς Δώδεκα Ἀποστόλους, πού ἔφεραν φῶς εἰς τήν οἰκουμένην μέ τήν διδασκαλίαν των».

fb - Panteleimon Krouskos

[2fA]

                                       

Share