"Νασρεντίν, ο δάσκαλος"

Ο Μουλάς (δάσκαλος στα αραβικά) Νασρεντίν είναι η κλασσική μορφή που επινοήθηκε από τους Σούφι, με κύριο σκοπό την αποτύπωση στιγμιαίων συνθηκών, στις οποίες γίνονται ξεκάθαρες ορισμένες καταστάσεις του νου.

Οι ιστορίες του Νασρεντίν, που είναι γνωστές σε όλη τη Μέση Ανατολή, αποτελούν ένα από τα πιο παράξενα επιτεύγματα στην ιστορία της μεταφυσικής.

Επιφανειακά οι περισσότερες από τις ιστορίες του Νασρεντίν μπορούν να χρησιμοποιηθούν σαν ανέκδοτα. Λέγονται και ξαναλέγονται αμέτρητες φορές στα καφενεία και στους σταθμούς των καραβανιών, στα σπίτια και σε ραδιοφωνικές εκπομπές σε όλη την Ασία.

Αλλά οι ιστορίες από τη φύση τους έχουν περισσότερα από ένα επίπεδα. Υπάρχει το αστείο, το ηθικό δίδαγμα και η παραδοξότητα, που εκτός από τον ανεκδοτολογικό της στόχο μπορεί να φέρει τη συνείδηση ενός «αναζητητή της Αλήθειας», λίγο πιο μπροστά στο «δρόμο» του.

Οι ιστορίες – που στο πρώτο και αρχαιότερο ασιατικό χειρόγραφο έχουν τον τίτλο, «Οι πονηριές του ασύγκριτου Νασρεντίν» δεν παρουσιάστηκαν ποτέ ολοκληρωμένες στο κοινό της Δύσης. Πιθανόν γιατί δεν μπορούν να μεταφραστούν σωστά από κάποιον που δεν είναι Σούφι. Ακόμα και στην Ανατολή αυτή η συλλογή των ιστοριών χρησιμοποιείται μόνο από μυημένους Σούφι για μελέτη.

Μερικά «ανέκδοτα» από τη συλλογή υπάρχουν στη φιλολογία σχεδόν κάθε χώρας. Η «Βρετανική Εταιρία Προώθησης της Χριστιανικής Γνώσης», εξέδωσε το βιβλίο, «Παραμύθια του Χότζα»· στην πάλαι ποτέ Σοβιετική Ένωση είχε γίνει ταινία με τίτλο, «Οι περιπέτειες του Χότζα»· στην Τουρκία, που τον θεωρούν δικό τους – απ’ όπου και η αλλαγή από Μουλά Νασρεντίν σε Ναστραντίν Χότζα (που επίσης σημαίνει «δάσκαλος») – εκτός των άλλων εκδόσεων το «Υπουργείο Πληροφοριών» έχει εκδώσει μία συλλογή ειδικά των μεταφυσικών αστείων του Νασρεντίν.

Ακόμα και οι Έλληνες τον θεωρούν τμήμα της μορφωτικής τους κληρονομιάς. Όλα αυτά δείχνουν ότι οι ιστορίες του Νασρεντίν υπάρχουν σαν ένα πλήρες σύστημα σκέψης που δεν μπορεί να σβήσει.

Κανένας δεν ξέρει ποιος ήταν πραγματικά ο Νασρεντίν, πού έζησε και πότε.
Κι αυτό του ταιριάζει, επειδή είναι μια μορφή αληθινά «αχαρακτήριστη» και άχρονη, μία μορφή που με την ικανότητα ενός δάσκαλου Σούφι, παίζει ο ίδιος διάφορους ρόλους στις ιστορίες του, προκειμένου να φωτίσει κάποια αλήθεια…

http://www.paramithas.gr/2007/07/

[2φΑ]

Share