"Μοναχισμός και κόσμος "

Δ΄ ΧΑΙΡΕΤΙΣΜΟΙ

Παύλος Ευδοκίμωφ  -  ΜΟΝΑΧΙΣΜΟΣ  [1/8]

….   Οι δύο δρόμοι της ζωής, ο ένας μέσα στον κόσμο και ο άλλος στο περιθώριο του κόσμου, εμφανίζονται συμπληρωματικοί.
Στην ιδανική τους κατάσταση κινούνται μέσα στην ίδια πραγματικότητα, δικαιώνοντας ο ένας τον άλλο, ώστε να ανταποκριθούν στη πληρότητα που κυοφορεί η ενανθρώπηση.
Οι μοναχοί εγκαταλείπουν αυτό τον κόσμο, για να τον ευλογήσουν αμέσως μετά στην έρημο και να τον βαστάξουν στην αδιάλειπτη προσευχή.
Είναι ίσα-ίσα στην κορύφωση της πίστης των μοναχών που βρίσκει ο κόσμος τα πραγματικά του κριτήρια, την κλίμακα σύγκρισης, τον «κανόνα ζωής», το αλάτι που εξουδετερώνει την σήψη.
Επιδιώκοντας το αδύνατο, ο μοναχισμός σώζει τον κόσμο από την πιο φοβερή αυτάρκεια: Την αυτοπεποίθηση, την αυτοϊκανοποίηση, την αυτολατρεία.

Στη διαμόρφωση του Χριστιανικού τύπου, ο οποίος ξεπερνά όλους τους κοινωνικούς τύπους, στην ίδια την καινοτομία του «καινού ανθρώπου», ο μοναχικός ασκητισμός έπαιξε έναν αποφασιστικό παιδαγωγικό ρόλο.
Το πνεύμα της προσευχής και της λατρείας που τον διακατέχει, η διάκριση των πνευμάτων, η καλλιέργεια της πνευματικής εγρήγορσης, η στρατηγική του στον «αόρατο πόλεμο» με τις δαιμονικές δυνάμεις, η γνώση της ανθρώπινης καρδιάς και ο έλεγχος του πνευματικού πάνω στο σαρκικό φτάνουν σ’ ένα θαυμαστό επίπεδο τελειότητας και γίνονται «ο καθρέφτης της συνείδησης», στον οποίο ο κόσμος μπορεί να καθρεφτιστεί και να κρίνει τον εαυτό του.

Ο δρόμος βέβαια είναι όλο εμπόδια. Πρέπει να ξεπεραστεί η εύκολη περιφρόνηση του ανθρώπινου και με αφετηρία τον ασκητισμό, να αποκατασταθεί η ύλη, το σώμα, η αναστημένη σάρκα.

Αντίθετα με την άποψη που επικρατεί, ο μοναχός δεν είναι αυτός που περιορίζει την ύπαρξή του, αλλά αυτός που τη διαστέλλει, αυτός που ζει αληθινά κατ’ εικόνα του Θεού του ζώντος.
Είναι πολύ σημαντικό να κατανοήσουμε ότι ο μοναχισμός δεν είναι καθόλου μια «φιλοσοφία της αρετής» ή χειρότερα ένα «σύστημα αρετών», αλλά η εμπειρική συμμετοχή, η αδιάλειπτη κοινωνία με το «απολύτως έτερον».

Να, γιατί ο Άγιος Ιωάννης της Κλίμακος συνεχώς μας λέει ότι αυτό που αρμόζει στον μοναχό είναι ο ακλόνητος έρωτας για τον Θεό, τον οποίο πρέπει να αγαπά όπως ο εραστής αγαπά την αγαπημένη του.
Σύμφωνα με τους μαθητές του, ο ίδιος «φλεγόμενος από θείον έρωτα δεν ήταν τίποτα άλλο παρά αδιάλειπτη προσεχή, τίποτα άλλο παρά ανέκφραστη αγάπη για τον Θεό».

Οι Πατέρες της ερήμου ποτέ δεν σταμάτησαν να μας επαναλαμβάνουν ότι κανένας μοναχισμός και καμιά ιδιωτική γνώση της αγάπης δεν προσεγγίζει τον Θεό.
Ωστόσο ο πραγματικός μοναχισμός ποτέ δεν οδηγεί στην απομόνωση, αφού το καθήκον του δεν είναι μονάχα να ενώσει τον άνθρωπο με την Αγία Τριάδα, αλλά να εκφράσει την αλήθεια για τον άνθρωπο ανάμεσα στους ανθρώπους.   ….

athonikoipateres – [2φΑ]

Share