"Κρήτες υπερασπιστές "

Οι Κρήτες τελευταίοι υπερασπιστές της Βασιλεύουσας

Στις 15 Μαρτίου 1453, χίλιοι περίπου Κρήτες στρατιώτες, ανταποκρινόμενοι στο κάλεσμα για βοήθεια από τον Κωνσταντίνο Παλαιολόγο, ξεκίνησαν από τη Σούδα με πέντε καράβια προκειμένου να ενισχύσουν την άμυνα της Πόλης.

Αρχηγός τους ήταν ο Μανούσος ο Καλλικράτης από τα Σφακιά, ιδιοκτήτης των τριών καραβιών και καπετάνιος του ενός.

Στα άλλα δύο καράβια του καπετάνιοι ήταν ο Γρηγόρης Βατσιανός Μανάκης από τα Ασκύφου Σφακίων και ο Πέτρος Κάρχας από την Κυδωνία, γνωστός και με το παρανόμι Γραμματικός. 

Το τέταρτο καράβι ανήκε στον Ανδρέα Μακρή από το Ρέθυμνο και είχε κυβερνήτη τον ίδιο και στο πέμπτο, ιδιοκτησίας του καπετάν Νικόλα του Στειακού, τη διοίκηση ανέλαβε ο Παυλής Καματερός από την Κίσσαμο.

Στον Μαρμαρά, τα κρητικά πλοία συγκρούστηκαν με μεγάλο αριθμό τουρκικών, βυθίζοντας αρκετά από αυτά, αλλά έχασαν και δύο από τα δικά τους.

Τα τρία εναπομείναντα πλοία έφτασαν τελικά στην υπό πολιορκία Πόλη και οι Κρήτες χωρίστηκαν σε δύο ομάδες.

Η πρώτη, υπό τον καπετάν Παυλή, έσπευσε να ενισχύσει την άμυνα στην πύλη του Αγίου Ρωμανού, στο πλευρό του αυτοκράτορα, ενώ η δεύτερη ανέλαβε την υπεράσπιση τριών πύργων των τειχών, του Βασιλείου, του Λέοντος και του Αλεξίου.

Οι Τούρκοι χτυπούσαν με σφοδρότητα τα τείχη με τα κανόνια τους. 

Είχαν στην διάθεση τους την μπομπάρδα, το τεράστιο κανόνι του Ούγγρου Ουρβανού. 

Αυτό το κανόνι ήταν τόσο μεγάλο, που για την μεταφορά του απαιτούνταν 60 βόδια.

Τα τείχη σκίζονταν σαν χαρτί.
Οι επιτιθέμενοι έτρεχαν προς τα τείχη αλαλάζοντας, σκορπώντας τρόμο στο διάβα τους.
Οι εισβολείς ήσαν κατά πολύ υπέρτεροι αριθμητικά απ’ τους υπερασπιστές.

Ο καπετάν Παυλής, όπως και τα παλικάρια του, έπεσαν ηρωικά πολεμώντας δίπλα στον Κωνσταντίνο Παλαιολόγο, μπροστά στην πύλη του Αγίου Ρωμανού. 

Οι υπερασπιστές των 3 πύργων πολεμούσαν σαν λιοντάρια χτυπώντας τους Τούρκους πάνω από τους πύργους. Οι εισβολείς προσπαθούσαν να σπάσουν τις βαριές ξύλινες πόρτες. 

Τα βέλη των Κρητών τελείωσαν, αλλά συνέχισαν τη μάχη με πέτρες και ξύλα.

Οι ανώτεροι αξιωματικοί του σουλτάνου όμως, εντυπωσιασμένοι από την παλικαριά των τελευταίων ζωντανών υπερασπιστών της Πόλης, τους πρότειναν να παραδοθούν με τους δικούς τους όρους. 

Εκείνοι, όταν πια όλα είχαν κριθεί, δέχτηκαν να παραδοθούν με τον όρο να τους επιτραπεί να φύγουν χωρίς να πειραχτούν, με όλα τους τα υπάρχοντα και άρματα και με τιμή.

Οι ηγέτες των Οθωμανών, εκτίμησαν τη γενναιότητα τους και επειδή δεν ήθελαν να υποστούν άλλες δυσανάλογα μεγάλες απώλειες για να ολοκληρώσουν την κατάκτηση της πόλης που ήταν ήδη δική τους, ενώ καθυστερούσαν στο σημείο αυτό, να επιδοθούν στη λεηλασία της πόλης, δέχτηκαν.

Οι υπερασπιστές επιβιβάστηκαν στο καράβι που τους προσφέρθηκε και έφυγαν για την Κρήτη. Η ιστορία τους επιβεβαιώνεται από τον ιστορικό της εποχής, τον Γεώργιο Φραντζή και από χειρόγραφα του Αγίου Όρους.

Σύμφωνα με την παράδοση μας, τα μαντήλια στην Κρήτη μετά την είδηση της άλωσης, βάφτηκαν μαύρα και μπήκαν κρόσσια, συμβολίζοντας τα δάκρυα των Κρητών για την απώλεια της Πόλης.

Επίσης, ο χορός «χανιώτικος συρτός» πρωτοχορεύτηκε με την επιστροφή των τελευταίων υπερασπιστών, ενώ το όνομα του αρχηγού τους δόθηκε τιμητικά στο χωριό «Καλλικράτης» των Σφακίων.

-  Λέγεται ακόμα, πως ζήτησαν και πήραν μαζί τους το εικόνισμα της του Θεού Σοφίας από τον περίλαμπρο Ναό του Ιουστινιανού, και φθάνοντας στην ελεύθερη ακόμη τότε Κρήτη, το έκρυψαν στο Σπήλαιο της Αγίας Σοφίας στα Τοπόλια της Κρήτης, όπου και βρίσκεται έκτοτε.

eleysis-ellinwn - dpgr

GT – [2fA]

                                                                                                       

Share