"Ο ρυθμός του κόσμου.. "

Γεώργιος Βιζυηνός  (1849-1896)

Ο Βιζυηνός είχε μια σπάνια πορεία ζωής, για την εποχή του. Γεννήθηκε σε μια πάμπτωχη οικογένεια στο χωριό Βιζύη της Ανατολικής Θράκης, στο σημερινό Βιζέ της Τουρκίας, στις 8 Μαρτίου 1849 και το πραγματικό του όνομα ήταν Γεώργιος Μιχαήλ Σύρμας ή Μιχαηλίδης.

Παιδί ακόμη τον έστειλαν στην Κωνσταντινούπολη για να μάθει ραπτική.
Το πεπρωμένο του όμως δεν ήταν να γίνει ράφτης.

Η οξυδέρκειά του και οι συγκυρίες οδήγησαν τον νεαρό Γεώργιο να σπουδάσει φιλοσοφία στη Γερμανία, όπου εκπόνησε διδακτορική διατριβή το 1881 στη Λειψία.

Το θέμα ήταν ο ρόλος του παιδικού παιχνιδιού από ψυχολογική και παιδαγωγική οπτική!

Ο Βιζυηνός εγκαταστάθηκε στην Αθήνα, όπου αντιμετωπίστηκε όμως με δυσπιστία από τους φιλολογικούς κύκλους.

Σύμφωνα με όσα γράφει ο καθηγητής Βαγγέλης Αθανασόπουλος, στο βιβλίο του: «Οι μύθοι της ζωής και το έργο του Γιώργου Βιζυηνού», κυκλοφορούσαν ακόμη και γελοιογραφίες σε περιοδικά για το στόμφο με τον οποίο απήγγειλε τα ποιήματα του στον φιλολογικό σύλλογο «Παρνασσός».

Η καταγωγή του ήταν ένα επιπλέον πρόβλημα για τον κύκλο των Αθηναίων διανοούμενων της εποχής. Το 1876 έγραφε από τη Γερμανία στον Ηλία Τανταλίδη:
«Μη με μαλώσετε αν εμβαίνω με λερωμένα τσαρούχια εις το καθάριο σας κατώγι.
Είμαι χωριατοπαίδι, καθώς γνωρίζετε δα, και έχω διανύσει πολύ μακρόν και λασπωμένον δρόμον… »

Ξαναέφυγε στο Παρίσι και στη συνέχεια πήγε στο Λονδίνο, όπου ετοίμασε νέα διατριβή με τίτλο: «Η φιλοσοφία του καλού, παρά Πλωτίνω». Στη συνέχεια διορίστηκε υφηγητής στην έδρα της Ιστορίας της Φιλοσοφίας στο Πανεπιστήμιο Αθηνών.

Όμως, το 1884 πέθανε ο Γεώργιος Ζαρίφης ο οποίος τον στήριζε και τον ενίσχυε οικονομικά μετά την έκδοση της πρώτης του ποιητικής συλλογής, και ο Βιζυηνός άρχισε έκτοτε να αντιμετωπίζει προβλήματα, τόσο οικονομικά όσο και ψυχολογικά.

Ασχολήθηκε με μια αποτυχημένη μεταλλευτική επιχείρηση στο Σαμοκόβι, ενώ εργάστηκε ως δάσκαλος σε σχολείο και από το 1890 ως καθηγητής ρυθμικής και δραματολογίας στο Ωδείο Αθηνών.

Εκεί γνώρισε τη 14χρονη μαθήτριά του Μπετίνα Φραβασίλη, την οποία ερωτεύτηκε σφόδρα και ήθελε συνέχεια να της γράφει ποιήματα.

Ο Βιζυηνός έχασε το μυαλό του και σύμφωνα με κάποιες πηγές, επιχείρησε να απαγάγει την κοπέλα, ενώ η εφημερίδα «Ακρόπολη» είχε γράψει και για δύο απόπειρες αυτοκτονίας του, λίγες ημέρες προτού κλειστεί στο Δρομοκαΐτειο στις 14 Απριλίου 1892.

Θα παραμείνει έγκλειστος για περίπου 4 χρόνια - και λίγο μετά τον θάνατό του το 1896, πέθανε και η νεαρή κοπέλα, τέσσερις μέρες μετά τον γάμο της!

Ο Γεώργιος Δροσίνης αναφέρει στα «Άπαντα», ότι ήταν «τρελός ησυχότατος» και γι’ αυτό τον άφηναν να περιφέρεται ελεύθερα με έναν φύλακα, γύρω στα πεύκα.
Ο Βιζυηνός δεν είχε συναίσθηση της κατάστασης πλέον, και πίστευε ότι εκείνος επιτηρούσε τον φύλακα.

Τον έθαψαν οι φίλοι του σε έναν τάφο που παραχώρησε ο Δήμος Αθηναίων κοντά στον μαντρότοιχο του νεκροταφείου και ο Παλαμάς διάλεξε έναν δικό του στίχο που χάραξαν:
«Κι αντηχούνε στη μαύρη σιγή, τα πικρά, τα πικρά μου τραγούδια».

Ο Βιζυηνός δεν σταμάτησε να γράφει ούτε μέσα στο φρενοκομείο και πιστός στη συνήθεια να εμπνέεται από τη ζωή του, έγραψε ποιήματα επηρεασμένος και από το πάθος του για τη μικρή Μπετίνα, με γνωστότερο «Το φάσμα μου»:

[….]
          Κι από τότε που θρηνώ - το ξανθό και γαλανό
          και ουράνιο φως μου,
          μετεβλήθη εντός μου - και ο ρυθμός του κόσμου.
[….]

Η ζωή του Γιώργου Βιζυηνού ενέπνευσε και τον σκηνοθέτη Λάκη Παπαστάθη ο οποίος γύρισε την ταινία με τίτλο, «Μόνον της ζωής του ταξείδιον», από την ομότιτλη νουβέλα του ποιητή.

Το φιλμ παρουσιάζει την περίοδο που ήταν έγκλειστος ο συγγραφέας στο ψυχιατρείο και μεταφέρεται στην παιδική του ηλικία μέσα από τους διαλόγους με τον παππού του, ο οποίος του μιλούσε για φανταστικά ταξίδια.

O Ι.Μ. Παναγιωτόπουλος είχε γράψει:
«Πότε τελειώνει η παιδική ηλικία του Βιζυηνού; Την στιγμή που πεθαίνει… »

- Έργο της Χριστίνας Κουσουλίδου για τον ποιητή

mixani-tou-xronou

ep[2fA]

Share