Αντρέι Ταρκόφσκι
- Διάλεξη που δόθηκε στον Καθεδρικό Ναό του Αγίου Ιωάννη
στο Λονδίνο, τον Ιούλιο του 1984
- Διάλεξη που δόθηκε στον Καθεδρικό Ναό του Αγίου Ιωάννη
στο Λονδίνο, τον Ιούλιο του 1984
Β΄
Ας μιλήσουμε τώρα για την κρίση των ημερών μας.
Ζούμε σε ένα ψεύτικο κόσμο. Ο άνθρωπος γεννήθηκε ελεύθερος και χωρίς φόβο, αλλά κατά τη διάρκεια της ιστορίας μάς διακατέχει μια επιθυμία να κρυφτούμε και να προφυλαχθούμε από τη φύση που μας σπρώχνει όλο και περισσότερο να υπάρξουμε, όντας στριμωγμένοι δίπλα στους άλλους.
Διατηρούμε σχέσεις με τους άλλους, όχι επειδή μας ευχαριστεί, όχι για να νιώσουμε ικανοποίηση, αλλά για να μη νιώσουμε αγωνία.
Αυτός ο πολιτισμός είναι ψεύτικος, αν οι αναφορές μας οικοδομούνται πάνω σε αυτή την αρχή. Όλη η τεχνολογία, όλα αυτά που αποκαλούμε τεχνολογική πρόοδο, είναι στην πραγματικότητα προσθέσεις.
Ζούμε σε ένα ψεύτικο κόσμο. Ο άνθρωπος γεννήθηκε ελεύθερος και χωρίς φόβο, αλλά κατά τη διάρκεια της ιστορίας μάς διακατέχει μια επιθυμία να κρυφτούμε και να προφυλαχθούμε από τη φύση που μας σπρώχνει όλο και περισσότερο να υπάρξουμε, όντας στριμωγμένοι δίπλα στους άλλους.
Διατηρούμε σχέσεις με τους άλλους, όχι επειδή μας ευχαριστεί, όχι για να νιώσουμε ικανοποίηση, αλλά για να μη νιώσουμε αγωνία.
Αυτός ο πολιτισμός είναι ψεύτικος, αν οι αναφορές μας οικοδομούνται πάνω σε αυτή την αρχή. Όλη η τεχνολογία, όλα αυτά που αποκαλούμε τεχνολογική πρόοδο, είναι στην πραγματικότητα προσθέσεις.
Μακραίνει τα χέρια μας, οξύνει την όρασή μας, μας επιτρέπει
να πάμε πιο γρήγορα σα να ήταν αυτό πρωταρχικής σημασίας.
Είναι αλήθεια ότι σήμερα μετακινούμαστε πιο γρήγορα σε σύγκριση με τον προηγούμενο αιώνα, αλλά αυτό όμως, δε μας κάνει περισσότερο ευτυχισμένους.
Το άτομο έχει έρθει σε σύγκρουση με την κοινωνία.
Αντί να αναπτύσσεται αρμονικά, δηλαδή πνευματικά και ταυτόχρονα υλιστικά, η πνευματική τους ανάπτυξη είναι σε τέτοιο σημείο υπανάπτυκτη, που είναι ήδη παρασυρμένη στα γρανάζια της τεχνολογικής ανάπτυξης και είναι το θύμα.
Είναι αλήθεια ότι σήμερα μετακινούμαστε πιο γρήγορα σε σύγκριση με τον προηγούμενο αιώνα, αλλά αυτό όμως, δε μας κάνει περισσότερο ευτυχισμένους.
Το άτομο έχει έρθει σε σύγκρουση με την κοινωνία.
Αντί να αναπτύσσεται αρμονικά, δηλαδή πνευματικά και ταυτόχρονα υλιστικά, η πνευματική τους ανάπτυξη είναι σε τέτοιο σημείο υπανάπτυκτη, που είναι ήδη παρασυρμένη στα γρανάζια της τεχνολογικής ανάπτυξης και είναι το θύμα.
Μας είναι αδύνατον να ξεφύγουμε από αυτά, να γλιτώσουμε από
αυτόν τον χείμαρρο, ακόμη και αν το θέλουμε.
Το αποτέλεσμα είναι ότι εμφανίστηκε η ανάγκη να αποκτήσουμε μια καινούργια πηγή ενέργειας για την τεχνολογική ανάπτυξη και, όταν η ανθρωπότητα ανακάλυψε αυτήν την καινούργια πηγή, ήταν ήδη ανίκανη να τη χρησιμοποιήσει για το καλό της.
Το αποτέλεσμα είναι ότι εμφανίστηκε η ανάγκη να αποκτήσουμε μια καινούργια πηγή ενέργειας για την τεχνολογική ανάπτυξη και, όταν η ανθρωπότητα ανακάλυψε αυτήν την καινούργια πηγή, ήταν ήδη ανίκανη να τη χρησιμοποιήσει για το καλό της.
Είμαστε όμοιοι με αγρίους που δεν ξέρουν τι να κάνουν με ένα ηλεκτρονικό
μικροσκόπιο, γιατί μπορεί να το χρησιμοποιήσουν χειροκίνητα για να καρφώσουν
ένα καρφί ή για να γκρεμίσουν ένα τοίχο. Πάντως είναι σαφές ότι είμαστε σκλάβοι της μηχανής που μας είναι αδύνατον να
σταματήσουμε.
Με την εξέλιξη της ιστορίας φτάσαμε να έχουμε τόσο μεγάλη
εμπιστοσύνη μεταξύ μας, να πιστεύουμε τόσο πολύ ότι μπορούμε να βοηθάμε ο ένας
τον άλλον για να επιβιώνουμε, που κατά βάθος κανείς μας δεν συμμετέχει πια
προσωπικά στα κοινά.
Είμαστε όχλος που μοιάζει να έχει κάποιο σκοπό, όμως το
άτομο που αντιπροσωπεύουμε δεν έχει καμία σπουδαιότητα.
Εν συντομία χάνουμε αυτό που μας δόθηκε από καταγωγής, την ελευθερία επιλογής.
Εν συντομία χάνουμε αυτό που μας δόθηκε από καταγωγής, την ελευθερία επιλογής.
Να γιατί θεωρώ τον πολιτισμό μας ψεύτικο.
Ο Ρώσος φιλόσοφος Μπερντιάεφ με προσοχή παρατήρησε στην
ιστορία του πολιτισμού μας ότι υπάρχουν δύο στάδια:
Το πρώτο είναι η εποχή της καλλιέργειας, όπου η εξέλιξη είναι αρμονική και επάνω σε μια πνευματική βάση.
Το δεύτερο στάδιο είναι η στιγμή που αρχίζει μια αλυσιδωτή αντίδραση που ξεφεύγει από την θέληση του ανθρώπου, όπου αυτή η δυναμική δεν ελέγχεται πια.
Τότε λοιπόν, παίρνει τέλος η καλλιέργεια και αρχίζει ο πολιτισμός.
Το πρώτο είναι η εποχή της καλλιέργειας, όπου η εξέλιξη είναι αρμονική και επάνω σε μια πνευματική βάση.
Το δεύτερο στάδιο είναι η στιγμή που αρχίζει μια αλυσιδωτή αντίδραση που ξεφεύγει από την θέληση του ανθρώπου, όπου αυτή η δυναμική δεν ελέγχεται πια.
Τότε λοιπόν, παίρνει τέλος η καλλιέργεια και αρχίζει ο πολιτισμός.
[1/4 – 2/4 –
συνεχίζεται]
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου